Popularną chorobę stawów powiązali z demencją. “Przyczynia się do neurozapalenia”
Demencja to przypadłość, której nauka poświęca coraz więcej uwagi. Powodem jest choćby fakt, iż żyjemy coraz dłużej, społeczeństwo się starzeje i liczba chorych wciąż wzrasta. Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Karolinska Institutet ukazuje nieznany dotąd związek pomiędzy reumatoidalnym zapaleniem stawów a zaburzeniami funkcji poznawczych.
Szwedzcy naukowcy jako pierwsi w swoich badaniach wykazali powiązanie pomiędzy reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) a demencją. Wyniki prac opublikowali 7 lutego 2025 roku na łamach Neurology. Analizujemy, co udało się ustalić.
RZS a demencja. Co łączy te dwie choroby?
Naukowcy z Karolinska Institutet przeprowadzili badania, w których udział wzięło 1685 osób chorujących na demencję i RZS, a także 5055 kolejnych pacjentów z demencją bez reumatoidalnego zapalenia stawów. Uczestników dobrano odpowiednio pod względem płci i innych warunków. Mediana obserwacji wynosiła trzy lata.
Wyniki wykazały, że w grupie pacjentów z demencją i RZS odnotowano większe zaburzenia funkcji poznawczych oraz wyższe ryzyko śmiertelności aniżeli w przypadku pacjentów, u których nie występowało reumatoidalne zapalenie stawów.
Nasze wyniki pokazują, że RZS wiąże się z gorszymi wynikami poznawczymi u pacjentów z demencją, zwłaszcza u tych z chorobą Alzheimera lub mieszaną demencją Alzheimera. Podkreśla to znaczenie identyfikacji czynników ryzyka zapalnego w celu opracowania strategii spowalniania lub zapobiegania postępowi demencji
- wyjaśnił dr Minjia Mo, adiunkt w Katedrze Neurobiologii, Nauk o Opiece i Społeczeństwie w Karolinska Institutet i pierwsza autorka artykułu.
Autorzy badań dodają, że wspomniane badanie było możliwe dzięki wykorzystaniu Szwedzkiego Rejestru Zaburzeń Poznawczych/Demencji (SveDem). Spadek funkcji poznawczych mierzono na podstawie zmian w wynikach Mini Mental State Examination (MMSE).
Planujemy kontynuować nasze badania, aby zrozumieć, w jaki sposób stan zapalny układowy w RZS przyczynia się do neurozapalenia i pogorszenia funkcji poznawczych. Będziemy badać specyficzne markery zapalne związane z postępem RA i demencji oraz badać, czy leczenie przeciwzapalne RA może spowolnić postęp demencji
- dodaje dr Hong Xu, adiunkt w Katedrze Neurobiologii, Nauk o Opiece i Społeczeństwie w Karolinska Institutet i ostatni autor artykułu.
Badacze nie ukrywają, że liczą ich dokonane przez nich odkrycia zwiększą świadomość na temat korelacji pomiędzy RZS a zaburzeniami funkcji poznawczych. Zamierzają również pracować nad interdyscyplinarną strategią opieki, która przyniesie lepsze wyniki w leczeniu pacjentów z demencją i reumatoidalnym zapaleniem stawów.
Podsumowując, kolejny raz nauka ukazuje, że demencja wiąże się ze stanem zapalnym w organizmie. A zatem jednym z celów medycyny jest jego redukcja, aby z czasem nie wpływał na mózg, a ściślej szereg procesów poznawczych, dzięki którym jesteśmy w stanie zachować sprawność nie tylko umysłową, także na starość.
Przyczyny RZS. Skąd się bierze reumatoidalne zapalenie stawów?
RZS jest chorobą autoimmunologiczną. Oznacza to, że dochodzi do jej występowania w organizmie osób, których układ odpornościowy atakuje tkanki własnego ciała, rozpoznając je jako wrogie. Konsekwencją jest przewlekły stan zapalny i taki właśnie charakter ma reumatoidalne zapalenie stawów.
Co więcej, choroba ta nie ogranicza się wyłącznie do samych stawów, ale może uszkadzać także oczy, płuca, skórę, czy naczynia krwionośne. A jak wynika z opisanych wyżej badań, wpływa także na mózg, osłabiając funkcje poznawcze. Wraz z rozwojem schorzenia i przekształcenia się RZS w ciężką postać u pacjentów może dojść nawet do niepełnosprawności fizycznej.
Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów
Specjaliści z Mayo Clinic wskazują, że nawet 40% chorych na RZS doświadcza objawów, które zupełnie nie dotyczą stawów. A zatem zmiany zapalne mogą obejmować takie obszary ciała jak:
- skóra,
- oczy,
- płuca,
- serce,
- nerki,
- tkanka nerwowa,
- szpik kostny,
- naczynia krwionośne,
- ślinianki.
Cechą RZS jest także to, że objawy mogą mieć mocno zróżnicowane. Niektóre z nich mogą nawet zanikać i powracać po pewnym czasie. Jednym słowem choroba ta ma monety względnej remisji oraz zaostrzeń. Natomiast typowe objawy RZS to:
- bolesne i ocieplone stawy,
- opuchlizna okolicy stawów,
- sztywność stawów (nasila się rano i po dłuższym siedzeniu, braku ruchu),
- zmęczenie,
- gorączka,
- utrata apetytu.
Warto pamiętać, że na wczesnym etapie RZS atakuje głównie mniejsze stawy, czyli np. palce u rąk w dłoniach i stopach. W miarę rozwoju schorzenia dolegliwości obejmują nadgarstki, łokcie, kostki, kolana, ramiona na nawet biodra.
Podcasty
Playlisty tematyczne
