Leki na odchudzanie mogą ograniczyć liczbę zgonów? “Korzyści wykraczające poza utratę wagi”
Kolejne badania ukazują, że preparat przeznaczony do leczenia otyłości może pomóc także w innych schorzeniach. Tym razem naukowcy skupili się na osobach borykających się z niewydolnością serca. Wyniki sugerują, że taka terapia może pomóc ograniczyć liczbę zgonów.

Tirzepatyd to długo działający podwójny antagonista receptorów polipeptydu insulinotropowego, który jest zależny od glukozy (GIP) oraz glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1). Preparat przeznaczony jest do leczenia cukrzycy typu 2 oraz choroby otyłościowej. Badania opublikowane na łamach The New England Journal of Medicine sugerują, że terapia tirzepatydem może wspomagać także pacjentów z niewydolnością serca.
Tirzepatyd na niewydolność serca?
Badania opublikowane 16 listopada 2024 roku były poświęcone analizie jak leki stosowane w terapii otyłości i cukrzycy mogą pomóc pacjentom z problemami natury kardiologicznej. We wspomnianym badaniu wzięło udział 731 osób, u których wcześniej stwierdzono rozkurczową niewydolność serca oraz otyłość. Chorzy otrzymywali tirzepatyd i byli obserwowani przez dwa lata.
Wyniki wykazały, że po upływie określonego czasu pacjenci dostrzegli, że w ciągu sześciu minut są w stanie przejść większą odległość aniżeli przed wdrożeniem leczenia. Dodatkowo stwierdzono znaczną redukcję markera biologicznego, który wskazuje na pomiar stanu zapalnego. Ten sam marker służy również do oszacowania ryzyka poważnych zdarzeń sercowych.
Naukowcy wskazują, że w czasie dwuletnich obserwacji 56 osób, którzy otrzymywali placebo, zmarło, lub doszło do pogłębienia niewydolności serca. Dla porównania taka sytuacja dotyczyła wyłącznie 36 osób w grupie przyjmujących leki na odchudzanie. Poza tym grupa przyjmująca lek straciła średnio 11,6% masy ciała.
Ta klasa leków nadal wykazuje korzyści wykraczające poza utratę wagi. Lek stanie się ważną częścią arsenału dla pacjentów z niewydolnością serca związaną z otyłością i zachowaną funkcją serca
- wskazał badacz dr Christopher Kramer, szef medycyny sercowo-naczyniowej w UVA Health.
Autorzy badań wyjaśniają, że niemal połowa osób z niewydolnością serca boryka się z tym, iż lewa komora robi się sztywna, przez co nie jest w stanie we właściwy sposób pompować krwi. Wówczas kardiolodzy określają ten stan jak rozkurczową niewydolność serca, lub niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową.
Niewydolność serca a otyłość
Niestety główną przyczyną tego stanu jest właśnie otyłość. Stąd lekarze postanowili sprawdzić, czy sięganie po kuracje, których celem jest kontrola poziomu cukru we krwi oraz redukcja masy ciała może wpłynąć także na serce.
W tym celu dr Kramer przeprowadził dodatkowe badanie, w którym poszukiwano mechanizmu odpowiadającego za poprawę wyników osób z niewydolnością serca. Za pomocą rezonansu magnetycznego ustalono, że tirzepatyd doprowadził do korzystnej redukcji masy serca oraz otaczającej go tkanki tłuszczowej.
- Ten lek odwraca nieprawidłowe właściwości serca spowodowane otyłością – podsumował dr Kramer w komunikacie prasowym UVA.
Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że wśród pacjentów otrzymujących tirzepatyd doszło do obniżenia markera zapalnego o 32%.
Warto wspomnieć, że korzystny wpływ na serce ma również inna substancja z tej grupy - semaglutyd - co potwierdzono w licznych badaniach klinicznych. Mechanizmy tego działania są złożone i obejmują zarówno bezpośrednie efekty farmakologiczne, jak i pośrednie, wynikające z redukcji masy ciała i poprawy kontroli metabolicznej.
Semaglutyd pomaga obniżać poziom glukozy we krwi, co zmniejsza ryzyko mikro- i makronaczyniowych powikłań cukrzycy. Jednym z istotnych efektów działania semaglutydu jest zmniejszenie masy ciała, które wynika z jego oddziaływania na ośrodek sytości w mózgu. Utrata wagi jest kluczowa dla zmniejszenia obciążenia sercowo-naczyniowego, poprawy profilu lipidowego oraz obniżenia ciśnienia tętniczego, co korzystnie wpływa na układ krążenia.
Leczenie semaglutydem może również przyczyniać się do obniżenia ciśnienia tętniczego przez bezpośrednie działanie na układ krążenia, co zmniejsza ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak udary mózgu czy zawały serca. Terapia wiąże się też z poprawą profilu lipidowego, w tym obniżeniem poziomu triglicerydów oraz cholesterolu LDL ("złego cholesterolu"). Te zmiany mogą ograniczyć rozwój miażdżycy i zmniejszyć ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.
Objawy niewydolności serca
Do niewydolności serca dochodzi wówczas, gdy mięsień nie jest w stanie pompować krwi na odpowiednim poziomie. Ostatecznie krew zaczyna się cofać, a płyn nagromadzony w płucach sprawia, że dana osoba zaczyna mieć duszności.
Z czasem serce coraz bardziej słabnie, a może także zacząć sztywnieć, a przyczyną jest np. zwężenie tętnic, czy nadciśnienie tętnicze. Lekarze zalecają na początek zmianę stylu życia. Należy zadbać o to, aby pozbyć się nadwagi poprzez wdrożenie zdrowych nawyków żywieniowych oraz włączeniu aktywności fizycznej.
Pod żadnym pozorem jednak nie wolno lekceważyć niewydolności serca, ponieważ stanowi ona zagrożenie życia. Niektórzy mogą wymagać wszczepienia specjalnej pompy, a inni wręcz przeszczepu serca.
Objawy, na które należy zwrócić uwagę i zgłosić się do lekarza to:
- duszność,
- zmęczenie i osłabienie,
- obrzęk nóg, kostek i stóp,
- szybkie lub nieregularne bicie serca,
- świszczący oddech,
- kaszel, który nie ustępuje lub kaszel z odkrztuszaniem białego lub różowego śluzu z plamkami krwi
- obrzęk okolicy brzucha.
- szybki przyrost masy ciała z powodu gromadzenia się płynów
- nudności i brak apetytu
- zaburzenia koncentracji,
- ból w klatce piersiowej.
Diagnostyka i leczenie niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca obejmuje badania krwi, RTG, czy wykonując echo serca. Lekarz może zlecić również testy wysiłkowe, tomografię komputerową, koronarografię i biopsję mięśnia sercowego.
Leczenie może zależeć od poszczególnego przypadku. W grę wchodzą m.in. ihibitory konwertazy angiotensyny (ACE), inhibitory receptora angiotensyny czy neprylizyny (ARNI) oraz beta-blokery. Poza farmakologią leczenie obejmuje również zabiegi chirurgiczne takie jak:
- Operacja pomostowania aortalno-wieńcowego
- Naprawa lub wymiana zastawki serca
- Wszczepialny kardiowerter-defibrylator
- Terapia resynchronizująca serca
- Urządzenie wspomagające pracę komór
