Nowe ustalenia na temat Ozempicu. Tym razem chodzi o funkcjonowanie nerek

Antagoniści GLP-1, bo tak w skrócie opisuje się leki na cukrzycę typu 2 oraz otyłość są w centrum zainteresowania nie tylko samych pacjentów, ale także naukowców. Tym razem na łamach The Lancet Diabetes & Endocrinology opublikowano dużą metaanalizę, w której oceniano wpływ poszczególnych substancji na funkcjonowanie nerek. Pod uwagę wzięto m.in. semaglutyd występujący w Ozempicu.

Międzynarodowa grupa badaczy dokonała kompleksowej analizy agonistów receptora peptydu glukagonopodobnego-1 (GLP-1). Celem badań było sprawdzenie jak siedem różnych substancji w tym semaglutyd (Ozempic lub Wegovy), dulaglutyd (Trulicity) i liraglutyd (Victoza) wpływają na funkcjonowanie nerek oraz układ sercowo-naczyniowy. Wyniki były dość zaskakujące.

Leki na odchudzanie a nerki. Nowe ustalenia naukowe

Wspomniana metaanaliza obejmowała aż 11 dużych badań klinicznych poświęconych agonistom receptora GLP-1. Łącznie wzięło w nich udział 85 373 osoby w tym 67 769 osób z cukrzycą typu 2. W gronie uczestników było także 17 604 osoby z nadwagą lub otyłością i chorobą sercowo-naczyniową, ale bez stwierdzonej cukrzycy.

Autorzy badań wskazują, że choć znane jest działanie leków pod kątem skuteczności w terapii otyłości lub cukrzycy typu 2 oraz poznano korzyści stosowania GLP-1 dla układu sercowo-naczyniowego, to jednak wciąż mało wiemy na temat tego jak leki wpływają na przewlekłą chorobe nerek.

Pozyskane wyniki wykazały, że stosowanie antagonistów GLP-1 redukowało ryzyko niewydolności nerek o 16% w porównaniu z grupą placebo. Dodatkowo ustalono, ze leki na odchudzanie zmniejszają ryzyko pogorszenia funkcjonowania nerek o 22%. W sumie łączna redukcja ryzyka niewydolności narządu, pogorszenia pracy nerek oraz zgonu z powodu choroby wynosiła 19%.

Zobacz galerię 8 zdjęć

Jak GLP-1 wpływa na nerki?

Główny autor, prof. Sunil Badve, profesor nadzwyczajny w George Institute for Global Health i UNSW Sydney, wyjaśnił, że najnowsze badanie przyczyniło się do poszerzenia wiedzy na temat tego, jakie korzyści dla nerek wynikają ze stosowania GLP-1 zarówno wśród pacjentów z cukrzycą jak i bez niej.

To pierwsze badanie, które wykazało wyraźne korzyści agonistów receptora GLP-1 w przypadku niewydolności nerek lub schyłkowej choroby nerek, co sugeruje, że odgrywają one kluczową rolę w leczeniu chroniącym nerki i serce u pacjentów z powszechnymi schorzeniami, takimi jak cukrzyca typu 2, nadwaga lub otyłość z chorobą układu sercowo-naczyniowego lub PChN

— powiedział.

Profesor podkreślił, że pozyskane informacje są szczególnie cenne dla osób borykających się z przewlekłą chorobą nerek. Powodem jest fakt, że schorzenie to ma postępujący charakter i prowadzi do niewydolności narządu. Pacjent wymaga nie tylko dializowania, ale często także przeszczepu. 

Nie brakuje przypadków przedwczesnej śmierci, które wynikają głównie z chorób serca występujących na skutek poważnych zaburzeń pracy nerek. Stąd dane ukazujące, że leki na odchudzanie mogą być pomocne zarówno u chorych na cukrzycę jak i u pacjentów bez tego schorzenia rzucają nowe światło na leczenie PChN.

Naukowcy wskazują, że zgodnie z szacunkami PChN dotyka jedną na 10 osób na świecie. W sumie oznacza to, że mamy ok. 850 mln ludzi z przewlekłą chorobą nerek. Dodatkowo z danych statystycznych wynika, że przypadłość ta stanowi dziesiątą najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. Prognozy również nie są optymistyczne, ponieważ zakłada się, że już w 2050 roku PChN zajmie piąte miejsce wśród powodów zgonów.

Objawy PChN

Objawy przewlekłych choroby nerek tak jak sama choroba rozwijają się z czasem. A zatem w początkowej fazie mogą nie występować żadne symptomy. Niemniej kiedy powoli dochodzi do stopniowej utraty podstawowych funkcji narządów, pacjent może doświadczać takich objawów jak:

1. Nudności
2. Wymioty
3. Utrata apetytu
4. Zmęczenie i osłabienie
5. Problemy ze snem
6. Większe lub mniejsze oddawanie moczu
7. Obniżona ostrość umysłu
8. Skurcze mięśni
9. Obrzęk stóp i kostek
10. Sucha, swędząca skóra
11. Nadciśnienie
12. Duszność, jeśli płyn gromadzi się w płucach

Specjaliści z Mayo Clinic dodają, że objawy choroby nerek są często niespecyficzne, czyli mogą być spowodowane innymi chorobami. Natomiast nerki potrafią nadrobić utraconą funkcję, dlatego dolegliwości mogą nie wystąpić, dopóki nie dojdzie do nieodwracalnego uszkodzenia.

Ozempic ochroni serce? Rola antagonistów GLP-1 w chorobach układu sercowo-naczyniowego

Profesor Sunil Badve, podkreślił, że dzięki wykonaniu metaanalizy potwierdzono dotychczasowe ustalenia na temat wpływu GLP-1 na układ sercowo-naczyniowy.

Najnowsze dane wskazują, że leki na odchudzanie zmniejszają ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, z powodu zawału, czy udaru mózgu o 14% w porównaniu z grupą placebo. Dodatkowo ustalono, że śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny wśród osób leczonych GLP-1 była niższa o 13%.

- Konieczne są teraz dalsze prace, aby wdrożyć wyniki tego badania do praktyki klinicznej i poprawić dostęp do agonistów receptora GLP-1 osobom, które odniosą z nich korzyści - podsumował prof. Vlado Perkovic, z George Institute, prorektor UNSW Sydney i starszy autor badania.

Magdalena Siraga