Pijąc te napoje zwiększasz ryzyko raka jamy ustnej. Naukowcy podali szkodliwą dawkę

W ciągu ostatnich 10 lat wzrosła liczba przypadków raka jamy ustnej aż o 25%. Każdego roku w Polsce diagnozuje się kolejne 1000 przypadków, a choroba dwukrotnie częściej diagnozowana jest u mężczyzn. W najnowszych badaniach opublikowanych na łamach JAMA Otolaryngol Head Neck Surgery zbadano kolejny potencjalny czynnik wystąpienia tego rodzaju nowotworu.

13 marca 2025 roku opublikowano badania dotyczące napojów słodzonych cukrem i ich wpływu na występowanie raka jamy ustnej. Ustalenia dotyczyły zarówno kobiet palących papierosy, jak i wolnych od nałogu.

Zmniejsz ryzyko raka jamy ustnej. Unikaj takich produktów

Naukowcy z University of Washington School of Medicine, Public Health Sciences Division, Fred Hutch Cancer Center oraz Department of Otolaryngology–Head and Neck Surgery w Seattle przeprowadzili badania kohortowe 124 przypadki raka jamy ustnej. Dane pochodziło z badania Nurses’ Health Study z udziałem 162 602 kobiet.

Naukowcy przeanalizowali ich nawyki związane z piciem różnych napojów i sprawdzili wyniki zdrowotne. Średnia wieku kobiet wynosiła 43 lata na początku badań. Natomiast warto podkreślić, że naukowcy mieli dostęp do danych obejmujący 30-letni zakres obserwacji. 

Ponadto NHS, czyli brytyjski odpowiednik Narodowego Funduszu Zdrowia wziął pod uwagę również czynniki zakłócające takie jak palenie papierosów, rasa, spożycie alkoholu, czy wiek oraz wskaźnik masy ciała.

Wyniki wykazały, że rak jamy ustnej występował 4,87 częściej u osób, które spożywały jeden niż więcej słodzony napój dziennie. Dodatkowo ustalono, że w przypadku uczestników niepalących lub palących niewiele oraz niepijących alkoholu lub pijących czasami, wzrost ryzyka wystąpienia nowotworu był o 5,46 razy większy u osób pijących więcej niż jeden słodzony napój dziennie.

Jakich napojów unikać?

W celu lepszego zrozumienia, jak to, co pijemy, może wpływać na ryzyko raka jamy ustnej, naukowcy zdefiniowali pojęcie napojów słodzonych. Zaliczono do nich takie produkty jak:

• napoje gazowane z kofeiną,
• bezkofeinowe napoje gazowane z cukrem,
• napoje gazowane bez coli z cukrem,
• napoje słodzone bez gazu (takie jak lemoniada i słodka herbata, kawa mrożona).

A zatem nie chodzi wyłącznie o to, by unikać gazowanych napojów, ale także ograniczyć spożycie słodzonych soków, herbat czy kaw, do których dodaje się syropy i cukier. Regularne spożywanie tego rodzaju produktów może prowadzić do otyłości, chorób serca, próchnicy, czy schorzeń układu pokarmowego. Okazuje się jednak, że jak wskazuje najnowsze badanie, te niepozorne zwyczaje mogą prowadzić do wystąpienia raka jamy ustnej.

Jak podkreślają autorzy badań, fakt, iż wyjściowe ryzyko zachorowania na nowotwory jamy ustnej jest niskie, należy koniecznie kontynuować badania, by lepiej zrozumieć związek pomiędzy ogólnym ryzykiem a spożyciem słodzonych napojów. Poza tym próba badawcza ograniczała się do kobiet, natomiast wiemy, że choroba ta dotyka częściej płeć męską, stąd niezbędny jest szerszy zakres działań.

Objawy raka jamy ustnej

Cechą wspólną wielu nowotworów jest brak objawów w początkowej fazie choroby, lub obecność sygnałów, które łatwo przeoczyć. Podobnie jest w przypadku raka jamy ustnej. Początkowo u chorego mogą pojawić się zmiany w dowolnej części jamy ustnej, np. na dziąsłach, języku, czy wewnętrznej stronie warg lub policzków.

Na uwagę zdecydowanie zasługuje sytuacja, kiedy poniższe objawy utrzymują się jakiś czas lub mają charakter nawracający. Natomiast jeżeli cokolwiek nas zaniepokoi, nie wolno zwlekać. Koniecznie należy zgłosić się do dermatologa. Zdarza się także, że podczas wizyty u dentysty otrzymujemy informację, że należy zbadać daną zmianę.

Objawy raka jamy ustnej to:

• owrzodzenie jamy ustnej trwające dłużej niż 3 tygodnie,
• czerwoną lub białą plamę w jamie ustnej,
• guzek w jamie ustnej lub na wardze,
• ból w jamie ustnej,
• trudności z połykaniem,
• trudności z mówieniem lub chrypką (skrzeczącym) głosem,
• guzek w szyi lub gardle,
• utrata wagi bez wysiłku.

Magdalena Siraga