Palisz papierosy? W przyszłości możesz mieć poważne problemy z nerkami

Badanie opublikowane na łamach Health Data Science rzuca nowe światło na konsekwencje palenia papierosów. Okazuje się, że ten zgubny nałóg wpływa negatywnie nie tylko na układ oddechowy, czy pokarmowy, ale może również przyczynić się do przewlekłej choroby nerek.

Palenie papierosów a choroba nerek. Jaki to ma związek?

Najnowsze badania wykonano wykorzystując dane od ponad 500 000 uczestników kohorty UK Biobank. Naukowcy przeprowadzili tradycyjne badania obserwacyjne oraz zaawansowane analizy randomizacji mendelowskiej (MR). Ta druga metodologia umożliwia wnioskowanie przyczynowe z użyciem danych obserwacyjnych. W ten sposób autorzy publikacji chcieli zbadać, czy palenie papierosów w sposób bezpośredni przyczynia się do PChN.

Okazało się, że choć obserwacyjny charakter przedsięwzięcia wskazywał pozytywny związek pomiędzy nałogiem a przewlekłą chorobą nerek, to już MR nie ukazała powodów na charakter przyczynowo-skutkowy. A zatem jak to możliwe, że papierosy mimo wszystko mogą szkodzić nerkom?

Naukowcy są zdania, że pierwotne wyniki pozyskane na podstawie obserwacji mogą być zakłócone przez takie czynniki jak cukrzyca czy nadciśnienie. To właśnie te choroby mogą być mediatorem, czyli pośrednikiem pomiędzy paleniem a przewlekłą chorobą nerek.

Nasze wyniki podkreślają potrzebę bardziej szczegółowych analiz mediacji na dużych, wieloetnicznych zbiorach danych, aby w pełni zrozumieć wzajemne oddziaływanie między paleniem a PChN

- powiedziała dr n. med. Luxia Zhang, profesor Institute for Global Health and Development oraz badaczka z zakresu czynników ryzyka, interwencji i zarządzania chorobami nerek.

Naukowczyni dodaje, że kolejne celem kolejnych badań będzie znalezienie klucza do rozwiązania zaobserwowanych obecnie zawiłości. W tym celu pomocna będzie analiza potencjalnych ścieżek mediacji oraz zbadanie roli nie tylko czynników środowiskowych, ale także genetycznych.

PChN przyczyny przewlekłej choroby nerek

Przyczyny przewlekłej choroby nerek mogą być mocno zróżnicowane i w grę wchodzą np. inne choroby, które prowadzą do zmniejszania liczby komórek nerkowych, a nawet ich uszkodzenia. Z czasem dochodzi do rozwoju procesów zapalnych, które kończą się zwłóknieniem narządu. Konsekwencją jest zaburzenie pracy oraz niewydolność nerek.

Przyczynami PChN są m.in. takie schorzenia jak:

• cukrzycowa choroba nerek,
• nefropatia nadciśnieniowa,
• kłębuszkowe zapalenie nerek,
• nefropatia niedokrwienna,
• ostre uszkodzenie nerek,
• odmiedniczkowe zapalenie nerek,
• wielotorbielowate zwyrodnienie nerek.

Natomiast warto pamiętać, że ostatnie dane ukazujące zapadalność na PChN wskazały, że największy problem dotyczy Europy Wschodniej. A zatem chodzi także o Polskę. Okazuje się, że wśród tych osób główną przyczyną przewlekłego zapalenia nerek była cukrzyca typu 1. 

Natomiast w Afryce Północnej oraz na Bliskim Wschodzie głównym powodem PChN była cukrzyca typu 2. Na terenach obejmujących Amerykę Łacińską oraz wspomniane wyżej dwie lokalizacje stwierdzono, że przewlekła choroba nerek była spowodowana nadciśnieniem tętniczym oraz kłębuszkowym zapaleniem narządu. A zatem są cztery główne zagrożenia, które predestynują do wystąpienia PChN.

I choć nauka wciąż szuka odpowiedzi na to, dlaczego palenie papierosów może zaostrzać chorobę i przyspieszać jej rozwój, to jednak lekarze są zgodni, że borykając się z PChN należy rzucić palenie. Wymienia się także kilka innych czynników, które mogą pogarszać stan, a wśród nich nadciśnienie tętnicze, hiperglikemia (wysoki poziom cukru we krwi) oraz niedokrwistość (anemia).

Objawy przewlekłej choroby nerek. Diagnostyka PChN

Problem przewlekłej choroby nerek polega na tym, że przez długi czas pacjent może nie wiedzieć, że coś mu dolega. Dlatego nefrolodzy zaznaczają, aby koniecznie monitorować ciśnienie krwi oraz poziom glikemii. To bardzo ważne, ponieważ także sama cukrzyca rozwija się bezobjawowo przez bardzo długi czas. 

A zatem mamy dwie poważne choroby w jednym czasie. Wysoki cukier niszczy nerki, a brak dolegliwości może uśpić czujność, przez co może dojść do rozwoju PChN. Natomiast kiedy zauważysz poniższe objawy, niezwłocznie udaj się do lekarza:

• zmęczenie,
• utrata apetytu,
• osłabienie,
• obrzęk stóp i kostek,
• zaburzenia snu,
• sucha, swędząca skóra,
• częstsze lub rzadsze oddawanie moczu,
• duszność,
• nadciśnienie,
• skurcze mięśni,
• zaburzenia koncentracji.

Jak widać, powyższe objawy są dość niespecyficzne i mogą świadczyć o wielu zróżnicowanych chorobach. Natomiast jeżeli chcesz mieć pewność, że twoje nerki pracują prawidłowo, to porozmawiaj z lekarzem. Po przeprowadzeniu wywiadu możesz otrzymać skierowania na takie badania jak:

• poziom cukru we krwi,
• stężenie kreatyniny w surowicy,
• ogólne badanie moczu z osadem,
• oznaczenie albuminurii.

Jeśli wyniki krwi okażą się niejasne lub niepokojące możesz także otrzymać skierowanie na USG jamy brzusznej.

Magdalena Siraga