Światowy Dzień Choroby Parkinsona - pacjenci będą mieli kompleksową opiekę
Choroba Parkinsona tylko w Polsce dotyka ok. 98 tys. pacjentów. Co roku przybywa nawet 8 tys. nowych zachorowań. Rozpoznanie choroby nie jest łatwe - często zajmuje wiele lat, a jej leczenie jest skomplikowane. Prowadzenie chorego z PD powinno się odbywać wyłącznie w specjalistycznych ośrodkach z personelem posiadającym odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Już niedługo polscy pacjenci z PD będą mieli dostęp do takiej opieki. Pilotaż Programu kompleksowej i koordynowanej opieki nad pacjentem z chorobą Parkinsona powinien ruszyć 1 października 2018 roku – zapowiedział prezes NFZ Andrzej Jacyna podczas obchodów Światowego Dnia Choroby Parkinsona.
Choroba Parkinsona tylko w Polsce dotyka ok. 98 tys. pacjentów. Głównym czynnikiem ryzyka jest wiek – 82 proc. chorych to osoby powyżej 65 r.ż., a w kontekście starzejącego się społeczeństwa można wnioskować, że ten problem medyczny będzie narastał w naszym kraju.
Już teraz koszty bezpośrednie ponoszone przez NFZ wyniosły w 2016 r. prawie 67 mln zł, a koszty pośrednie transferowe ponoszone przez ZUS – ponad 50 mln zł. Dodatkowo choroba Parkinsona wygenerowała w badanym okresie koszty pośrednie z tytułu utraty produktywności na poziomie ok. 113 mln zł. Potrzeby pacjentów z chorobą Parkinsona narastają wraz z jej postępem.
Szczególnym wyzwaniem dla pacjenta i jego opiekunów jest zaawansowana postać choroby, która wymaga zastosowania wysokospecjalistycznych metod leczenia i skoordynowanej opieki.
Odpowiedzią na te wyzwania jest nowy modelu postępowania, który będzie gwarantował każdemu choremu dostęp do skutecznych, dopasowanych do wieku i stanu pacjenta, nowoczesnych metod diagnostyki i leczenia, a w efekcie zagwarantuje wyższą skuteczność kliniczną oraz efektywność ekonomiczną.
Choroba Parkinsona - rośnie liczba chorych i wydatki
W dniu Światowego Dnia Chorego na Chorobę Parkinsona eksperci Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łązarskiego przedstawili raport, w którym zaprezentowali najnowsze dane nt. skali tego problemu zdrowotnego, kosztów choroby, ale przede wszystkim modelowych rozwiązań w zakresie kompleksowej i skoordynowanej opieki nad pacjentem z chorobą Parkinsona.
Przewlekły, długotrwały i utrudniający codzienne życie charakter choroby sprawia, że jej koszty są wysokie. Począwszy od wydatków NFZ na leczenie, które w latach 2014-2016 wzrastały od 53,79 mln zł w 2014 r. do 66,76 mln zł w 2016 r.
Koszty pośrednie transferowe ponoszone przez ZUS stanowią rocznie kolejne 50 mln zł, większość tej kwoty (ponad 45 mln zł w 2015 r.) przeznaczane jest na renty z tytułu niezdolności do pracy – wynikające bezpośrednio z uciążliwych objawów ruchowych i psychicznych choroby.
Trzecią grupą kosztów analizowaną w raporcie, są wydatki pośrednie związane z utratą produktywności całej grupy pacjentów oraz ich opiekunów. Te koszty szacowane metodą kapitału ludzkiego, w zależności od implementacji jednego z czterech wskaźników, wyniosły w 2016 r. od 44,59 mln zł do 112,81 mln zł.
Warto zauważyć, że w ostatnich pięciu latach nastąpił wzrost kosztów pośrednich choroby Parkinsona o ok. 19 proc. Oznacza to, że średnio rocznie utrata produktywności kosztuje całe społeczeństwo ok. 113 mln zł – czyli ponad dwa razy więcej niż wydatki na renty ZUS.
Choroba Parkinsona - leczenie wyłącznie w specjalistycznych ośrodkach
Celem wdrożenia koordynowanej opieki zdrowotnej jest poprawa skuteczności leczenia pacjentów chorych na chorobę Parkinsona prowadzonego w oparciu o aktualnie obowiązujące standardy opieki neurologicznej, a także poprawa jakości życia i w następstwie zmniejszenie liczby hospitalizacji.
