Czy grozi ci wczesny udar? Wiele zależy od twojej grupy krwi

Wczesny udar mózgu dotyczy osób poniżej 60. roku życia. Jak twierdzą naukowcy ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu w Maryland w USA, ryzyko jego wystąpienia zwiększają nie tylko takie czynniki jak dieta czy styl życia, ale również określona grupa krwi - co ma związek z czynnikami jej krzepnięcia. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Neurology.

Udary niedokrwienne mózgu, wywołane zablokowaniem dopływu krwi do mózgu, coraz częściej występują u osób poniżej 60. roku życia. Zagrażają życiu, a osoby, które przeżyły taki udar, są w dużym stopniu narażone na niepełnosprawność. 

Przyczyny wczesnego udaru mogą być różne. Zaliczane są do nich przede wszystkim takie czynniki, jak styl życia czy choroby współistniejące. Jednak można mieć również genetyczne predyspozycje do takiego udaru, czego dowodzą najnowsze badania przeprowadzone przez neurologów z University of Maryland Medical Center i tamtejszej Szkoły Medycznej.

Grupa krwi A może zwiększać ryzyko wczesnego udaru

Naukowcy przeprowadzili metaanalizę 48 badań genetycznych nad udarem niedokrwiennym, które w sumie obejmowały 17 tys. pacjentów po udarze i prawie 600 tys. zdrowych osób z grupy kontrolnej. Przyjrzeli się m.in. wszystkim analizowanym w tych badaniach chromosomom, starając się zidentyfikować powiązane z udarem warianty genetyczne.

Znaleźli związek między wczesnym udarem - czyli takim, który występuje przed 60. rokiem życia - a obszarem chromosomu zawierającym gen określający grupę krwi (czy będzie to grupa  A, AB , B lub 0). Dalsze analizy wykazały, że osoby, u których doszło do udaru przed 60. rokiem życia, częściej miały grupę krwi A, a rzadziej grupę 0 - w porównaniu z osobami, które nigdy nie miały udaru lub przeszły go w późnym wieku.

Większe ryzyko dotyczyło także osób z grupą krwi B. Po uwzględnieniu płci i innych czynników badacze ustalili, że:

• ludzie, których genom kodował odmianę grupy A, mieli o 16 procent większe ryzyko udaru przed 60 rokiem życia, w porównaniu z populacją innych grup krwi. Badacze zajmujący się genomiką odkryli tu wyraźny związek między genem podgrupy A1 a udarem o wczesnym początku.
• osoby z grupą krwi 0 miały o 12 proc. niższe ryzyko udaru (w porównaniu do innych grup).

Jak wyjaśnił kierujący badaniami dr Braxton D. Mitchell, profesor w Szkole Medycznej Uniwersytetu Maryland:  „Nasza metaanaliza przyjrzała się profilom genetycznym ludzi i znalazła powiązania między grupą krwi a ryzykiem udaru mózgu o wczesnym początku. Związek grupy krwi z udarem o późniejszym początku był znacznie słabszy niż ten, który odkryliśmy we wczesnym udarze”. 

Badacze zaznaczają jednak, że osoby z grupą krwi A nie powinny się martwić udarem o wczesnym początku, ani wykonywać dodatkowych badań przesiewowych - zwiększone ryzyko udaru z tego powodu jest bowiem "bardzo skromne".

Winne mogą być czynniki krzepnięcia

Jakie mogą być przyczyny wyższego ryzyka udaru u osób z grupą krwi A? Badacze ciągle tego nie wiedzą. Jak jednak podejrzewa inny badacz, Steven J. Kittner, profesor neurologii w Szkole Medycznej Uniwersytetu Maryland i neurolog z University of Maryland Medical Center, prawdopodobnie ma on związek z czynnikami krzepnięcia krwi, takimi jak płytki krwi, komórki wyściełające naczynia krwionośne, czy krążące we krwi białka.

Wszystkie odgrywają bowiem rolę w powstawaniu zakrzepów krwi, mogących doprowadzić do udaru mózgu.

Przeprowadzone jakiś czas temu badania sugerują, że osoby z grupą krwi A mają większe ryzyko zakrzepicy żył głębokich. By wyjaśnić te mechanizmy, konieczne są jednak dalsze badania.

Katarzyna Hubicz