Lancet: specjalne USG najdokładniejsze. Przełom w diagnozie raka jajnika pacjentek 50+?

Pod względem diagnostycznym rak jajnika wydaje się być wciąż największym wyzwaniem diagnostycznym. Tu nie wystarczy przekonywać pacjentek do wizyt lekarskich i robienia cytologii. Często to niestety za mało, a rak jest wykrywany w zaawansowanym stadium, o kiepskich rokowaniach. Brytyjczycy chcą to zmienić u siebie jak najszybciej.

Wyniki interesującej analizy, jak badać pacjentki, by nie przeoczyć raka jajnika u kobiet po menopauzie (grupa najbardziej zagrożona tym nowotworem) opublikowano wczoraj w czasopiśmie "The Lancet Oncology".

Pozornie przepis na precyzyjną ocenę ryzyka nowotworu złośliwego, stopnia zaawansowania, a nawet jego typu i optymalnej ścieżki terapeutycznej, jest dość prosty. I wcale nie taki nowy. Teraz jednak dowiedziono niepodważalnie, że to naprawdę działa.

Najlepszy test diagnostyczny - czułość 96 proc.

Do oceny zaobserwowanej zmiany nowotworowej jajnika o jeszcze nieznanym charakterze wykorzystuje się kilka testów, które mają ułatwić ocenę sytuacji, zdecydować o dalszym postępowaniu.

Zespół badaczy z Uniwersytetu w Birmingham, kierowany przez prof. Sudhę Sundar, chirurżkę ginekologiczną i klinicystkę, porównał bezpośrednio 6 stosowanych obecnie testów/modeli diagnostycznych.

Bezapelacyjnie wygrał model IOTA ADNEX, charakteryzujący się 96 proc. czułością.

Eksperci domagają się, by zastąpił obecnie obowiązujący standard zwany testem ryzyka złośliwości (RMI1) w Wielkiej Brytanii, który identyfikuje prawidłowo ok. 83% nowotworów jajnika.

Rak jajnika - przepis na optymalną diagnostykę

Model IOTA ADNEX wymaga trzech elementów: dobrego sprzętu USG, który pozwoli ocenić konkretne parametry obserwowanej zmiany (wyłącznie obiektywne, np. wielkość poszczególnych struktur), specjalisty, który będzie w stanie dokonać precyzyjnych pomiarów oraz wykonanego badania markera CA-125.

Wśród parametrów, na podstawie których IOTA ADNEX ocenia ryzyko, jest np. obecność wodobrzusza, ale też wiek pacjentki. Rak jajnika to głównie problem problem dojrzałych, 50+, po menopauzie.

Akurat w Wielkiej Brytanii nie ma problemów ani ze sprzętem, ani z badaniem markera, ale o specjalistów ultrasonografii już trudniej.

Prof. Sundar zapewnia jednak, że sytuacja jest do opanowania po specjalnym przeszkoleniu. Warto wiedzieć, że IOTA ADNEX to bardzo intuicyjne, wygodne narzędzie diagnostyczne. Wystarczy komputer, specjalna aplikacja, a po wprowadzeniu danych lekarz dostaje bardzo precyzyjne zalecenia dla pacjenta.

IOTA ADNEX - USG lepsze niż tomografia

IOTA (International Ovarian Tumor Analysisto) to uznana na świecie grupa ekspercka skupiająca ponad 40 ośrodków z całego świata, której celem jest opracowanie nowych algorytmów wykrywania raka jajnika w celu optymalnego leczenia guzów przydatków.

Model Assessment of Different NEoplasias in the adneXa (ADNEX) powstał kilka lat temu i był pierwszym testem oceny ryzyka, który pozwalał różnicować guzy łagodne i cztery stadia złośliwych guzów jajnika: raka granicznego, raka w stadium I, raka w stadium II-IV i raka przerzutowego wtórnego.

Jest rekomendowany, znany i stosowany w całej Europie. Ostatnie badanie opublikowane w onkologicznym "Lancecie" dowodzi, że to test lepszy od wielu innych. Zapewne będzie to sprzyjało upowszechnianiu tej metody.

Badanie pokazało jeszcze jedno. Akurat w ginekologii USG to wciąż bardzo przydatne narzędzie, którego nie wyeliminowała ani tomografia, ani rezonans - nie tylko ze względu na lepszą dostępność czy koszty.

To nie przypadek, że wykrycie niepokojących zmian np. w tomografii jamy brzusznej jest niejednokrotnie podstawą do skierowania pacjentki na USG ginekologiczne w celu bardziej precyzyjnej oceny zmiany. USG po prostu to potrafi.

Eliza Dolecka