Pacjenci z chorobą Parkinsona wymagają jak najszybszego zdiagnozowania i rozpoczęcia odpowiedniego leczenia
w zależności zaawansowania i przebiegu choroby według schematu przedstawionego poniżej.
- Poziom I opieki nad osobami z chorobą Parkinsona stanowiłaby poradnia podstawowej opieki zdrowotnej
W to miejsce byliby kierowani pacjenci, u których występują nieznaczne i niespecyficzne, często przemijające objawy neurologiczne nieutrudniające codziennego funkcjonowania. Jeśli objawy sugerujące chorobę Parkinsona nasiliłyby się, chory byłby kierowany do poradni neurologicznej jako ,,przypadek pilny”.
Efektywny i kompleksowy model opieki nad chorymi może istotnie poprawić sytuację chorych, a także zmniejszyć koszty ponoszone przez państwo, pacjentów i ich rodziny. Taki model powinien obejmować diagnozę, nowoczesne leczenie neurologiczne i neurochirurgiczne, porady psychologa, rehabilitację leczniczą oraz opiekę socjalną.
- Poziom II to poradnia neurologiczna
Tutaj trafia pacjent, by została przeprowadzona konsultacja neurologiczna, której celem byłoby rozpoznanie lub wykluczenie choroby Parkinsona.
Jeśli u pacjenta rozpoznano PD, lekarz może podjąć decyzję o kontynuacji leczenia w poradni neurologicznej lub skierowaniu chorego z zaawansowaną PD do poradni kompleksowej opieki specjalistycznej nad pacjentem z chorobą Parkinsona.
Ewentualnie może zlecić dalsze leczenie i obserwację przez lekarza rodzinnego w sytuacji niepotwierdzenia rozpoznania lub występowania niewielkich objawów niewymagających leczenia.
- Poziom III to poradnia kompleksowej opieki specjalistycznej nad pacjentem z chorobą Parkinsona (KOS-CHP)
Pacjenci byliby do niej kierowani wyłącznie z poradni neurologicznej. Tutaj lekarz ponownie stawia diagnozę i podejmuje decyzję o kontynuacji leczenia w KOS-CHP na podstawie stanu klinicznego pacjenta.
W przypadku negatywnej decyzji o kontynuacji leczenia w ramach poradni KOS-CHP, pacjent ponownie byłby kierowany do poradni neurologicznej ze szczegółową informacją zawierającą schemat dalszego postępowania.
Poziom IV to poradnia neurologiczna lub poradnia, do których poradnia KOS-CHP przekazywałaby informacje dotyczące zastosowanego leczenia, efektów terapii oraz zaleceń dotyczących dalszego postępowania w szczególności postępowania w przypadku zaostrzenia choroby.
Program pilotażowy wdrażający model kompleksowej i koordynowanej opieki nad pacjentami z chorobą Parkinsona ruszy jesienią 2018 roku
- 1 października jest najbardziej realną, zbliżoną datą kiedy będziemy mogli rozpocząć program pilotażowy koordynowanej opieki nad pacjentem z Chorobą Parkinsona. To będzie wymagać wiele pracy od urzędników, ale ważne żebyśmy jak najszybciej wystartowali z projektem, choćby tylko z kilkoma ośrodkami. Chcemy zapewnić wysoko wyspecjalizowaną opiekę pacjentom - powiedział Andrzej Jacyna, prezes NFZ.
Projekt badawczy „Model kompleksowej i koordynowanej opieki nad pacjentem z chorobą Parkinsona” to drugi raport opracowany przez ekspertów Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie we współpracy z klinicystami, płatnikiem publicznym oraz organizacjami pacjentów, dotyczący problematyki związanej z organizacją i finansowaniem świadczeń zdrowotnych i społecznych spowodowanych chorobą Parkinsona. Przesłanką do podjęcia badań była potrzeba dalszej racjonalizacji tego obszaru medycyny, zwłaszcza w kontekście planowanych przez Ministerstwo Zdrowia zmian, w szczególności dotyczących wprowadzenia modelu koordynowanej opieki zdrowotnej.
Raport Uczelni Łazarskiego na ten temat dostępny jest tutaj.