Samotni seniorzy narażeni na interakcje leków. Nowe badania wskazały przyczynę

Seniorzy to często osoby schorowane. Poza tym, to też jedna z najbardziej schorowanych grup społecznych. Leki, które są przepisywane seniorom, mają za zadanie poprawiać ich stan zdrowia. Ale co najmniej część tych środków może powodować skutki uboczne i stanowić potencjalne niebezpieczeństwo. Odkryto, jakie grupy seniorów potrzebują więcej leków, przez co wzrasta ryzyko interakcj i skutków ubocznych. Sprawdź, kto jest w grupie ryzyka.

Samotni seniorzy chorują bardziej i biorą więcej leków

Samotność na starość to doświadczenie – niestety – relatywnie powszechne. Samotność na starość to też doświadczenie trudne, z perspektywy psychofizycznej. Starsze osoby, wskutek samotności, mogą doświadczać przewlekłego stresu.

To z kolei może przekładać się na dolegliwości psychosomatyczne, m.in. dolegliwości bólowe, zaburzenia snu, zaburzenia lękowe, zaburzenia depresyjne. Leki, podawane celem złagodzenia tych problemów, mogą jednak należeć do tzw. „farmaceutyków zwiększonego ryzyka”. Wymienia się tu leki takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwdepresyjne, leki nasenne, leki benzodiazepinowe, leki przeciwlękowe, opioidy.

Samotność sprzyja braniu leków, które mogą być niebezpieczne 

W badaniu opublikowanym na łamach JAMA Internal Medicine zwrócono uwagę na fakt, że samotność seniorów może być czynnikiem powodującym zwiększenie liczby zażywanych leków i w efekcie przyczyniać się do niezamierzonych powikłań i interakcji.

W tym celu zbadano, czy wśród seniorów, którzy nie deklarują, iż czują samotność, częstość przepisywania wymienionych leków jest taka sama jak wśród osób, które określają siebie jako osoby samotne.

W badaniu przyjrzano się seniorom w wieku 65+, zamieszkującym we własnych domach, a nie w placówkach leczniczo-opiekuńczych. Zespół badaczy mierzył poziom poczucia osamotnienia, a przy tym weryfikowano występowanie u pacjentów takich problemów jak dolegliwości bólowe, problemy z zasypianiem, uporczywe zaburzenia snu, zaburzenia depresyjne i stany lękowe.

• W badaniu brało udział łącznie 6017 pacjentów, z których 54 proc. stanowiły kobiety.
• 53 proc. deklarowało brak poczucia osamotnienia
• 47 proc. deklarowało poczucie osamotnienia od niewielkiego, przez umiarkowane, po znaczne. 
• Występowanie bólu deklarowało 50 proc. badanych
• Bezsenność 34 proc.
• Stany depresyjne 11 proc.
• Zaburzenia lękowe 6 proc. 
• 52 proc. osób cierpiało na co najmniej dwie choroby przewlekłe, spośród schorzeń takich, jak: nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, zapalenie stawów, nowotwory złośliwe, cukrzyca, rozedma, astma oskrzelowa, zespół otępienny, odległe następstwa udaru.

Samotność seniorów sprzyja chorobom

Analiza danych wykazała, że poczucie osamotnienia może wiązać się ze zwiększoną częstotliwością występowania takich problemów jak dolegliwości bólowe, bezsenność, stany depresyjne, stany lękowe, choroby przewlekłe. Skutkiem uczucia osamotnienia, jak stwierdzono, było istotnie częstsze stosowanie leków, m.in. niesteroidowych leków przeciwzapalnych, benzodiazepin, leków przeciwlękowych, leków uspokajających, leków przeciwdepresyjnych, opioidów i innych leków.

Zgodnie z wynikami badań, seniorzy wskutek poczucia osamotnienia doświadczają objawów klinicznych, a następnie zażywają leki, które mogą powodować wzajemne interakcje i działania niepożądane, pogarszające stan pacjenta. Co więcej, leczenie objawów chorobowych wywoływanych przez samotność może być nieskuteczne, gdyż nie trafia w sedno problemu, zaś poczucie osamotnienia może przyczyniać się do zaostrzenia objawów. Jak zwrócili uwagę autorzy badania: 

W tych okolicznościach lekarze powinni rozważyć zainicjowanie relacji społecznych dla samotnych osób starszych lub „przepisywanie relacji” z lokalnych programów wsparcia opartych na społeczności. Identyfikacja i zajęcie się samotnością może mieć dodatkową korzyść w postaci umożliwienia lekarzom zmniejszenia lub uniknięcia przepisywania leków wysokiego ryzyka.

Katarzyna Głuszak