Pojawia się w młodym wieku i może uszkadzać mózg. Problem zauważysz po kilkunastu latach

Naukowcy z Rory Meyers College of Nursing, New York University przeprowadzili badania, z których wynika, że cukrzyca typu 2 może z czasem uszkadzać mózg. Problem wbrew pozorom nie dotyczy wyłącznie seniorów, ale także młodszej grupy pacjentów. Dodatkowym obciążeniem jest fakt, że ta metaboliczna przypadłość przez wiele lat rozwija się w ukryciu.

Nowe ustalenia naukowców szacują, że na świecie jest już ponad 800 mln dorosłych borykających się z cukrzycą typu 2. Badania opublikowane na łamach “The Lancet” wskazują, że w ciągu ostatniego 30-lecia podwoiła się liczba chorych. Kolejne badania ukazują, że ta podstępna choroba może uszkadzać mózg pacjentów, prowadząc do pogorszenia funkcji poznawczych.

Spis treści

1. Czy cukier wpływa na demencję? Wyniki badań zaskakują
2. Cukrzyca i otyłość to krok do demencji
3. Cukrzyca typu 2 nie tylko wśród seniorów
4. Normy poziomu cukru we krwi. Zbadaj się!

Czy cukier wpływa na demencję? Wyniki badań zaskakują

Najnowsze wyniki badań opublikowane na łamach PLOS ONE wskazują, że osoby, u których w młodszym wieku zdiagnozowano cukrzycę typu 2, są bardziej narażone na rozwój demencji, aniżeli ci którzy zachorowali na cukrzycę w późniejszych etapach życia.

Naukowcy przeanalizowali dane zebrane w latach 2002–2016 w badaniu Health and Retirement Study, badaniu podłużnym przeprowadzonym przez University of Michigan Institute for Social Research.

W badaniach wzięło wówczas udział 1213 Amerykanów w wieku 50 lat oraz starszych. Każda z tych osób miała zdiagnozowaną cukrzycę typu 2, co potwierdziły wyniki krwi. Natomiast żaden uczestnik badania przed rozpoczęciem obserwacji nie miał demencji. Projekt trwał 14 lat. Po jego zakończeniu przeanalizowano wyniki i okazało się, że u 216 osób rozwinęła się demencja, co stanowiło 17,8% badanych.

Chociaż nie wiemy na pewno, dlaczego wcześniejsza diagnoza cukrzycy zwiększa ryzyko demencji, wcześniejsze badania pokazują, że osoby z cukrzycą typu 2 w średnim wieku mogą doświadczać większej liczby powikłań naczyniowych, słabej kontroli poziomu cukru we krwi i insulinooporności. Wszystkie te wskaźniki są znanymi czynnikami ryzyka upośledzenia funkcji poznawczych

— wyjaśnił prof. Bei Wu, specjalista ds. zdrowia globalnego i prodziekan ds. badań w NYU Meyers oraz starszy autor badania.

Naukowcy zauważyli, że kiedy u badanych wykryto cukrzycę przed ukończeniem 50 lat, to ryzyko wystąpienia demencji wzrastało aż o 1,9 razy w porównaniu z osobami, u których chorobę metaboliczną stwierdzono w wieku 70 lat lub później. Odnosząc się bardziej szczegółowo do poszczególnych kategorii wiekowych, naukowcy wykazali następującą zależność:

• w grupie wiekowej 50-59 ryzyko demencji wyższe o 1,72 razy,
• w grupie wiekowej 60-69 ryzyko demencji większe o 1,7 razy.

Badacze podkreślili, że kiedy sięgnęli po liniowe testy trentu, to okazało się, że z każdym rokiem, o który osoba jest młodsza w chwili diagnozy cukrzycy typu 2, ryzyko rozwoju demencji wzrasta o 1,9%.

Zobacz galerię 9 zdjęć

Cukrzyca i otyłość to krok do demencji

Prof. Bei wskazuje, że nie tylko sama cukrzyca zwiększa ryzyko demencji, ale także często towarzysząca jej otyłość. Okazuje się, że w badaniach także uwzględniono ten aspekt, a wyniki wykazały, że uczestnicy z otyłością, którzy przed 50. rokiem życia zachorowali na cukrzycę, byli bardziej narażeni na demencję od pozostałych. 

Specjaliści wskazują, że choć cukrzyca typu 2 jest znanym czynnikiem ryzyka występowania demencji, to jednak wciąż konieczne jest zbadanie mechanizmów, jakie odpowiadają za ten stan. Niemniej na ten moment uważają, że do uszkodzenia mózgu i pojawienia się pierwszych zaburzeń pamięci może przyczyniać się zbyt wysoki poziom cukru we krwi, stan zapalny i insulinooporność.

Badacze podkreślają, że dokładniejsze poznanie korelacji pomiędzy cukrzycą typu 2, otyłością i demencją pozwoli w niedalekiej przyszłości opracować ukierunkowaną interwencję, by zapobiegać rozwojowi zaburzeń funkcji poznawczych.

Cukrzyca typu 2 nie tylko wśród seniorów

Cukrzyca typu 2 nie dotyka wyłącznie seniorów. Autorzy badań wskazują, że już jedna na pięć osób, u których zdiagnozowano tę chorobę, ma mniej niż 40 lat. Co więcej, jak wynika z danych Ministerstwa Zdrowia aż 22% dzieci i młodzieży w wieku 9-18 lat zmaga się z nadwagą lub otyłością. A jak wiadomo, nadmierna ilość kilogramów jest główną przyczyną zachorowań na cukrzycę typu 2.

Natomiast Rzecznik Praw Dziecka informuje, że z danych resortu zdrowia wynika, iż tylko w grupie dzieci poniżej 15. roku życia szacunkowa liczba chorych na cukrzycę typu 2 wynosi 17,7 osób na 100 tys. mieszkańców. Niestety prognozy przewidują, że w ciągu kolejnych 15 lat liczba ta podwoi się.

Kluczem jest nie tylko zmiana diety polegająca na wykluczeniu z jadłospisu przetworzonej żywności i ograniczeniu słodyczy. Przede wszystkim należy czytać etykiety, ponieważ cukier dodawany jest nawet do wędlin, chleba, czy jogurtów. Ponadto ważna jest aktywność fizyczna. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca dzieciom i młodzieży do 17. roku życia co najmniej 60 minut umiarkowanego lub intensywnego wysiłku dziennie.

Normy poziomu cukru we krwi. Zbadaj się!

Kolejną kwestią są badania krwi. Cukrzyca długo nie daje objawów, a konsekwencje nieleczonej choroby są bardzo dotkliwe. W grę wchodzi m.in. uszkodzenie nerek czy choroby sercowo-naczyniowe. Dlatego ważne, aby sprawdzać poziom cukru na czczo. 

Możemy wykonać to badanie na NFZ lub płacąc kilkanaście złotych. Przypominamy, że normy poziomu krwi wyglądają następująco:

• prawidłowa glikemia: Od 70 do 99 mg/dL,
• stan przedcukrzycowy: Od 100 do 125 mg/dL,
• cukrzyca typu 2: ≥ 126 mg/dL w co najmniej dwóch pomiarach.

Magdalena Siraga