Najmniej oczywiste objawy cukrzycy. Wśród nich problemy w sypialni i częste zmiany nastroju

Wzmożone pragnienie, trudno gojące się rany, konieczność częstego wstawania w nocy do toalety - z cukrzycą typu 2 kojarzymy przede wszystkim takie objawy. Tymczasem choroba ta może dawać również symptomy mniej oczywiste, które często lekceważymy, a o nich również trzeba powiedzieć lekarzowi. Co powinno wzbudzić niepokój?

Eksperci od lat alarmują, że cukrzyca typu 2, nazywana również pierwszą niezakaźną epidemią XXI wieku, to jedna z najbardziej podstępnych chorób. Chociaż jej wykrycie jest możliwe dzięki prostym badaniom krwi, wiele osób nie wie o tym, że na nią choruje - ponieważ się nie bada.

Z szacunków wynika, ze na całym świecie na cukrzycę typu 2 choruje 422 miliony osób, ale u 179 milionów z nich choroba nie została jeszcze zdiagnozowana. W Polsce, na podstawie danych Narodowego Funduszu Zdrowia szacuje się, że z tą chorobą żyje ok. 3,5 miliona osób, ale ponad milion z nich jeszcze nie otrzymała diagnozy.

Eksperci ostrzegają, że prócz objawów typowych - które chorzy często ignorują - wysoki poziom cukru we krwi daje również symptomy na tyle nieoczywiste, że powinny zwrócić uwagę chorych.

Ciemne plamy na skórze

U diabetyków często występują dziwne przebarwienia skóry - najczęściej zlokalizowane pod pachami i na karku. To tak zwane rogowacenie ciemne, które ma związek ze zmianami w naczyniach krwionośnych. Skóra w miejscu przebarwień jest grubsza, inna w dotyku, niż w pozostałych miejscach.

Nadmiar cukru we krwi uszkadza bowiem ścianki naczyń krwionośnych (tzw. angiopatia cukrzycowa), przez co komórki nabłonka, keratynocyty, są słabiej odżywione, a więc nie są w stanie się prawidłowo dzielić i regenerować. Efektem są zmiany pigmentacji i pogrubiały naskórek.

Niekontrolowane wybuchy złości

Nieleczona cukrzyca typu 2 może również odpowiadać za kiepski nastrój. Wynika to z wahań poziomu cukru we krwi - jego ciągłego wzrostu i spadku. Mózg nie jest w stanie efektywnie wykorzystać krążącej we krwi glukozy, a jego tkanki są niewystarczająco odżywione, przez co wielu chorych może odczuwać uczucie niepokoju, rozdrażnienia, dezorientacji, niecierpliwości, czy po prostu czuć, że "nie są sobą". 

Problemy w sypialni

Cukrzyca typu 2 mocno osłabia układ odpornościowy, a to z kolei zwiększa skłonność do zakażeń grzybiczych pochwy i prącia. Dla kobiet współżycie może być bolesne i nieprzyjemne również z powodu innych niż grzybicze infekcji intymnych, a także z powodu suchości pochwy.

Kobiety chorujące na cukrzycę są również bardziej podatne na częste infekcje dróg moczowych, co także może sprawiać, że w trakcie współżycia odczuwają silny dyskomfort. Z kolei cukrzyca u mężczyzn może obniżać libido i doprowadzać do zaburzeń erekcji.

Mrowienie stóp

Uszkodzenie nerwów, do jakiego dochodzi na skutek nadmiaru krążącej we krwi glukozy, może doprowadzać do tzw. neuropatii, czyli uczucia mrowienia lub bólu, które najczęściej odczuwane są w stopach. Mrowienie, czy drętwienie, kiepskie czucie w stopie przypisywane bywa często złej pozycji czy uciskom na nerwy.

Tymczasem jest to objaw bardzo niepokojący, gdyż świadczy o tym, że doszło do uszkodzenia nerwów (z danych NFZ wynika, że aż 46 proc. osób, którym w 2018 roku udzielono świadczeń z powodu uszkodzenia nerwów objawowych, chorowało na cukrzycę). Z powodu słabego ukrwienia stopa stopniowo staje się coraz bardziej sucha, zaczyna pękać, mogą pojawić się na niej owrzodzenia, czy dochodzi do urazów, których wielu chorych nie zauważa, gdyż ich nie czuje.

To prowadzi do poważnych infekcji, które mogą skończyć się amputacją stopy. W 2017 r w Polsce lekarze przeprowadzali amputacje stopy lub części nogi (z powodu powikłań towarzyszących cukrzycy) średnio co 2 godziny.

Słodkawo-kwaśny oddech

To jedno z najgroźniejszych powikłań nieleczonej lub źle leczonej cukrzycy, stanowi bowiem stan zagrożenia życia. Słodkawo-kwaśny, przypominający woń zgniłych jabłek zapach z ust bywa objawem cukrzycowej kwasicy ketonowej, do której dochodzi w efekcie znaczącego niedoboru insuliny.

Gdy jej brakuje, organizm nie może pobrać glukozy z krwi (dlatego gromadzi się ona w nadmiarze, doprowadzając do hiperglikemii). Ponieważ komórkom niezbędne jest źródło energii, szukają go w tkance tłuszczowej, rozkładając tłuszcze.

W trakcie tego procesu dochodzi do wytwarzania ciał ketonowych, które gromadzone są w wątrobie i zaburzają procesy życiowe. Organizm próbuje usunąć z organizmu ciała ketonowe za pomocą płuc - dlatego jednym z objawów kwasicy jest dziwny zapach z ust, kojarzący się z zapachem acetonu.

Źródła:

• https://pacjent.gov.pl/artykul/cukrzyca-w-liczbach
• https://diabetes.org/

Katarzyna Hubicz