Pierwszy zgon od 10 lat. Amerykanie drżą przed zapomnianą zarazą
W 2020 roku Amerykanie ogłosili, że nie ma już u nich odry. Niestety, zaraza wróciła, a problem ze szczepieniami sprawił, że CDC naprawdę obawia się rozwoju sytuacji. Po rozum do głowy idą nawet przedstawiciele administracji Donalda Trumpa i apelują o rozsądek. Oto, jak niewiele trzeba, by stracić odporność populacyjną.
W ostatnich latach odra, groźna choroba zakaźna, o której świat miał zapomnieć, znów daje o sobie znać. Ogniska zakażeń w Polsce, Niemczech, we Francji, we Włoszech czy Rumunii sprawiły, że eksperci mówią już o realnym zagrożeniu epidemią. WHO informuje o ponad 40-krotnym wzroście zakażeń wirusem odry w regionie europejskim.
Tymczasem, sytuacja, zamiast się wyciszać, staje się problemem na kolejnym kontynencie. W USA dane są co najmniej niepokojące.
Sytuacja w USA: odra w 2025 roku
Główne amerykańskie media alarmują, że odra wróciła, chociaż miała być wyeliminowana w Stanach Zjednoczonych w 2020 roku. Główna przyczyna? Spadek wyszczepialności.
Tak, wg CNN, wygląda bieżąca sytuacja:
Wzrost zachorowań: Epidemia odry w zachodnim Teksasie i Nowym Meksyku budzi poważne obawy ekspertów ds. zdrowia publicznego.
Ogniska epidemii: Zachodni Teksas -198 przypadków odry (stan na 7 marca 2025). Hospitalizowano 23 pacjentów.Hrabstwo Lea, Nowy Meksyk: 30 przypadków odry (stan na 7 marca 2025).
Ofiary śmiertelne: Teksas - zgon dziecka w wieku szkolnym, które nie zostało zaszczepione i nie miało chorób współistniejących. Nowy Meksyk: Badana jest przyczyna śmierci nieszczepionej osoby, która uzyskała pozytywny wynik testu na odrę.
Spadek wskaźników szczepień: Ukończenie serii szczepień MMR wśród przedszkolaków jest poniżej docelowego poziomu 95%.
Działania w odpowiedzi na epidemię: CDC (Centers for Disease Control and Prevention), czyli amerykańskie Centra Zapobiegania i Kontroli Chorób, wydało zalecenie Health Alert Network, aby informować mieszkańców o ogniskach odry. Zespół ekspertów CDC wspiera lokalne służby w Teksasie. Wydziały zdrowia w Teksasie i Nowym Meksyku udostępniają mieszkańcom bezpłatne szczepionki MMR.
Ostrzeżenie CDC: "Jeśli epidemia odry będzie trwała przez rok lub dłużej, Stany Zjednoczone mogą stracić status eliminacji odry."
Odra - co to za zagrożenie
W Stanach Zjednoczonych, po pierwszym od 2015 roku zgłoszonym przypadku śmiertelnym i znacznym wzroście zachorowań w 2024 roku, eksperci ds. zdrowia publicznego z niepokojem obserwują rozwój sytuacji w 2025 roku. Jak donosi CNN, nowe ogniska odry w USA budzą już poważne obawy o przyszłość, zwłaszcza w kontekście spadających wskaźników szczepień wśród dzieci.
Odra jest wysoce zaraźliwą chorobą przenoszoną drogą kropelkową. Zakaża się niemal 100 proc. osób, które się z nią zetkną, a nie mają odporności.
Objawy ogólne odry to:
- gorączka,
- kaszel,
- katar,
- łzawienie oczu,
- charakterystyczna wysypka (czerwone plamy).
Początkowo więc odrę można pomylić z niegroźną infekcją, ale konsekwencja zachorowania są nieporównywalne.
Według CDC, około 1 na 5 nieszczepionych osób w USA, które zachorują na odrę, będzie hospitalizowana. U około 1 na 20 dzieci rozwinie się zapalenie płuc, a u innych może rozwinąć się niebezpieczny obrzęk mózgu zwany zapaleniem mózgu. Nawet troje na 1000 dzieci, które zostaną zakażone odrą, może umrzeć z powodu powikłań oddechowych i neurologicznych.
Odra może też powodować zgony u osób dorosłych. Najbardziej groźne są powikłania neurologiczne – zapalenie mózgu i/lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Wachlarz powikłań odry jest naprawdę szeroki - wśród nich choćby: biegunki, zapalenie wątroby, zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie jelita krętego i okrężnicy oraz zapalenie węzłów chłonnych.
Sprawdź: szczepienia, które trzeba powtarzać
Odra w Polsce: wzrost zachorowań i konieczność profilaktyki
Odra stanowi wyzwanie dla wielu krajów, w tym dla Polski. o zagrożeniu jest coraz głośniej od kilku lat. Już w 2022 roku prof. Andrzej Fal, prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, opierając się na definicji Światowej Organizacji Zdrowia, informował, że
straciliśmy w Polsce odporność zbiorową przeciwko odrze. Wyszczepialność ostatnio jest na poziomie 92, a nie 95 proc.
Według danych dostępnych w raportach GIS (stan na 28 lutego), w tym roku w Polsce na odrę zachorowało 15 osób. Niby nie tak źle, skoro wg meldunku epidemiologicznego NIZP PZH - PIB, od 1 stycznia do 31 lipca 2024 r. zanotowano aż 246 przypadków odry.
Z drugiej strony: trzeba pamiętać, że odra przychodzi falami, często wiosną, więc wkrótce może gonić tamte statystyki. Trzeba też pamiętać, że przypadków odry w analogicznym okresie 2023 roku było ponad 10-krotnie mniej. W całym 2023 roku w w Polsce 36 potwierdzonych przypadków odry. Bardzo prawdopodobne, że w 2025 roku ten wynik przebijemy, jeśli nie osłabną ruchy antyszczepionkowe.
Zatrzymać odrę - konieczne szczepienia
Zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Polsce, eksperci podkreślają, że szczepienia są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania odrze. Niestety, jak wskazują dane z USA, wskaźniki szczepień spadają. Według CDC, ukończenie serii szczepień MMR wśród przedszkolaków spadło z 95,2% w roku szkolnym 2019-2020 do 92,7% w roku szkolnym 2023-2024, pozostawiając około 280 tysięcy zagrożonych dzieci.
Podobna sytuacja ma miejsce w Polsce, gdzie, jak wspomniał Andrzej Fal, wyszczepialność jest na poziomie 92%, co jest poniżej progu zapewniającego odporność zbiorową (95%).
Podcasty
Playlisty tematyczne
