Pozostałości leków wykryte w polskich rzekach. "To zagrożenie dla zdrowia"

Zespół polskich naukowców przeprowadził badanie dotyczące pozostałości substancji czynnych leków w rzekach. Okazało się, że pozostałości leków z kanalizacji są w ciągłym obiegu wodnym. Czy to zagrożenie dla zdrowia i środowiska?

Naukowcy z Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego, Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Instytutu Nauk o Morzu i Środowisku Uniwersytetu Szczecińskiego przeprowadzili badania w kierunku obecności substancji czynnych w 70 miejscach lejkowatego ujścia Odry.

Badania wykonano pod kątem obecności 130 rodzajów substancji czynnych pochodzących z leków. Analiza próbek pobranych z eustarium Odry wykazała, że występują w tej rzecze substancje czynne farmaceutyków. Jak ostrzegają naukowcy, "niektóre farmaceutyki akumulują się w osadach dennych rzek i jezior, gdzie bardzo wolno ulegają biodegradacji. Ich stężenie z czasem rośnie zagrażając wielu organizmom żywym. A oddziałują na organizm ludzki lub zwierzęcy już w niewielkich stężeniach".

Skąd się biorą substancje czynne w rzekach i jeziorach?

Obecność substancji czynnych w obiegu wodnym wynika z tego, że leki nie ulegają całkowitemu metabolizmowi w organizmie. Wraz z procesem wydalania dostają się więc do kanalizacji, gdzie nie są do końca usuwane w oczyszczalniach ścieków. W ten sposób mogą ponownie dostać się do wód. Dowodem na to jest badanie, z którego wynika, że najwięcej farmaceutyków zostało wykrytych w obrębie punktów odprowadzania oczyszczonych ścieków do rzek.

Do przedostawania się farmaceutyków do obiegu wodnego przyczyniają się również gospodarstwa rolne. Dzieje się tak w wyniku stosowania naturalnych nawozów typu obornik. Substancje czynne z leków weterynaryjnych obecnych w odchodach zwierząt również przedostaje się do wód powierzchniowych i podziemnych.

Zwięszkone ilości substancji czynnych wykryto na obszarze Zalewu Szczecińskiego. Naukowcy podejrzewają, że ich źródłem mogą być przedostające się do rzek nieoczyszczone ścieki z gospodarstw domowych.

Substancje czynne w wodzie pitnej?

Jak zaznaczają naukowcy, substancje czynne leków mogą być wypłukiwane z osadów do wód powierzchniowych. Istnieje więc ryzyko, że substancje te są obecne w wodzie pitnej, gdyż 80% wodociągów w Polsce pobiera wodę z rzek.

„Pomimo zaawansowanych procesów uzdatniania takich jak ozonowanie, sorpcja na węglu aktywnym, śladowe stężenia farmaceutyków stwierdzono w wodzie wodociągowej wielu miast Europy” - alarmują badacze.

Weronika Rumińska