Przełom po 60 latach. Zatwierdzono pierwszą na świecie szczepionkę przeciw RSV

Poszukiwania szczepionki przeciw wirusowi oddechowemu RSV trwały 60 lat. Wczoraj pierwszy tego typu preparat został zatwierdzony przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków. Szczepionka jest przeznaczona dla osób najbardziej narażonych na powikłania wynikające z zakażenia.

Nowa szczepionka może być dostępna dla seniorów już jesienią. To właśnie ta grupa jest szczególnie narażona na ciężkie zachorowanie wynikające z zakażenia wirusem RSV. Leczenie choroby, którą wirus wywołuje, obejmuje jedynie łagodzenie objawów. U osób starszych zakażenie może prowadzić do ciężkiego zapalenia płuc.

Szczepionka przeciwko RSV zatwierdzona

Naukowcy nie ukrywają, że odkrycie szczepionki jest przełomem i ważnym osiągnięciem zdrowia publicznego. Wirus RSV kojarzony jest głównie z małymi dziećmi, ale jest również niezwykle groźny dla seniorów, szczególnie dla tych, którzy cierpią na choroby współistniejące, mogące osłabiać ich układ odpornościowy.

- RSV z pewnością jest ważną chorobą u osób starszych. W niektórych latach obciążenie chorobami RSV zbliża się do obciążenia grypą u osób starszych. To naprawdę wspaniały rozwój – skomentowała dr Ruth Karron z "Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health", która nie brała udziału w opracowaniu szczepionki.

Bezpieczeństwo preparatu potwierdziły badania kliniczne. Brało w nich udział prawie 25 tys. osób starszych, a ich rezultaty opublikowano w prestiżowym czasopiśmie "New England Journal of Medicine".

Szczepionka firmy GKS okazała się skuteczna w 83 proc. w zapobieganiu chorobom dolnych dróg oddechowych wywołanym przez wirusa, a w 94 proc. w zapobieganiu ciężkiemu zachorowaniu, które według naukowców obejmowałoby podaniu tlenu lub podłączenia do respiratora.

Preparat przeciwko wirusowi RSV stworzony przez firmę GSK wykorzystuje fragment wirusa, a konkretnie białko, które pomaga wirusowi wnikać i infekować drogi oddechowe. Szczepionka opiera się na odkryciu dokonanym 10 lat temu przez naukowców z "National Institutes of Health", notabene tych samych, którzy pomogli później opracować szczepionkę przeciwko COVID-19.

- To naprawdę wyjątkowa informacja, ponieważ właśnie temu rodzajowi choroby chcemy zapobiegać. Chcemy, aby ludzie z RSV nie trafiali do szpitala – tłumaczy dr Len Friedland, dyrektor ds. naukowych i zdrowia publicznego w GSK.

Skutki niepożądane szczepienia przeciwko RSV

Do najczęstszych działań niepożądanych, które zgłaszali seniorzy biorący udział w badaniu, zaliczono ból w miejscu wstrzyknięcia, ból i sztywność stawów, zmęczenie, ból głowy. Zwykle te symptomy ustępowały w ciągu jednego lub dwóch dni. Autorzy szczepionki podkreślają, że liczba poważnych zdarzeń niepożądanych była niewielka, jednak będą nieustannie je monitorować, gdy preparat otrzyma większa populacja.

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) wymaga od koncernu monitorowania skutków niepożądanych obejmujących zespół Guillain-Barrégo, zaburzenia nerwów, a także zbadania ryzyka wystąpienia ostrego rozsianego zapalenia mózgu i rdzenia. To rzadki rodzaj zapalenia atakujący rdzeń kręgowy oraz mózg.

FDA zaznaczyła, że w badaniach klinicznych dwie osoby rozwinęły ten stan po otrzymaniu szczepionki przeciwko RSV wraz ze szczepionką przeciwko grypie. Dodatkowo twórca preparatu – chociaż nie wymaga tego amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków - zobowiązał się do oceny rozwoju migotania przedsionków w kolejnych analizach.

Trzy inne szczepionki przeciwko RSV przeznaczone dla osób starszych są aktualnie w końcowej fazie testów. Do końca maja FDA podejmie decyzje ws. szczepionki przeciw RSV stworzonej przez firmę Pfizer. Nad podobnymi preparatami pracuje także Moderna oraz Bavarian Nordic.

- Czekaliśmy dziesięciolecia na bezpieczną, skuteczną szczepionkę przeciwko RSV i było wiele prób, które się nie powiodły. Wiem, że GSK prawdopodobnie uzyska pierwszą zgodę, ale są inni, w tym my. Myślę, że to fantastyczne, ponieważ RSV to ogromna niezaspokojona potrzeba medyczna, której wiele osób nie docenia, ale mamy nadzieję, że będziemy teraz dysponować wieloma skutecznymi szczepionkami, które pomogą chronić ludzi – powiedział prezes i dyrektor generalny Bavarian Nordic Paul Chaplin.

Patrycja Pupiec