Popularny lek może zwiększać ryzyko krwawień. Lekarze przepisują go "na wszelki wypadek"

Nie tylko nie zapobiega udarom, ale w pewnych przypadkach może dawać poważne powikłania - ostrzega australijski naukowiec prof. John McNeil. Chodzi o kwas acetylosalicylowy, czyli popularną aspirynę, którą lekarze często przepisują profilaktycznie osobom starszym. Ale uwaga: w pewnych przypadkach jest ona wskazana i nie wolno jej odstawiać na własną rękę.

Kwas acetylosalicylowy to jeden z najpopularniejszych leków na świecie. Aspiryna jest tania i łatwo ją kupić bez recepty, dlatego znajduje się w wielu domowych apteczkach. Ma silne działanie przeciwbólowe - pomaga m.in. przy bólu głowy, zębów, bólach mięśniowych, stosowana jest również w celu obniżania gorączki.

Czy aspiryna zmniejsza ryzyko udaru mózgu? 

Aspiryna rozrzedza też krew, dlatego od wielu lat lekarze zalecają jej małe dawki (75 lub 100 miligramów dziennie) profilaktycznie osobom starszym po to, by zmniejszyć ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu, do którego dochodzi wówczas, gdy tętnica doprowadzająca krew do mózgu jest zwężona lub zatkana.

Prof. John McNeil z Monash University w Melbourne uważa, że nie ma dowodów, by dzięki przyjmowaniu kwasu acetylosalicylowego przez seniorów zmniejszało ryzyko udaru. Ekspert powołał się na trwające przez pięć lat badania, w których uczestniczyło ponad 19 tys. pacjentów (zdecydowana większość była w wieku co najmniej 70 lat).

Połowa badanych codziennie zażywała 100 mg aspiryny, a pozostali placebo. Wyniki opublikowano w JAMA Network Open. W tym okresie nie zauważono istotnych różnić w obu grupach. Niedokrwienny udar mózgu miał miejsce u 1,5 proc. osób zażywających aspirynę oraz u 1,7 proc. tych, którzy przyjmowali jedynie placebo. Wynika z tego, że aspiryna w małych dawkach przyjmowana codziennie w zasadzie nie zmniejsza ryzyka udaru.

Może powodować powikłania

"Coraz więcej jest dowodów, że zalecanie osobom starszym codzienne przyjmowanie aspiryny, jeśli nie jest to konieczne, nie jest dobrym pomysłem" – ostrzega prof. John McNeil.

Dodaje, że kwas acetylosalicylowy nawet w małych dawkach może sprzyjać powstawaniu w mózgu krwawień, czego dowiodły te same badania. Ekspert dodał, że u 1,1 proc. seniorów przyjmujących profilaktycznie kwas acetylosalicylowy wykryto krwawienia w obrębie mózgu.

Takie powikłanie wystąpiło natomiast u 0,8 proc. osób, które przyjmowały placebo i mogą być związane z upadkami, które u osób starszych zdarzają się dość często.

Leku nie wolno odstawiać bez konsultacji z lekarzem

Prof. John McNeil podkreśla jednak, że powyższe obserwacje dotyczą wyłącznie osób, które wcześniej nie przeszły zawału serca, nie mają również problemów z układem krążenia - ponieważ akurat w przypadku takich pacjentów aspiryna w małych dawkach może chronić przed udarem niedokrwiennym mózgu.

Dodał, że bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem absolutnie nie wolno jej odstawiać.

Katarzyna Hubicz