Rewaskularyzacja naczyń

Rewaskularyzacja czyli udrożnienie naczyń to najskuteczniejsza metoda leczenia przewlekłej niedrożności tętnic wieńcowych (CTO -  chronic total occlusions). Twardnienie tętnic wynika ze starzenia się naczyń krwionośnych, ale proces ten znacznie przyśpieszają: palenie papierosów, siedzący tryb życia, nieodpowiednia dieta i brak ruchu. Taka niedrożność powoduje niedostateczną ilość tlenu dostarczanego do serca. Całkowite zamknięcie naczyń może doprowadzić do uszkodzenia serca, a nawet śmierci.

Przewlekła niedrożność tętnic wieńcowych jest nie tylko trudna i uciążliwa dla pacjenta, ale także wymaga specjalistycznego leczenia. Najskuteczniejsza jest rewaskularyzacja - czyli umożliwienie krwi przepływu przez naczynie. Polega na udrożnieniu lub poszerzeniu naczynia dzięki czemu wraca prawidłowe krążenie krwi.

Przewlekłe okluzje (zamknięcia) spotyka się nawet u 30% chorych z rozpoznaną chorobą wieńcową, a same zabiegi udrożnień stanowią ok. 5-15% ogólnej liczby zabiegów angioplastyki, choć jest to nadal zbyt niski odsetek. Stąd, z przewlekłymi zamknięciami spotka się każdy kardiolog interwencyjny wykonujący angioplastyki wieńcowe. Są to zabiegi, które wymagają nie tylko odpowiedniego doświadczenia, ale i znajomości specjalistycznego sprzętu oraz specjalnych technik zabiegowych - wyjaśnia prof. Leszek Bryniarski, dyrektor warsztatów Euro CTO w Krakowie.

Prof. Leszek Bryniarski należy do EuroCTO Club, który zrzesza najlepszych specjalistów od rewaskularyzacji w Europie. Jak sam mówi skuteczność udrożnień CTO wykonywanych przez kardiologów bez specjalnego przygotowania wynosi ok. 50%, natomiast wśród ekspertów przekracza ona 90%. Na przełomie września i października w Krakowie odbędą się warsztaty poświęcone rewaskularyzacji organizowane właśnie przez EuroCTO Club. Głównym tematem będzie rewaskularyzacja całkowita czyli jednoczesne udrożnienie i poszerzenie naczyń bez konieczności wykonywania kolejnego zabiegu.

U chorych z chorobą wielonaczyniową (czyli zwężeniami, lub zamknięciami tętnic wieńcowych) optymalnym sposobem postępowania jest wykonanie pełnej rewaskularyzacji, czy to chirurgicznej, czy, jeśli są do tego warunki, za pomocą angioplastyki. Wiemy, że taki sposób przeprowadzenia zabiegu jest optymalny dla chorego i najlepiej wpływa na poprawę rokowania. Z drugiej strony wiemy też, że to właśnie obecność CTO – przewlekłego zamknięcia naczynia jest najczęstszym powodem przeprowadzenia niepełnej rewaskularyzacji - czy to chirurg nie jest w stanie wszczepić pomostu (by-passu) do zamkniętego naczynia, czy to kardiolog inwazyjny, nie próbuje albo nie jest w stanie naczynia udrożnić - tłumaczy prof. Bryniarski.

O zaletach i skuteczności takiego zabiegu można mówić wiele. Prof. Bryniarski podkreśla, że zaletą rewaskularyzacji całkowitej jest poprawa komfortu życia chorych - ustąpienie bóli dławicowych, duszności. Metoda ta poprawia też czynność lewej komory jeśli jest upośledzona, po zabiegu prawidłowo ukrwione serce zaczyna kurczyć się lepiej, rośnie frakcja wyrzutowa lewej komory. Jest to też postępowanie, które poprawia rokowanie chorych, czyli przedłuża ich życie.

W każdym przypadku staramy się poszerzyć czy udrożnić wszystkie zwężone, lub zamknięte naczynia. Są przypadki w których możliwa jest pełna rewaskularyzacja zarówno za pomocą angioplastyki lub kardiochirurgiczna. Coraz częściej sięgamy po metody hybrydowe, np. kardiolog interwencyjny poszerza naczynia wszczepiając stenty, a kardiochirurg implantuje pomost (optymalnie z tzw. mini dostępu) do naczynia, którego nie jesteśmy w stanie poszerzyć albo udrożnić. Oczywiście należy pamiętać, że rewaskularyzować należy tylko te obszary mięśnia serca, które są żywe, wszczepianie pomostów, czy poszerzanie tętnicy, która zaopatruje obszar blizny pozawałowej nie ma sensu - podsumowuje prof. Bryniarski.