Nieswoiste zapalenia jelit a mikroplastik w kale. Odkryto niepokojącą zależność

Mikrodrobin plastiku w pożywieniu czy w wodzie nie widać ani nie czuć, lecz na ich szkodliwe działanie narażeni jesteśmy wszyscy. Ale wyniki niedawnego badania sugerują, że z ich powodu szczególnie mogą cierpieć osoby chorujące na nieswoiste zapalenia jelit, w tym wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy chorobę Leśniowskiego-Crohna.

Mikrodrobiny plastiku to cząsteczki tworzyw sztucznych, których średnica waha się od 0,1 μm do 5 mm. Te najmniejsze z nich obecne są właściwie wszędzie - zarówno w wodzie pitnej (przede wszystkim butelkowanej, ale i tej z kranu), glebie, powietrzu, jak i w żywności, szczególnie przetworzonej, a nawet w herbacie zaparzanej z torebki. Dlatego nie jesteśmy w stanie się przed nim uchronić.

Wpływ mikroplastiku na ludzki organizm stale podlega badaniom. W jednym z nich naukowcy z Uniwersytetu Nanjing w Chinach sprawdzili, w jaki sposób podwyższony poziom mikrodrobin wpływa na układ pokarmowy nie tylko osób zdrowych, ale również pacjentów chorujących na nieswoiste zapalenia jelit, a więc wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy chorobę Leśniowskiego-Crohna.

Oceniając kał pobrany od 52 osób ze zdiagnozowanym nieswoistym zapaleniem jelit stwierdzili, że jest w nim około 1,5 razy więcej cząstek plastiku mniejszych niż 5 milimetrów, niż w podobnych próbkach pobranych od uczestników badania, którzy nie chorowali na żadne choroby przewlekłe.

Zdecydowana większość obecnych w kale cząstek plastiku była mniejsza niż 300 mikrometrów, a kilka wykrywalnych cząsteczek miało średnicę poniżej 5 mikrometrów. Łącznie w kale osób chorujących na nieswoiste zapalenia jelit wykryto 15 rodzajów mikroplastiku, wśród którego dominował Poli(tereftalan etylenu) czyli PET i poliamid w kształcie płatków i włókien.

Badanie to nie ustaliło jednoznacznie, że cząsteczki mikroplastiku obecne w kale osób chorujących na nieswoiste zapalenia jelit są przyczyną występowania bądź nasilania się dokuczliwych objawów tych chorób, w tym biegunki, krwawienia z odbytu czy bolesnych skurczów brzucha.

Zdaniem badaczy możliwe jest jednak, że u osób obciążonych zapalnymi chorobami jelit cząsteczki mikroplastiku gromadzą się w przewodzie pokarmowym, gdyż ich usuwanie jest utrudnione przez toczący się w jelitach proces zapalny. Sama możliwość takiego powiązania jest na tyle niepokojąca, że konieczne są dalsze badania, zwłaszcza z uwagi na tempo, w jakim mikroplastik rozprzestrzenia się w środowisku.

Jak do tej pory nie udowodniono jednoznacznie, że cząsteczki plastiku mogą być odpowiedzialne za wzrost przypadków nieswoistych zapaleń jelit - jednak badania, jakie dotychczas przeprowadzono na zwierzętach wykazywały, że choroby te mogą być niejako możliwym efektem ubocznym ekspozycji na mikroplastik. Wykazano bowiem, że mikrodrobiny plastiku generują reaktywne formy tlenu, które odgrywają znaczącą rolę w procesach zapalnych. 

Katarzyna Hubicz