Są nowe wytyczne przyjmowania witaminy D w Polsce. Jakie dawki dla dorosłych?

Witamina D ma bardzo korzystny wpływ na organizm, a jej długotrwały niedobór może prowadzić do poważnych chorób. W najnowszych zaleceniach dotyczących suplementacji witaminy D podkreślono, że deficyty tej witaminy są powszechne, a zróżnicowana dieta nie wystarczy, by je uzupełnić. Naukowcy podali konkretne dawki suplementacji.

Nowe wytyczne dotyczące profilaktyki i leczenia niedoborów witaminy D u dzieci i dorosłych w Polsce przedstawiono w dokumencie, pod którym podpisało się 34 ekspertów reprezentujących polskie i międzynarodowe towarzystwa medyczne oraz krajowi konsultanci specjalistyczni.

W opracowaniu wytycznych brał udział również prof. Carsten Carlberg, który od lat zajmuje się badaniem witaminy D. - Nie możemy polegać na diecie jako jedynym źródle witaminy D – nawet ta zbilansowana i zróżnicowana nie wystarczy, dlatego w okresie jesienno-zimowym każdy powinien suplementować tę witaminę -  wskazał ekspert.

Jego zdaniem ci, którzy nie spędzają wystarczającej ilości czasu na świeżym powietrzu nawet latem, powinni suplementować witaminę D przez cały rok. Kluczowe są jednak odpowiednie dawki. 

Niedobór wit. D jest powszechny i powoduje poważne choroby

Głównym zadaniem witaminy D jest dbanie o właściwy poziom wapnia w organizmie, po to, by utrzymać prawidłową strukturę kości. Ale pełni ona również szereg innych funkcji, wpływa m.in. na układ odpornościowy.

- Jest to główny powód, dla którego każde dziecko powinno być suplementowane witaminą D od urodzenia – zarówno zimą, jak i latem. Ponadto, witamina D jest ważna dla „treningu” naszego układu odpornościowego, tak aby działał on efektywnie w przypadku infekcji mikrobów, ale nie reagował nadmiernie w przypadku możliwych reakcji autoimmunologicznych -  tłumaczy prof. Carlberg w komunikacie prasowym.

Badacze przypomnieli, że dostępne obecnie dane epidemiologiczne potwierdzają pogląd, że niedobór witaminy D jest powszechny na całym świecie, w tym w Polsce, zaś niedobór witaminy D jest jednym z czynników ryzyka wielu chorób i śmiertelności ogólnej. Może prowadzić m.in. do chorób kości (u dzieci jest to krzywica, u dorosłych osteomalacja), a także do zaburzeń pracy układu odpornościowego, prowadząc np. do podatności na infekcje zakaźne czy choroby autoimmunologiczne. 

Właściwa suplementacja jest konieczna

Witamina D jest syntetyzowana w skórze po kontakcie z promieniami UV. Jak wyjaśnili naukowcy w komunikacie,  spędzanie dużej ilości czasu w pomieszczeniach, noszenie ubrań i stosowanie filtrów słonecznych, a także niska intensywność promieniowania słonecznego w miesiącach jesienno-zimowych przekłada się na liczne niedobory witaminy D w tym czasie.

Kluczowa jest więc właściwa suplementacja. "Proponuję dobrać dawkę dziennego zapotrzebowania na podstawie masy ciała – jeśli ważysz do 75 kg, przyjmuj codziennie (w okresie jesienno-zimowym) 2000 jednostek, a jeśli więcej – 4000 jednostek (ale nie więcej; to już jest maksymalna dawka)" – radzi prof. Carlberg.

W miesiącach wiosenno-letnich warto natomiast jak najczęściej wystawiać skórę do słońca. - Ważna jest pora dnia. Najbardziej efektywne są dwie godziny przed i po zenicie słońca (godz. 11-15 w czasie letnim). W tym czasie 20-30 minut wystawienia twarzy i odkrytych ramion powinno wystarczyć. Oczywiście, za każdym razem unikając poparzeń słonecznych  powiedział prof. Carlberg.

Dodał, że osoby, które nie spędzają wystarczającej ilości czasu na świeżym powietrzu nawet latem, powinny suplementować witaminę D przez cały rok.

Jakie dawki witaminy D trzeba przyjmować?

W wytycznych pojawiły się konkretne wyliczenia dawek, które są zalecane dla różnych grup wiekowych. Wytyczne dla dorosłych przedstawiają się następująco:

Dorośli (19–65 lat)

• u zdrowych dorosłych opalających się z odkrytymi przedramionami i nogami przez 30–45 minut w godzinach 10-15, bez filtrów przeciwsłonecznych od maja do końca września, suplementacja cholekalcyferolu nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna.
• w przypadku niespełnienia tych zaleceń zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 1000–2000 IU/dobę (25–50 µg/dobę) przez cały rok, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie.

Młodsi seniorzy (>65–75 lat)

• ze względu na zmniejszoną efektywność syntezy skórnej przez cały rok zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 1000–2000 IU/dobę (25–50 µg/dobę), w przeliczeniu na masę ciała i spożycie witaminy D w diecie.

Starsi seniorzy (>75–89 lat) i najstarsi seniorzy (90 lat i starsi)

• ze względu na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej, możliwe złe wchłanianie i zmieniony metabolizm witaminy D, przez cały okres leczenia zaleca się suplementację cholekalcyferolu w dawce 2000–4000 IU/dobę (50–100 µg/dobę), w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D z dietą.

Katarzyna Hubicz