Najmłodszy polski profesor odkrył nową przyczynę udaru mózgu. Winna "kieszonka w sercu"

Krakowski zespół naukowców HEART kierowany przez prof. dr hab. Mateusza K. Hołdę odkrył, że jedna z przyczyn udaru niedokrwiennego mózgu może być związana bezpośrednio z budową serca. Odkrycia dokonano dzięki pracom nad polską mapą serca.

Udar niedokrwienny mózgu ma miejsce wówczas, kiedy do mózgu przestaje dopływać krew. Bez dostaw tlenu i substancji odżywczych delikatne tkanki bardzo szybko obumierają. Niesie to za sobą określone konsekwencje, których rodzaj oraz nasilenie zależy od tego, jaki fragment mózgu został dotknięty udarem - od niedowładów przez paraliż po zgon.

Bezpośrednią przyczyną udaru mózgu są skrzepy, które blokują dopływ krwi w naczyniach doprowadzających krew do mózgu. Odkrycia krakowskiego zespołu HEART (Heart Embryology and Anatomy Research Team), którym kieruje najmłodszy w historii profesor - Mateusz K. Hołda - pokazują, że nie zawsze tak jest.  

"Kieszonka w sercu" możliwą przyczyną udaru

 Zespół badaczy opracował "mapę serca", pozwalającą na pokazanie niezwykle ważnej struktury, określanej jako "układ nerwowy mięśnia sercowego". Naukowcy zbadali też przegrodę międzyprzedsionkową, opisując morfologię, funkcje oraz kliniczne znaczenie jednego z jej elementów - zachyłka, określanego również jako "kieszonka".

Udowodnili, że w po prawej stronie przegrody kieszonka występuje zaledwie w 10 proc. przypadków, natomiast po lewej stronie już w 50 proc. przypadków, a więc bardzo często. Zespół kierowany przez prof. Hołdę wykazał, że krew, która gromadzi się w kieszonce, może krzepnąć - a gdy skrzeplina zostanie uwolniona, może doprowadzić do udaru niedokrwiennego mózgu. 

„Jednoznacznie wskazaliśmy, że występowanie tej kieszonki w sercu może powodować udar niedokrwienny mózgu” – tłumaczył prof. Hołda w rozmowie z tvn24.pl. Naukowiec wyjaśnił, że struktura ta tworzy się naturalnie u co drugiego człowieka. Powstaje jeszcze w okresie płodowym, kiedy naturalne połączenie między przedsionkami nie do końca się domknie.

"Jednak nie każdy kto ją ma, doświadczy udaru" - podkreślił.  „W niekorzystnych warunkach skrzeplina może się oderwać i zablokować tętnicę. Dlatego opracowaliśmy metody obrazowania: ustaliliśmy, kiedy jest najlepiej widoczna i jak należy dokonywać pomiarów. Kieszonkę można zauważyć zarówno w tomografii komputerowej, jak i echokardiografii przezprzełykowej”– wyjaśnił ekspert.

Mateusz K. Hołda - najmłodszy polski profesor

Prof. dr hab. Mateusz Krystian Hołda jest kardiomorfologiem i - jak poinformowały jakiś czas temu władze Uniwersytetu Jagiellońskiego - "absolutnym rekordzistą świata polskiej nauki". 

Został bowiem pierwszym w Polsce profesorem, któremu przyznano tytuł naukowy jeszcze przed ukończeniem 30 lat, a stopień doktora uzyskał jeszcze przed skończeniem studiów. Na swoim koncie ma blisko 100 publikacji w prestiżowych czasopismach naukowych.

Związany jest z Katedrą Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie. W czerwcu 2013 roku wspólnie z dr Wiesławą Klimek-Piotrowską założył zespół naukowy HEART, który obecnie zaliczany jest do światowych liderów w dziedzinie badań nad architekturą ludzkiego serca.

Katarzyna Hubicz