Problemy skórne, osłabienie, wypadające zęby. Zapomniana choroba wróciła

Myślisz, że szkorbut to choroba, z którą można spotkać się jedynie na kartach historycznych książek? Sądzisz, że jeśli nie mieszkasz w krajach trzeciego świata i nie jesteś niedożywiony, szkorbut ci nie grozi? Okazuje się, że przypadki szkorbutu wciąż są odnotowywane przez lekarzy.

Szkorbut wraca - najnowsze przypadki szkorbutu

Wyniki nowych badań opublikowano na łamach BMJ Case Reports. Lekarze, którzy opublikowali raport, biją na alarm: szkorbut wraca. Zacznijmy od przypomnienia, jakie są objawy, przyczyny i przebierg choroby nazywanej szkorbutem. 

Szkorbut to skutek niedoborów witaminy C. Jest ona niezbędna dla utrzymania prawidłowego stanu skóry, gdyż wpływa m.in. na syntezę kolagenu, który odpowiada za stan tkanek, kości, naczyń krwionośnych. Niedobory witaminy C rzutują m.in.

• na wolniejsze gojenie ran,
• podatność na infekcje,
• bóle mięśniowo-stawowe,
• pogorszenie kondycji skóry, m.in. suchość i szorstkość,
• skłonność do siniaków,
• a także podatność na anemię.

To dlatego szkorbut dawniej był chorobą żeglarzy – na morzu nie mieli dostępu do świeżej żywności bogatej w witaminy, wskutek czego tracili zęby, a czasem nawet życie z powodu jedzenia zbyt ubogiego w substancje odżywcze.

W XVII wieku brytyjska marynarka oficjalnie wdrożyła podawanie marynarzom cytrusów i soków z cytrusów, co sprawiło, że rzadziej chorowali na szkorbut. Ale, jak się okazuje, w XXI wieku szkorbut wraca.

Nowe przypadki szkorbutu na całym świecie

65-latka z Kanady zgłosiła się z powodu problemów skórnych i osłabienia kończyn dolnych. Podobne objawy zgłosił mężczyzna w średnim wieku, leczony w Australii.

Chociaż początkowo nie sądzono, że to możliwe, aby współcześnie ludzie zmagali się ze szkorbutem, finalnie okazało się, że to właśnie przyczyna zdrowotnych problemów wspomnianych pacjentów.

Podanie im dużych dawek witaminy C sprawiło, że wrócili do zdrowia. Jak podano w artykułach omawiających tę sytuację, nieleczony szkorbut może skończyć się m.in. bardzo groźnym zapaleniem naczyń krwionośnych, zaburzeniami krzepnięcia, krwawieniami i szeregiem innych dolegliwości.

W dużym szpitalu w Nowej Południowej Walii (Australia) dokonano analizy danych pacjentów i ku zdziwieniu personelu medycznego, okazało się, że niedobór witaminy C był powszechny.

• U blisko 30 proc. pcjentów wskazano na umiarkowany niedobór witaminy C,
• u 24,5 proc. - znaczny niedobór.
• To oznacza, że de facto ponad połowa pacjentów zmagała się z różnego stopnia niedoborami witaminy C.

Jak stwierdzono, pacjenci z rejonów wiejskich częściej cierpieli z powodu omawianych dolegliwości. Problem dotyczył też osób o niższym statusie społecznym i ekonomicznym.

Co zawiera najwięcej witaminy C?

Zobacz galerię 20 zdjęć

Szkorbut w XXI wieku - najczęstsze przyczyny 

Szkorbut może dotyczyć też osób, które źle komponują swoją dietę z powodu niewłaściwych wyborów lub niewystarczających środków na prawidłowe żywienie.

W niektórych rejonach świata wciąż mogą stanowić problem takie kwestie, jak dostęp do świeżych warzyw i owoców. Stwierdzono też, że niektóre leki i zabiegi odchudzające także mogą sprzyjać szkorbutowi – takie przypadki odnotowano m.in. w Danii.

Szkorbut może wystąpić też u osób z anoreksją lub innymi zaburzeniami odżywiania. Ponadto zauważono, że seniorzy miewają problemy z właściwym bilansowaniem posiłków i dostarczaniem organizmowi odpowiednich witamin.

Zdarza się, że szkorbut to skutek niektórych schorzeń, które np. zaburzają wchłanianie substancji odżywczych. Objawy szkorbutu mogą pojawić się już miesiąc po spożyciu mniejszej niż 10 mg witaminy C dziennie.

CZYTAJ WIĘCEJ NA TEN TEMAT: Wypadające włosy, krwawiące dziąsła, bóle stawów. To skutki niedoboru, o którym zapominamy

Doktórka

Śląsk. 1974 rok. Doktor Jolanta Wadowska-Król odkrywa u dzieci ołowicę, niebezpieczną chorobę wywołującą szereg poważnych dolegliwości. Skala problemu okazała się ogromna. Przebadała blisko 5 tys. najmłodszych i kierowała na dalsze leczenie. Sama wiele ryzykowała. Historię „Doktórki od familoków” poznacie w kolejnym odcinku podcastu „Polska na ucho”. Autorką reportażu jest Natalia Czarnuch.

Natalia Czarnuch, Michał Poklękowski

Polska na ucho || Natalia Czarnuch, Michał Poklękowski

Katarzyna Głuszak