Odczuwasz uporczywy świąd? Przyczyną może być stres

Stres wpływa negatywnie na wiele aspektów związanych ze zdrowiem. Może pogłębiać stany depresyjne lub powodować szereg konsekwencji fizycznych. Najnowsze badanie dowodzi, że stres jest również powiązany z nasileniem schorzeń związanych ze świądem i odwrotnie. Czym jest świąd psychogenny?

Stres może się objawiać na wiele sposób. Najczęstszymi symptomami będącymi wynikiem stresu są przyspieszone bicie serca, spocone dłonie, niepokój, strach czy ataki paniki. Stresowi mogą towarzyszyć także bóle i zawroty głowy, problemy z traweniem czy osłabienie układu odpornościowego.

Bywa jednak, że objawem stresu może być swędzenie, które jest wynikiem wysypki, pokrzywki, łuszczycy lub trądziku - twierdzi dr Enrizza P. Factor, dermatolog kliniczny.

Swędzenie mające swoje źródło w odczuwaniu niepokoju i stresu to inaczej swędzenie psychogenne. Pojawia się w przypadku nasilenia czynników psychologicznych, takich jak depresja lub lęki.

Dlaczego stres i swędzene są ze sobą powiązane?

"Podwyższony poziom kortyzolu (hormonu stresu) może prowadzić do nasilenia stanu zapalnego, co zmienia sposób działania nadnerczy, a także może prowadzić do swędzenia skóry" – tłumaczy Cheryl Rosen, dyrektor dermatologii MD.

Według najnowszych badań, kiedy czujemy swędzenie, aktywują się ośrodki czuciowe, motoryczne i emocjonalne w mózgu. Może to prowadzić do cyklu lękowo-swędzącego, który wpływa na zachowanie pacjenta (ciągłe drapanie się) i pogarsza jakość życia.

Naukowcy uważają, że jest on niezwykle rzadki i często błędnie określany jako świąd idiopatyczny lub świąd bez znanej przyczyny.

Według badań opublikowanych w Clinical Dermatology, swędzenie skóry można podzielić na trzy główne kategorie:

• choroby swędzące, które powodują stany psychiczne,
• choroby swędzące nasilane przez czynniki psychospołeczne
• oraz zaburzenia psychiczne powodujące swędzenie (świąd psychogenny).

Swędzące choroby, które powodują zaburzenia psychiczne

Choroby swędzące spowodowane przewlekłymi chorobami skóry, chorobami ogólnoustrojowymi i chorobami neurologicznymi mogą pogłębiać stany psychiczne.

Kiedy pacjenci doświadczają przedłużonego swędzenia z powodu:

• przewlekłych chorób skóry, takich jak łuszczyca lub wyprysk,
• chorób ogólnoustrojowych, takich jak nadczynność tarczycy lub przewlekła choroba wątroby
• lub stanów neurologicznych, takich jak udar lub stwardnienie rozsiane,

ich zdrowie psychiczne może być poważnie zagrożone.

"Lęk i depresja to najczęstsze psychiatryczne konsekwencje świądu" - mówi Factor.

Czynniki psychospołeczne, które nasilają choroby związane ze swędzeniem

Czynniki społeczne, takie jak problemy w pracy, toksyczne środowisko, nieszczęśliwe związki czy traumatyczne wydarzenia życiowe i finanse, mogą prowadzić do stresu, który zaostrza swędzenie skóry.

Na przykład, jeśli masz łuszczycę i przechodzisz ekstremalny stres, twoje objawy, w tym swędzenie, mogą się zaostrzyć.

Stres może powodować zaostrzenia szeregu schorzeń związanych ze swędzeniem skóry, takich jak:

• łuszczyca,
• egzema
• i trądzik różowaty.

Może również prowadzić do pokrzywki i niesklasyfikowanych wysypek skórnych.

Zaburzenia psychiczne powodujące swędzenie (świąd psychogenny)

Bywa też, że niektóre zaburzenia psychiczne powodują pojawienie się świądu psychogennego. 

"Ludzie, którzy są bardziej narażeni na swędzenie stresowe, to ludzie cierpiący na depresję, nerwicę natręctw i schizofrenię" – tłumaczy Rosen.

"Dzieje się tak, ponieważ te stany zdrowia psychicznego często powodują, że ludzie czują się wyjątkowo niespokojni i zestresowani, co może prowadzić do nadmiernego drapania skóry" - dodaje.

Weronika Rumińska