Leki na odchudzanie i cukrzycę pomogą astmatykom? Nawet 70% mniej ataków

W poniedziałek, 18 listopada 2024 roku na łamach JAMA Internal Medicine opublikowano najnowsze badania, które ukazują, że leki takie jak metformina, czy analogi GLP-1 mogą pomóc pacjentom chorującym na astmę. Okazuje się, że nieznane dotąd możliwości preparatów na cukrzycę typu 2 są w stanie zredukować ataki nawet o 70%.

Ministerstwo Zdrowia wskazuje, że tylko w 2023 roku z astmą borykało się 2,067 mln Polaków. Z każdym rokiem wzrasta także liczba pacjentów wymagających objęcia programem lekowym leczenia ciężkiej astmy alergicznej. Najnowsze odkrycie może być szansą dla wielu chorych na całym świecie.

Metformina na astmę? Imponujące wyniki

Dr Bohee Lee z Heart and Lung Institute, Imperial College London wraz z zespołem przeprowadziła badania dotyczące potencjału leków na cukrzycę wśród pacjentów borykających się z atakami astmy. W tym celu przeanalizowano dokumentację medyczną ok. 12 700 osób z cukrzycą typu 2 oraz z astmą skupiając się m.in. na ilości ataków.

Naukowcy śledzili również jakie leki na obniżenie poziomu cukru we krwi przyjmują pacjenci. Obserwacje trwały od 2004 do 2020 roku.

Ustalono, że wśród chorych leczonych metforminą ryzyko wystąpienia ataków astmy spadło o 30%. Natomiast po wdrożeniu terapii za pomogą analogów GLP-1 ryzyko zmniejszyło się o kolejne 40%

Leki na cukrzycę pomocą dla astmatyków. Jak to działa?

Autorzy badań wyjaśniają, że już na początku badań dostrzegli, iż połowa osób chorująca na astmę oskrzelową boryka się także z nadwagą lub otyłością. Co więcej, grupa ta miała zdiagnozowaną cukrzycę typu 2 lub była narażona na jej wystąpienie.

Naukowcy dodają, że już od pewnego czasu pojawiały się powody sugerujące, że metformina może korzystnie wpływać na zdrowie układu oddechowego. Powodem jest choćby fakt, że lek wykazuje działanie przeciwzapalne, a co więcej wydaje się mieć potencjał odwracania niektórych zmian, jakie pojawiły się w układzie oddechowym. W grę wchodzi np. nadreaktywność oskrzeli. 

To właśnie za sprawą skurczu oskrzeli i redukcji przepływu powietrza dochodzi do ataku kaszlu i problemów z oddychaniem. Dzieje się tak na skutek styczności z układu oddechowego z konkretnym bodźcem. Tak powstaje atak astmy.

Podsumowując, wyniki sugerują potencjał ponownego wykorzystania leków przeciwcukrzycowych w bardzo potrzebnych alternatywnych metodach leczenia astmy

- powiedział zespół kierowany przez Chloe Bloom starszą wykładowczynię epidemiologii układu oddechowego w Imperial College London.

Choć w przypadku metforminy badacze wskazują na przeciwzapalne działanie i inne możliwości, to w dane dotyczące analogów GLP-1 mają inny mechanizm. Otóż okazuje się, że zarówno w mózgu jak i w płucach występują te same receptory komórkowe. To właśnie na nie działają leki typu Ozempic, Mounjaro, czy Saxenda. Stąd GLP-1 łagodzi nadreaktywność dróg oddechowych.

Zobacz galerię 9 zdjęć

Po czym poznać, że ma się astmę? Objawy i diagnostyka

Dla kogoś, kto do tej pory nie borykał się z astmą, doświadczenie pierwszego ataku może być zaskoczeniem. Warto zaznaczyć, że nie każdy pacjent od razu doznaje duszności i nie może złapać oddechu. Wiele zależy od intensywności i czasu ekspozycji na czynnik drażniący, który prowadzi do nadreaktywności oskrzeli. 

Jeśli jednak na skutek nagłych zmian temperatury, wilgotności powietrza, czy jego gęstości, silnych emocji, stresu, czy obecności alergenu, wystąpią poniższe objawy, to nie zwlekaj i zgłoś się do lekarza.

Objawy astmy oskrzelowej:

• duszności,
• świszczący oddech,
• wrażenie braku powietrza,
• męczliwość,
• drapanie w gardle,
• trudności w oddychaniu (ciężki oddech),
• napady suchego kaszlu trudne do opanowania,
• zawroty głowy,
• utrata przytomności.

Do jakiego lekarza udać się z astmą?

Pierwsze dolegliwości można zgłosić już lekarzowi rodzinnemu podczas zwykłej wizyty. Jeżeli uzna, że opisane objawy mogą świadczyć o astmie oskrzelowej, lub innej chorobie układu oddechowego może wydać skierowanie na spirometrię. 

Lekarz POZ po otrzymaniu wyników spirometrii ma możliwość skierować pacjenta do poradni specjalistycznej, a mianowicie do pulmonologa. To właśnie ten lekarz zajmuje się chorobami płuc, w tym POChP, czy astmą. I to on podejmuje decyzję o wdrożeniu leczenia.

Do czego może prowadzić nieleczona astma?

Niekontrolowana astma rodzi wiele groźnych powikłań dla zdrowia, a jednym z nich jest choćby przewlekła obturacyjna choroba płuc, czyli POChP. Poza tym bez wdrożenia leczenia pacjent może z czasem doświadczać coraz częstszych i bardziej intensywnych ataków astmy. 

Nieleczona astma lub zaprzestanie sięgania po leki tylko dlatego, że ostre ataki ustąpiły, prowadzi do takich konsekwencji jak:

• zmiany strukturalne w płucach,
• zwiększone ryzyko zapalenia płuc,
• niewydolność oddechowa,
• śmierć.

Magdalena Siraga