Połączenie dwóch znanych terapii hamuje raka płuca. Będzie przełom w leczeniu?

Eksperymentalna kombinacja dwóch terapii szansą na powstrzymanie postępu groźnego drobnokomórkowego raka płuc. Czy to połączenie uratuje życie pacjentom, których rokowania są bardzo złe?

Rak oporny na leczenie

Rak drobnokomórkowy (SCLC) jest najbardziej śmiertelną postacią raka płuca z uwagi na fatalne rokowania, ograniczone możliwości terapeutyczne i szybki rozwój chemiooporności. 

Dzięki eksperymentalnej kombinacji dwóch terapii udało się powstrzymać jego rozwój. Wszystko za sprawą cyklofosfamidu, którego w leczeniu drobnokomórkowego raka płuc nie stosuje się od lat 80. XX wieku. Zastąpiono go wtedy alternatywnymi lekami, które dawały mniej skutków ubocznych. Mimo to, zarówno w przypadku cyklofosfamidu, jak i jego następców, drobnokomórkowy rak płuc bardzo szybko rozwijał oporność na leczenie.

Zespół naukowców zaangażowanych w badania nad metodami leczenia tego rodzaju nowotworu zidentyfikował, w jaki sposób drobnokomórkowe komórki raka płuc opierają się działaniu cyklofosfamidu. Dało to szanse na poszukiwanie nowych możliwości.

Badacze opracowali technikę, która blokuje proces naprawy wykorzystywany przez komórki rakowe do budowania odporności na cyklofosfamid.

„Problem polega na tym, że guzy te początkowo reagują na leczenie, ale potem wracają. Nie zmieniło się to od 30 lat” – mówi patolog i immunolog Nima Mosammaparast z Washington University w St Louis i dodaje: „Te guzy są po prostu masowo odporne na prawie wszystko”.

Ten sam zespół naukowców we wcześniejszych badaniach zidentyfikował białko RNF113A jako zaangażowane w naprawę komórek rakowych – w szczególności w naprawę typu uszkodzenia DNA znanego jako uszkodzenie alkilacyjne.

Dalsze badania ujawniły, że RNF113A jest regulowany przez SMYD3, białko o wysokiej ekspresji w drobnokomórkowym raku płuca, którego wyższe poziomy występują w bardziej inwazyjnych postaciach choroby. Podwyższone poziomy są również związane ze zwiększoną opornością na alkilujące leki chemioterapeutyczne (kategoria obejmująca cyklofosfamid) i gorszym ogólnym rokowaniem.

Znając te wnioski, naukowcy próbowali celować w SMYD3 u myszy, którym zespół przeszczepił ludzkie guzy płuc – niektóre z nich były już leczone chemioterapią, a inne nie.

Nowa nadzieja dla chorych na drobnokomórkowego raka płuc

Badacze zaobserwowali, że cyklofosfamid przez pewien czas działał sam, a inhibitor SMYD3 do pewnego stopnia spowalniał wzrost guza. Dopiero  połączenie tych dwóch terapii całkowicie zahamowało wzrost guza.

„To badanie pokazuje, że możemy faktycznie połączyć te metody, aby zmniejszyć oporność, poprawić leczenie i dać tym pacjentom znacznie większe szanse” – mówi Mosammaparast.

Badania kliniczne

Nowa metoda dotąd została przetestowana jedynie na myszach. Teraz naukowcy chcą zorganizować badania kliniczne I fazy na ludziach. Jednym z obiecujących aspektów badania jest to, że wykazuje oznaki, że może działać na nowotwory, które już stały się oporne na niektóre terapie.

„Jednym z wyzwań, przed którymi staniemy, jest przekonanie lekarzy do powrotu do starego leku” – mówi Mosammaparast. 

Marcelina Dzięciołowska