Łykanie leków w tej pozycji ma największy sens. Zaskakujące odkrycie badaczy

Okazuje się, że na skuteczność leku przyjmowanego doustnie może mieć pozycja, w jakiej ten lek łykamy - przekonują badacze z Johns Hopkins University. Dlaczego? Odpowiedź wydaje się banalnie prosta: ma to związek z procesami, jakie zachodzą już po przyjęciu kapsułki lub tabletki w żołądku, konkretnie - z szybkością, z jaką jest ona rozpuszczana przez soki żołądkowe i z jaką wędruje dalej. A to zależy między innymi od pozycji, w jakiej się wtedy znajdujemy.

Wiele osób przyjmuje codziennie jakieś leki - od zwykłych, przeciwbólowych, po leki zażywane w chorobach przewlekłych. Najczęściej są to leki doustne: połknięcie pigułki lub kapsułki jest proste, nie wymaga dodatkowych umiejętności (takich jak samodzielne wstrzyknięcie sobie leku w formie wstrzykiwacza), sprzętu czy pomocy innej osoby.

Nie znaczy to jednak, że z punktu widzenia samej terapii są to najskuteczniejsze leki: doustne przyjęcie substancji czynnej uznawane jest za najbardziej złożony sposób wchłaniania się aktywnego składnika leku przez organizm. Biodostępność leku zależy bowiem nie tylko od jego składników, ale również od fizjologicznego środowiska panującego w przewodzie pokarmowym.

Po łyknięciu tabletki warto położyć się na prawym boku

Autorzy badania, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie Physics of Fluids - badacze z Johns Hopkins University - twierdzą, że po przyjęciu leków, a najlepiej jeszcze w trakcie łykania tabletki, warto leżeć na prawym boku. W tej pozycji ich działanie jest najszybsze i najskuteczniejsze. Do takiego wniosku doszli, badając wpływ postawy ciała i ruchów żołądka na biodostępność leku. W badaniach wykorzystali nowoczesny biomimetyczny symulator "StomachSim", oparty na realistycznej anatomii i morfologii ludzkiego żołądka.

Z jego pomocą sprawdzili, jak porusza się pigułka w żołądku, poddana działaniu soku żoładkowego - w zależności od pozycji, jaką przyjmuje pacjent. Symulacja umożliwiła naukowcom obliczenie i porównanie szybkości uwalniania rozpuszczonego aktywnego składnika farmaceutycznego do dwunastnicy w różnych sytuacjach fizjologicznych.

Jak wyjaśnił współautor badania, profesor Rajat Mittal z Johns Hopkins University: „Doustne podawanie leków jest zaskakująco złożone, mimo że jest to najczęściej wybierana metoda. Kiedy pigułka dociera do żołądka, ruch ścianek żołądka i przepływ zawartości wewnątrz determinują szybkość jej rozpuszczania się. Istotną rolę odgrywają również właściwości pigułki i zawartość żołądka, a także dynamika płynów żoładkowych. Z kolei skurcze żołądka mogą mieć wpływ na ciśnienie, jakie w nim panuje, a także na sposób poruszania się pigułki".

Jak dodał, efektem jest różna szybkość rozpuszczania się pigułek i nierównomierne uwalnianie leku do dwunastnicy. A to z kolei może mieć wpływ na skuteczność terapii. 

Dlaczego taka pozycja jest najlepsza? Odpowiedź ma związek z grawitacją

Zdaniem badaczy już w chwili wypisywania recepty pacjenci powinni być informowani nie tylko  o tym, czy przyjmować tabletki przed, czy po jedzeniu, ale również o tym, jaką pozycję przyjąć w trakcie łykania leku.

Jak tłumaczą autorzy badania, w przypadku pozycji na lewym boku przejście z żołądka do dwunastnicy znajduje się najwyżej - w tej pozycji, za sprawą grawitacji, lek najwolniej opuszcza żołądek. Gdy wstajemy lub siedzimy, więcej leku uwalnia się do dwunastnicy. Ale proces ten jest najszybszy, gdy leżymy na prawym boku.   

Katarzyna Hubicz