Szpital odmówił aborcji, mimo "zagrożenia zdrowia psychicznego". RPP: to naruszenie prawa

Rzecznik Praw Pacjenta zajął stanowisko ws. kobiety, której odmówiono aborcji, mimo stwierdzonego przez psychiatrów zagrożenia zdrowia psychicznego pacjentki. „To wielka wygrana” – ocenia Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA.

Prawo dopuszcza aborcję, szpitale odmawiają

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zaostrzone prawo aborcyjne dopuszcza możliwość terminacji ciąży w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia matki. Realnie jednak rzadko korzysta się z tej furtki prawnej. Większość placówek odmawia wykonywania zabiegów przerwania ciąży.

Sprawa, w której zajął stanowisko Rzecznik Praw Pacjenta, dotyczyła 26-latki, która również spotkała się z odmową przeprowadzenia aborcji. Zabiegu nie chciano wykonać mimo bezczaszkowia płodu oraz dokumentacji – w postaci dwóch niezależnych zaświadczeń lekarskich - dotyczącej zagrożenia zdrowia psychicznego matki, w przypadku kontynuowania tej ciąży.

Kobieta w grudniu 2021 roku spotkała się z odmową przeprowadzenia aborcji w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Białymstoku.

Odmowa aborcji - stanowisko szpitala

Personel szpitala nie ukrywał, że za odmową stała zmiana legislacyjna Trybunału Konstytucyjnego z 27 stycznia 2021 roku, dotycząca prawa do aborcji. Zdaniem dyrektora rzeczonej placówki w Białymstoku, dr hab. n. med. Jana Kochanowskiego, w orzeczeniu trybunału brakło „jednoznacznej interpretacji w sprawie prawnie dozwolonych warunków terminacji ciąży (…) W związku z powyższym lekarze obawiają się nie tylko utraty prawa wykonywania zawodu, ale również odpowiedzialności karnej. (...) Lekarze obawiają się, że odpowiedzialność karna uzależniona będzie od subiektywnej oceny prokuratora, biegłych sądowych i sądów".

Jednocześnie w odmowie przeprowadzenia zabiegu padło stwierdzenie, że „depresja nie jest groźna dla ciężarnej”. Powoływano się przy tym na opinie organizacji Ordo Iuris. I to, zdaniem Rzecznika Praw Pacjenta, stanowi naruszenie prawa, ponieważ "zagrożenie zdrowia psychicznego to zagrożenie zdrowia w ogóle", jak podkreśla Fundacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny F E D E R A.

Każda pacjentka może powołać się na decyzję rzecznika

Pacjentka zgłosiła się po pomoc do Fundacji na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA. Dzięki pomocy fundacji dwa dni później przeszła aborcję w innej placówce.

Jednocześnie pełnomocniczka pacjentki, adw. Kamila Ferens, złożyła w jej imieniu skargę i prowadziła postępowanie przed Rzecznikiem Praw Pacjenta. W jego ocenie zaistniała sytuacja jest to naruszenie prawa, bo zdrowie psychiczne również może stanowić przesłankę do legalnego przerwania ciąży. W ustawie jest mowa o zdrowiu, nie tylko zdrowiu fizycznym. Zdrowie psychiczne stanowi element zdrowia i dobrostanu ogólnego pacjentki.

Decyzja i deklaracja Rzecznika Praw Pacjenta to "wielka wygrana, stanowiąca pierwszy krok do uznania, że dobrostan kobiet stoi ponad ideologią, zdrowie psychiczne to równoprawna jego część, a wymuszona kontynuacja ciąży to tortura psychiczna" - podaje FEDERA. - "Od teraz każda pacjentka, która posiada zaświadczenie od specjalisty/ki psychiatrii o tym, że dalsze pozostawanie w ciąży zagraża jej zdrowiu psychicznemu, może zgłosić się do publicznego szpitala i powołać na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta z 13 marca 2023 r. o sygn. RzPP-DPR-WPZ.431.362.2021.PS"

Katarzyna Głuszak