"Prześpij się z tym" naprawdę działa. Naukowcy pokazali, jak sen pomaga w podejmowaniu decyzji

Często słyszy się, że aby znaleźć rozwiązanie na jakiś problem, trzeba się z nim przespać. Czy jednak jest to prawda? Naukowcy postanowili sprawdzić, jak sen wpływa na rozwiązywanie problemów. Wyniki mogą zaskoczyć.

Sen a rozwiązywanie problemów. Naukowcy wyjaśniają

Wiele osób jest zdania, że sen pomaga w rozwiązaniu trudnych problemów, jednak czy rzeczywiście jest to prawda? Okazuje się, że w nocy mózg znajduje połączenia, dzięki czemu, kiedy budzimy się następnego dnia możemy mieć całkowicie inne podejście do sytuacji. Jak tłumaczy dr Robert Stickgold, profesor psychiatrii w Harvard Medical School, kiedy nie śpimy najlepszym podejściem do trudnego problemu jest wzięcie kartki papieru i wypisanie na niej plusów i minusów. Niestety, często nie jest to zbyt pomocne, jeśli musimy wziąć pod uwagę wiele elementów i nie wiemy, jak odpowiednio ocenić znaczenie każdego z nich. Jednak podczas snu, nasz mózg dokonuje selekcji i przypomina wydarzenia z dnia, by "sprawdzić co zostało niedokończone". Wybiera następnie to, co wywarło na nas największe emocje. Dla mózgu są to wskaźniki, że wydarzenie było ważne i powinno się nad nim bardziej pochylić.

Wpływają na to dwa elementy. Kora przedczołowa - część mózgu odpowiedzialna za podejmowanie decyzji wykonawczych - się "wyłącza", dzięki czemu mózg może swobodnie przetwarzać informacje. Kolejnym elementem jest, że podczas fazy REM neuromodulatory noradrenalina i serotonina zostają wyłączone. Dzięki tym dwóm czynnikom fragmenty pomysłów mogą się ze sobą połączyć. Oznacza to, że usprawniamy odkrywanie słabych powiązań, których na jawie byśmy nie dostrzegli.

Odtwarzanie wspomnień podczas snu. Naukowcy udowadniają

W 2023 roku udało się udowodnić, że podczas snu nasze wspomnienia utworzone w ciągu dnia są ponowne odtwarzane. Udało się to odkryć dzięki wykorzystaniu techniki uczenia maszynowego. W innym badaniu z 2021 roku udało się udowodnić, że algorytmy treningowe do rozróżniania różnych wspomnień podczas czuwania umożliwiają ponowne pojawienie się tych samych wzorców neuronowych w śpiącym mózgu. Co więcej, im więcej razy te wzorce powtórzą się podczas snu, tym korzystniej wpłyną na naszą pamięć. Badania wykazały również, że istnieje możliwość reaktywacji wspomnienia poprzez odtwarzanie dźwięków z nim powiązanych. 

Naukowcy sprawdzili, czy manipulowanie przetwarzaniem informacji podczas snu wpływa na rozwiązywanie problemów. W tym celu 57 uczestników badania otrzymało łamigłówki, z których każda połączona była z innym dźwiękiem. Podczas snu, naukowcy puszczali im połowę dźwięków powiązanych z zagadkami. Następnego ranka, uczestnicy po raz kolejny otrzymali te same zagadki do rozwiązania. Tym razem udało się im rozwiązać 31,5 proc. zagadek w porównaniu do 20,5 proc., których nie powiązano z żadnym dźwiękiem.

Dzięki badaniom wiemy, że sen wzmacnia pamięć dotyczącą najważniejszych aspektów naszych doświadczeń i tworzy spójne narracje. Dzięki temu jesteśmy w stanie znaleźć rozwiązania problemów, z którymi wcześniej nie potrafiliśmy sobie poradzić. Oznacza to, że "prześpij się z tym" to nie tylko powiedzonko, ale prawdziwy sposób na rozwiązanie problemów.