Raz na 5 lat za darmo – nowe badania profilaktyczne dla kobiet na NFZ

Resort zdrowia przygotował projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych. Zgodnie z projektem, kobiety w wieku 25–64 lata będą mogły wykonać test w kierunku wirusa HPV HR raz na 5 lat.

W przypadku uzyskania dodatniego wyniku, ta sama próbka materiału zostanie wykorzystana do wykonania cytologii płynnej (LBC). Materiał do badań będzie pobierany w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej przez lekarzy ginekologów lub uprawnione położne, a ocenę przeprowadzą medyczne laboratoria diagnostyczne lub zakłady patomorfologii.

Bezpłatne badania dla kobiet

Szacuje się, że koszt nowych rozwiązań wyniesie około 61,3 mln zł przy zgłaszalności na poziomie 11,36 proc. Resort finansów podnosi jednak kwestię realnych kosztów wdrożenia zmian w 2025 roku. Wiceminister finansów Hanna Majszczyk stwierdziła:

"Mając na uwadze oszacowane koszty projektu na minimalną kwotę 61,3 mln zł w 2025 roku, wskazany możliwy wzrost ostatecznych kosztów, a także sygnalizowane w ostatnim czasie potrzeby finansowe Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2025, wątpliwości budzi możliwość zapewnienia sfinansowania projektowanej zmiany w 2025 roku. Tym bardziej że jak wynika z przyjętej rekomendacji Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, wydatki płatnika w wysokości 61 mln zł to wariant minimalny, a nie maksymalny. W wariancie maksymalnym w I roku realizacji świadczenia prognozowane wydatki płatnika wyniosą 366 mln zł – wskazała wiceministra finansów Hanna Majszczyk.

Resort zdrowia zapewnia, że projektowana zmiana nie wpłynie na budżet państwa, gdyż środki zostaną pokryte z planu finansowego NFZ.

Test w kierunku wirusa HPV HR. Opinie ekspertów i prognozy

Wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz, odnosząc się do możliwości wzrostu zgłaszalności do programu, stwierdził:

"Odnosząc się do wątpliwości MF dotyczących sfinansowania zmian w wariancie innym niż minimalny, wiceminister Szafranowicz stwierdził, iż wariant maksymalny, który zakłada bardzo duży wzrost zgłaszalności do programu przesiewowego raka szyjki macicy (z 11,36 proc. do 70 proc.,) jak wynika z raportu AOTMiT, jest 'dalekosiężnym celem, którego osiągnięcie było przewidywane przez WHO dopiero w 2030 roku'."

Podkreślił także korzyści wynikające z udziału w badaniach przesiewowych:

"Pragnę też dodać, że uczestnictwo w badaniach przesiewowych w profilaktyce raka szyjki macicy niesie korzyści nie tylko dla pacjentki, pozwalając zapobiec poważnym następstwom choroby w przyszłości, ale także powoduje oszczędności dla systemu, gdyż pozwala odciążyć budżet przeznaczony na świadczenia specjalistyczne, w tym leczenie onkologiczne" – wskazał wiceminister zdrowia.

Dodatkowo, wyniki pilotażu wykazały:

"Wyniki pilotażu wykazały, że odsetek pacjentek, u których wykryto nieprawidłowy wynik badania, był istotnie wyższy w ramieniu testu HPV niż w ramieniu cytologii" – podkreślił wiceminister zdrowia.

Darmowe badania dla kobiet

Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych podkreśliła, że badanie LBC powinno być wykonywane niezależnie od wyniku testu HPV HR:

"Ujemny wynik badania HPV HR nie musi bowiem oznaczać, że nie ma innych zmian nieprawidłowych, które należy leczyć. Poprzestanie na badania HPV HR, bez wykonania badania LBC, może doprowadzić do błędnego przeświadczenia pacjentki, że nie wymaga ona dalszych badań. Brak jest zatem uzasadnienia dla niewykonania badania LBC równolegle z badaniem HPV HR u pacjentki, u której pobrano już wymaz z szyjki macicy i przeniesiono komórki na podłoże stabilizujące" – podkreśliła KRDL.

Ponadto, Dolnośląskie Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii apelowało o dopuszczenie metody self-samplingu, która umożliwi pacjentkom pobranie wymazówki samopobraniowej:

"Znacząco zwiększy to dostępność świadczeń dla pacjentek, umożliwi dostęp do badań kobietom z mniejszych miejscowości, w których dostęp do gabinetów ginekologicznych i profilaktyki jest ograniczony lub go nie ma. Wpłynie to znacząco na zgłaszalność Pacjentek na badania profilaktyczne w tym zakresie" – przekonywało DCO.

Mimo licznych propozycji dotyczących metodologii, żadna z nich nie została uwzględniona przez resort zdrowia.

Projekt nowelizacji przewiduje refundację testu HPV HR raz na 5 lat, a w przypadku dodatniego wyniku – wykonanie cytologii płynnej. Inicjatywa ma na celu wczesne wykrywanie nieprawidłowości i obniżenie kosztów leczenia raka szyjki macicy, jednak budzi wątpliwości dotyczące realnych kosztów wdrożenia zmian w 2025 roku.

Romana Makówka