Proste badanie krwi wykryje astmę. Nowatorskie rozwiązanie pomoże nie tylko dzieciom

Diagnozowanie astmy opiera się w dużej mierze na wykonaniu spirometrii. Choć to zupełnie bezbolesne badanie, to w przypadku niektórych pacjentów może być kłopotliwe. Przykładem są dzieci, czy osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Najnowsze odkrycie może odmienić sytuację wielu osób, ponieważ w grę wchodzi proste badanie krwi.

7 stycznia 2025 roku na łamach Journal of Clinical Investigation Naukowcy z Rutgers Health opublikowali badania dotyczące diagnozowania oraz monitorowania astmy. Okazało się, że o chorych na tę przypadłość układu oddechowego we krwi występuje silne stężenie poziomu pewnej cząsteczki. Dzięki temu odkryciu w przyszłości łatwiej będzie zbadać osoby, które miały problem choćby z wykonaniem spirometrii.

Diagnoza astmy z krwi? 

Zespół naukowców preanalizował 87 próbek krwi od osób chorych na astmę oraz 273 uczestników bez tej choroby. Wyniki badań wykazały, że u astmatyków w drastyczny sposób wzrasta poziom cząsteczki cAMP, zwanej także cyklicznym monofosforanem adenozyny.

Odkryliśmy, że specyficzny transporter, białko na błonie komórek mięśni gładkich dróg oddechowych, umożliwia wyciek cAMP do krwi. Przez dziesięciolecia uważaliśmy, że enzym zwany fosfodiesterazą jest kluczowym czynnikiem zmniejszającym cAMP. Teraz obalamy tę teorię i mówimy, że ten transporter po prostu go wypuszcza

 - wyjaśnił dr Reynold Panettieri, jeden ze starszych autorów badania, wicekanclerz ds. medycyny translacyjnej i nauk ścisłych na Uniwersytecie Rutgers. 

Naukowcy zaznaczają, że odkrycie jest przełomem, za sprawą którego w przyszłości diagnozowanie astmy będzie dużo łatwiejsze. 

Naprawdę trudno jest wykonać testy czynności płuc u dzieci poniżej 5 roku życia. Jednak nasze dane sugerują, że gdybyś po prostu wykonał nakłucie, być może mógłbyś zdiagnozować dzieci, które nie mają dostępu lub nie mogą wykonać testów czynności płuc

- dodaje naukowiec.

Autorzy badań przypominają, że astma jest bardzo powszechnym problemem, a szczególnie narażone są osoby zamieszkujące duże miasta. Poziom zanieczyszczenia powietrza wciąż stanowi duży problem, a kiedy u dziecka, czy osoby niepełnosprawnej pojawia się kaszel, świszczący oddech czy duszności diagnostyka bywa utrudniona. 

Co więcej, pulmonolodzy wyjaśniają, że objawy astmy nie mają charakteru stałego, a w przypadku dzieci najczęściej pojawiają się na skutek wysiłku. Dlatego proste badanie krwi może być dużym ułatwieniem nie tylko w celu diagnozy, ale również monitorowania choroby o przewlekłym charakterze.

Na kolejnym etapie badań planowane jest poszerzenie grupy pacjentów w celu pozyskania informacji jak poziomy cAMP odnoszą się do różnych podtypów astmy.

Kiedy będzie test z krwi na astmę? Nie tylko diagnoza

Najnowsze odkrycie to nie tylko naukowe osiągnięcie, ale także wstęp do realnego opracowania metody diagnostycznej. Świadczy o tym m.in. fakt, że badacze podjęli już współpracę z firmami w celu opracowania testu przyłóżkowego, który będzie stosowany w gabinetach lekarskich. 

Początkowo zakładano, że forma będzie przypominać test ciążowy, natomiast tego rodzaju rozwiązanie wykazało niewystarczającą czułość. Stąd zespół naukowców pracuje nad stworzeniem znaczników fluorescencyjnych o większej dokładności. Zakładają także, że już w ciągu najbliższych sześciu miesięcy uda się opracować docelową formę testu z krwi i opatentować. A już po roku lub dwóch wprowadzić na rynek.

Warto wspomnieć, że odkrycie mechanizmu transportera cAMP poza usprawnieniem diagnostyki może przyczynić się do rozwoju i stosowania nowych form terapii.

Dzięki ukierunkowaniu na nowo odkryty transporter przyszłe metody leczenia mogą zapobiec utracie cAMP, potencjalnie zwiększając skuteczność istniejących leków - wyjaśnił

- Steven An, profesor farmakologii w Robert Wood Johnson Medical School i pierwszy autor badania.

Naukowcy informują, że badanie krwi może pomóc lekarzom dokładniej zidentyfikować osoby, które potrzebują bardziej zintensyfikowanego leczenia, a także śledzić odpowiedź organizmu na podane leki.

Objawy i przyczyny astmy

Jak wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), tylko w 2019 roku astma dotknęła 262 mln ludzi i spowodowała aż 455 000 zgonów. To poważna, niezakaźna, zapalna choroba układu oddechowego, której nie da się wyleczyć. Do najczęściej występujących objawów astmy zaliczamy:

• świszczący oddech,
• duszność,
• ścisk w klatce piersiowej,
• kaszel.

Powyższe symptomy nie muszą oznaczać astmy, ale kiedy występują często, nawracają, pogarszają się nocą lub wcześnie rano i na skutek wysiłku to warto udać się do pulmonologa. Wyzwalaczem ataku astmy mogą być:

• zmiany wilgotności powietrza,
• ekspozycja na alergen,
• zmiana temperatury (zimny strumień powietrza)
• silne emocje (np. stres).

Przyczyn astmy oskrzelowej może być całkiem sporo. American Lung Association wskazuje, że powodem tej przewlekłej choroby może być:

• rodzinne obciążenie chorobą,
• alergie,
• wirusowe infekcje dróg oddechowych,
• praca w szkodliwych warunkach (np. ekspozycja na pył drzewne lub przemysłowe),
• palenie papierosów,
• zanieczyszczenia powietrza,
• otyłość.

Magdalena Siraga