Mózg kobiet po udarze regeneruje się słabiej niż mężczyzn. Jeden kluczowy czynnik utrudnia proces

Kiedy dochodzi do udaru niedokrwiennego, jego konsekwencją jest obumieranie neuronów. Skutkiem tego procesu jest śmierć lub trwałe kalectwo. Najnowsze badanie opublikowane na łamach The Journal of Pathology rzuca nowe światło na konsekwencje wspomnianego zdarzenia sercowo-naczyniowego i może utorować drogę nowym metodom leczenia, wspomagających naprawę mózgu.

Konsekwencje udaru niedokrwiennego. Czy będą odwracalne?

O udarze niedokrwiennym mówimy wówczas kiedy dopływ krwi do określonej części mózgu zostaje zablokowany. W uproszczeniu, do tętnicy dociera skrzep, blokujący przepływ, a to z kolei prowadzi do uszkodzenia struktury. 

Kiedy pacjenta udaje się uratować na skutek odblokowania zatoru, mózg usiłuje naprawić uszkodzone włókna nerwowe, przywracając im pierwotną osłonę, a mianowicie mielinę. Niestety proces ten w wielu przypadkach jest tylko częściowy, a to dla pacjenta oznacza trwałe uszkodzenie funkcji psychicznych i fizycznych, czyli niepełnosprawność.

Dlatego międzynarodowa grupa naukowców pod kierownictwem prof. Kate Lykke Lambertsen, z Department of Neurobiology Research, Institute of Molecular Medicine, University of Southern Denmark w Danii skupiła się na tym, w jaki sposób obecność stanów zapalnych utrudnia wspomnianą odbudowę.

W tym celu dokonali mapowania, korzystając Duńskiego Banku Mózgów. Proces ten umożliwił przeanalizowanie pozyskanych próbek tkanek mózgowych oraz pozyskać głębsze rozumienie mechanizmów, które kontrolują zdolność mózgu do samoregeneracji.

Autorzy badań wykorzystali zaawansowane techniki barwienia znane jako  immunohistochemia. Dzięki czemu wykryli komórki odgrywające kluczową rolę w odbudowie mieliny (osłonki) w uszkodzonych obszarach mózgu.

Musimy znaleźć sposoby, aby pomóc komórkom wykonać ich pracę, nawet w trudnych warunkach. Korzystając z baku mózgów, możemy dokładnie zmapować, które obszary są najbardziej aktywne w procesie naprawy

- wyjaśniła prof. Lykke Lambertsen.

Badaczka podkreśla, że pozyskane próbki przeanalizowano w celu rozróżnienia obszarów mózgu, w których doszło do uszkodzeń. Pod uwagę wzięto rdzeń udaru, czyli najbardziej uszkodzony obszar, obszar okołoudarowy, czyli otaczające tkanki, w których odbudowa jest aktywna oraz tkanki, które wydają się nienaruszone. Okazało się, że wyniki są zróżnicowane nie tylko pod względem lokalizacji, ale i płci i czasu od wystąpienia udaru. 

Na skutek prowadzonych badań zidentyfikowano szczególny typ komórek w mózgu, które pracują nad odbudową mieliny, ale stany zapalne często blokują ich wysiłki. 

Mózg kobiet i mężczyzn regeneruje się inaczej? Udary niedokrwienne

Prof. Lykke Lambertsen wyjaśniła, że ciekawym odkryciem był fakt, iż mózgi kobiet i mężczyzn inaczej reagują na doznane urazy. Analizy sugerują, że w przypadku kobiet winowajcą są stany zapalne, które mogą uniemożliwiać regenerację uszkodzeń. Natomiast jeżeli chodzi o płeć męską, to stwierdzono u nich nieco lepszą zdolność do inicjowania procesów naprawczych.

Różnice podkreślają znaczenie bardziej ukierunkowanych przyszłych metod leczenia, uwzględniających płeć pacjenta i jego indywidualne potrzeby

- dodaje prof. Lambertsen.

Naukowczyni podkreśla, że zaobserwowana różnica może być próbą wyjaśnienia, dlaczego to właśnie u kobiet znacznie częściej obserwuje się większe trudności psychoruchowe po doznanym udarze. 

Objawy udaru niedokrwiennego. Liczy się czas!

Bez względu na rodzaj udaru (krwotoczny, niedokrwienny) zawsze obowiązuje ta sama zasada, a mianowicie szybki czas reakcji. W każdej sekundzie umierają kolejne neurony, co sprawia, że zmniejsza się szansa na uniknięcie niepełnosprawności, a zwiększa ryzyko zgonu. Dlatego jeżeli zaobserwujesz poniższe objawy, nie czekaj, natychmiast dzwoń po pogotowie.

1. Zaburzenia mowy (bełkotliwa mowa).
2. Problemy ze zrozumieniem słów wypowiadanych przez inne osoby.
3. Paraliż jednostronny (opadający kącik ust, powieka).
4. Niedowład jednostronny (np. ciągnięcie za sobą nogi).
5. Zaburzenia widzenia w jednym lub obu oczach (np. podwójne widzenie, zamglone, niewyraźne).
6. Nagły, silny ból głowy.
7. Zawroty głowy.
8. Utrata równowagi.
9. Niemożność utrzymania obu rąk nad głową (jedna ręka opada).

Magdalena Siraga