Niewydolność serca u kobiet daje inne objawy niż u mężczyzn. Wiąże się to z ryzykiem

Kongres Heart Failure 2024 organizowany przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) za nami, a informacje przedstawione na kongresie wciąż budzą zainteresowanie. Wśród poruszonych tematów nie zabrakło informacji o niewydolności serca – chorobie, która wciąż jest bagatelizowana, chociaż rokuje gorzej niż nowotwory. Dlaczego leczenie niewydolności serca u kobiet różni się od leczenia mężczyzn?

Niewydolność serca u kobiet i mężczyzn - różnice w leczeniu

Z powodu niewydolności serca umiera co trzeci pacjent w ciągu roku. Nawet 75 proc. pacjentów umiera w ciągu 5 lat od chwili hospitalizacji. Dlatego profilaktyka i leczenie to kluczowe elementy. W leczeniu natomiast zauważono pewne istotne różnice, jeśli chodzi o leczenie kobiet i mężczyzn.

Dr Brenda Moura, współprzewodnicząca kongresu, zwróciła uwagę, że:

„niewydolność serca jest błędnie uważana za »męską chorobę«, choć cierpi na nią co najmniej tyle samo kobiet co mężczyzn.”

Współprzewodniczący kongresu, prof. Gerasimos Filippatos, dodał:

„Z dostępnych danych mogłoby wynikać, że kobiety są rzadziej leczone przy wykorzystaniu wszystkich zalecanych metod. Trzeba ustalić, dlaczego tak się dzieje. Czy to dlatego, że u kobiet mamy do czynienia z inną specyfiką chorób?”

Dlaczego niewydolność serca u kobiet bywa gorzej leczona?

Różnice w leczeniu niewydolności serca między kobietami a mężczyznami wynikają z kilku czynników, zarówno medycznych, jak i społecznych. Dlaczego kobiety mogą być gorzej leczone w przypadku niewydolności serca? 

• U kobiet niewydolność serca często objawia się inaczej niż u mężczyzn. Kobiety częściej mają tzw. niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową (HFpEF), co oznacza, że serce pompuje krew prawidłowo, ale jest sztywniejsze i mniej elastyczne. Objawy, takie jak zmęczenie czy duszność, mogą być mniej specyficzne, co prowadzi do trudności w postawieniu diagnozy i opóźnień w leczeniu.
• Kobiety są często niedostatecznie reprezentowane w badaniach klinicznych dotyczących chorób serca. W przeszłości większość badań medycznych była oparta na męskich pacjentach, co prowadzi do braku precyzyjnych danych na temat efektywności leków czy terapii w przypadku kobiet. Skutkuje to mniejszą wiedzą lekarzy na temat specyfiki leczenia niewydolności serca u kobiet.
• Kobiety mają inne czynniki ryzyka związane z chorobami serca, np. związane z menopauzą, ciążą czy specyficznymi schorzeniami, takimi jak zespół policystycznych jajników. Czynniki te nie zawsze są uwzględniane przez lekarzy w trakcie diagnozowania i leczenia, co może wpływać na skuteczność terapii.

CZYTAJ TEŻ: Niewydolność serca co roku zabiera 142 tys. Polaków. "Nikt nie jest za młody na tę chorobę"

Dlaczego kobiety bywają gorzej leczone? Czynniki psychospołeczne 

• Badania pokazują, że kobiety z chorobami serca są często traktowane mniej poważnie niż mężczyźni. Mogą być rzadziej kierowane na zaawansowane badania diagnostyczne, takie jak echokardiografia, a także rzadziej otrzymywać specjalistyczne leczenie, takie jak implantacja defibrylatorów czy przeszczepy serca.
• Kobiety częściej niż mężczyźni bagatelizują swoje objawy, ponieważ mają tendencję do stawiania potrzeb innych przed swoimi. W wielu przypadkach ignorują wczesne objawy niewydolności serca, przypisując je zmęczeniu lub starzeniu się. Mogą również mniej aktywnie szukać pomocy medycznej.

AI w leczeniu chorób serca - możliwości i wyzwania 

Podczas kongresu ponadto poruszono kwestię nowoczesnych narzędzi cyfrowych, które mogą stanowić wsparcie dla pacjentów, m.in. przypominając o zażywaniu leków i monitorując dostęp do leczenia. Trwają też prace nad wykorzystywaniem sztucznej inteligencji w leczeniu niewydolności serca, w diagnostyce i prognozowaniu potencjalnego ryzyka. To bardzo ważne, bo współcześnie wiele osób jest diagnozowanych dopiero, gdy niewydolność serca u nich jest już ostrym stanem. 

Profesor Filippatos zwrócił uwagę, jak istotne jest zapobieganie hospitalizacjom, co można byłoby osiągnąć m.in. dzięki badaniom przesiewowym.

Dr Brenda Moura zwróciła z kolei uwagę na znaczącą potrzebę angażowania samych pacjentów w proces leczenia, gdyż udana współpraca na linii lekarz – pacjent to już część sukcesu, jeśli chodzi o efektywność leczenia.

Katarzyna Głuszak