Może uleczyć uszkodzone jelita i hamować rozwój raka. Mała cząsteczka pomoże w walce z chorobami
20 listopada 2024 roku na łamach portalu naukowego Nature opublikowano badania, z których wynika, że konkretny receptor wątrobowy może pomóc jelitom. Zdaniem badaczy ta niewielka cząsteczka może nie tylko wspierać zdrowienie tkanki jelitowej, ale także tłumić rozwój nowotworu.
Plaster dla jelit? Niewielka cząsteczka może odmienić los chorych
Nasze jelita wymagają nieustannej odnowy wyściółki, ponieważ każdego dnia mocno eksploatujemy ich pracę. Naukowcy dostrzegli jednak, że proces ten, choć konieczny może prowadzić do powstawania ukrytych ścieżek, w których dochodzi do niekontrolowanego rozmnażania się guza.
Dlatego celem badaczy było znalezienie potencjalnego rozwiązania, które w przyszłości może pomóc sporej grupie chorych. Tak grupa naukowców z Instytutu Karolinska w Szwecji postanowiła przeszukać bazy danych zawierających sekwencje DNA oparte na modelach uszkodzeń jelit. Skutkiem tych prac było zidentyfikowanie cząsteczki, która zdaniem specjalistów pełni podwójną, cenną funkcję.
Ta nowa terapeutyczna cząsteczka ma potencjał leczenia nie tylko pacjentów z IBD, ale także pacjentów onkologicznych w celu zapobiegania przewlekłym zaburzeniom jelit po radioterapii i/lub chemioterapii
- wyjaśnia dr Eduardo J. Villablanca, immunolog z Instytutu Karolinska.
Wspomniana cząsteczka to receptor X obecny w wątrobie. Zdaniem naukowców, to właśnie on może wspomóc leczenie zapalnej choroby jelit (IBD). Co więcej, analizy sugerują, że receptor X ma potencjał blokowania raka jelita grubego.
Receptor X może wspomóc proces gojenia jelit
Dr Srustidhar Das, biolog komórek macierzystych wyjaśnia, że choć IBD oraz rak jelita grubego to pozornie zupełnie odrębne choroby, to jednak istnieją ścisłe powiązania pomiędzy tymi schorzeniami.
Przede wszystkim okazuje się, że już samo leczenie zapalnej choroby jelit, polegające na stymulowaniu wzrostu tkanek może przyczyniać się także do wzrostu guzów nowotworowych. Natomiast stosowana chemioterapia i radioterapia w walce z rakiem odbytnicy i jelit, często prowadzi do uszkodzeń tkanki wyściełającej jelito.
Praktycznie niemożliwe jest promowanie regeneracji tkanek bez ryzyka wywołania wzrostu guza, ponieważ komórki nowotworowe mogą przejąć kontrolę nad naturalnymi procesami gojenia organizmu i zacząć rosnąć w sposób niekontrolowany
- tłumaczy dr Srustidhar Das.
Autorzy badań podkreślają, że zidentyfikowany przez nich receptor X może wspomóc proces gojenia jelit, a jednocześnie zahamować wzrost guza obecnego w raku jelita grubego. Naukowcy wskazują, że w trakcie prac zauważyli, że u myszy doszło do aktywacji szeregu genów odpowiadających za regenerację komórek. Geny te są natomiast kontrolowane przez białko LXR.
Dzięki tym odkryciom w kolejnym kroku wykorzystano trójwymiarowe próbki tkanek ludzkich, w celu zbadania efektów LXR w warunkach laboratoryjnych. Wyniki sugerują, że LXR działa niczym biologiczny przełącznik, skutkiem czego jest produkcja amfireguliny.
To niewielka cząsteczka, która wspomaga rozwój nowych komórek jelitowych. Natomiast, co ważne, kiedy pojawia się guz, wspiera układ odpornościowy w ograniczaniu wzrostu zmiany nowotworowej.
Autorzy badań mają nadzieje, że kolejne prace naukowe zbliżą ich do znalezienia skutecznego rozwiązania dla wielu chorych. Dodają, że z chorobą Leśniowskiego-Crohna, czy wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego często leczeni są przy pomocy immunosupresji.
W ten sposób tłumiony jest stan zapalny, natomiast terapia wykazuje skuteczność tylko wśród części chorych i może wiązać się z wystąpieniem niepożądanych skutków ubocznych. Dlatego nowe odkrycie może w przyszłości stanowić alternatywę. Konieczne są jednak kolejne badania kliniczne.
Podcasty
Playlisty tematyczne
