Seniorzy mogą stracić prawo jazdy. Wiemy, jakie badania będą musieli przejść

Komisja Europejska apeluje o zwiększenie kontroli nad uprawnieniami do kierowania pojazdów przez seniorów w obecnym roku, argumentując, że restrykcyjne przepisy zwiększą bezpieczeństwo drogowe. Polska również znajdzie się w obszarze wpływu nowych regulacji.

Zwolennicy nowych zasad zachowania prawa jazdy po 65. roku życia zwracają uwagę na fakt, że proces starzenia upośledza funkcje poznawcze. Niejednokrotnie dzieje się tak w sposób niezauważalny dla samego zainteresowanego, a to może zasadniczo wpływać na jego zdolność do prowadzenia pojazdów. Podstawowe kontrargumenty przeciwników proponowanych regulacji: to dyskryminacja ze względu na wiek i niepotrzebna biurokracja.

Najstarsi kierowcy kontra najmłodsi

To powszechna praktyka, że w przypadku poważnych wypadków drogowych, spowodowanych przez seniorów, mocno eksponuje się wiek sprawcy. Powszechne są też komentarze, że "dziadkom powinno się zabrać prawa jazdy". Z drugiej strony opinia publiczna jest zbulwersowana także wtedy, gdy winny wypadku okazuje się nastolatek.

Co ciekawe, wg statystyk policyjnych, to nie najmłodsi, ani też nie najstarsi, kierowcy powodują najwięcej wypadków. Najbardziej niebezpieczni na drodze są kierowcy między 25. a 39. rokiem życia, a zaraz po nich ci w wieku 40-59 lat.

Oczywiście, wynika to po części z faktu, ilu seniorów prowadzi wciąż samochód. Najstarsi kierowcy powodują więcej poważnych wypadków, w tym ze skutkiem śmiertelnym, niż najmłodsi za kółkiem, regularnie oskarżani za "szarżowanie na drogach".

Seniorzy za kółkiem - czy potrzebne są dodatkowe badania

Skoro statystyki nie odzwierciedlają szczególnego udziału seniorów w wypadkach, czy planowana rewolucja w przepisach ma uzasadnienie? Ostatni raz z tak dużymi zmianami w przepisach mieliśmy do czynienia w 2013 roku, kiedy to ostatecznie pożegnaliśmy prawa jazdy bezterminowe.

Teraz nie tylko dla zawodowych kierowców mają być badania psychotechniczne i inne, starannie sprawdzające, czy nie ma przeciwwskazań do kierowania pojazdem. Seniorzy będą badani regularnie, co 5 lat.

Dlaczego to takie ważne? Przeciwwskazania do prowadzenia pojazdu mogą pojawić się z wiekiem, a system na obecnych zasadach nie ma wielokrotnie możliwości tego wyłapać.

Przeciwwskazania do prowadzenia samochodu wg Komisji Europejskiej

Według planów KE, w oparciu o opinie wielu specjalistów, badanie psychologiczne będą przechodzić wszyscy kierowcy, a starsi o wiele częściej. Sprawność umysłowa i prawidłowe kojarzenie będzie tam badane na równi ze sprawnością fizyczną: prawidłowością odruchów i brakiem zaburzeń nerwowo-ruchowych.

Demencja, choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona to nie jedyne schorzenia, których występowanie w opinii KE jest silnym przeciwwskazaniem do prowadzenia pojazdów. Na długiej liście znalazły się także:

• ubytek słuchu,
• znaczne pogorszenie wzroku,
• cukrzyca,
• udar mózgu,
• choroby nerek,
• problemy neurologiczne,
• zapalenie stawów,
• zaburzenia psychiczne,
• choroby układu sercowo-naczyniowego.

Oczywiście tam, gdzie to możliwe, kluczowe dla możliwości prowadzenia pojazdów, będzie zapewne ewentualne skorygowanie problemu, ustabilizowanie stanu zdrowia itd.

Jak będą wyglądały nowe przepisy dla seniorów?

Nie znamy jeszcze ostatecznego kształtu nowych przepisów, a propozycje ewoluują od jakiegoś czasu. Początkowo sygnalizowano potrzebę nowych regulacji od ukończenia 60 lat. Potem była mowa o 65. roku życia i to stanowisko jest jeszcze w grze.

Na grudniowym spotkaniu ministrów ds. transportu w krajach UE koncentrowano się jednak na kierowcach 70+. Można więc pewnie spodziewać się jeszcze różnych modyfikacji, ale kierunek i cel został wyznaczony - trzeba staranniej kontrolować stan zdrowia kierowców, ze względu na bezpieczeństwo ich samych, jak i innych osób.

Prawdopodobnie kierowcy w wieku 65+, chcąc przedłużyć ważność swojego prawa jazdy, będą musieli przejść badania psychologiczne. Test ten ma ocenić ich zdolności psychiczne oraz wykryć ewentualne problemy z koncentracją.

Seniorzy, którzy uzyskają pozytywny wynik, będą nadal mogli prowadzić pojazdy przez 5 lat i wówczas wymagane będzie przejście ponownych testów. Osoby powyżej 75. roku życia będą musiały przechodzić badania psychologiczne co roku.

Eliza Dolecka