Koniec z pestycydami w żywności? To urządzenie wykryje je w kilka minut

Niektóre produkty spożywcze, głównie warzywa i owoce, mogą zawierać pozostałości pestycydów. Powstał w tym celu sensor, który potrafi wykryć te substancje w ciągu kilku minut. To proste w użyciu narzędzie opracowali szwedzcy naukowcy z Instytutu Karolinska, a ich osiągnięcie zostało opisane na łamach czasopisma "Advanced Science".

Pozostałości pestycydów w żywności

Pestycydy jest to grupa związków chemicznych zarówno pochodzenia naturalnego, jak i syntetycznego, które są stosowane do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych w rolnictwie i ogrodnictwie. Niestety pozostałości tych substancji są obecne na produktach spożywczych, szczególnie na owocach, warzywach i produktach zbożowych.

Jeden z autorów badania Georgios Sotiriou z Instytutu Karolinska w Szwecji, zwrócił uwagę, że "nawet połowa owoców sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej ma na sobie pozostałości pestycydów, których działanie w większych ilościach powiązano z problemami zdrowotnym".

Jest jednak sposób, by ustrzec się przed pestycydami w żywności. Naukowcy ze Szwecji opracowali prosty w użyciu sensor, który jest w stanie je wykryć w ciągu kilku minut. Narzędzie bazuje na metodzie z lat 70. XX wieku, czyli powierzchniowo wzmocnionej spektroskopii ramanowska (ang. Surface Enhanced Raman Spectroscopy). Za jej pomocą można milion razy zwiększyć sygnał biologicznych cząsteczek obecnych na pokrytej metalem powierzchni. Ta technika badawcza wykorzystywana jest m.in. w diagnostyce chorób czy badaniach środowiska. Do tej pory urządzenia opierające się na niej były stosunkowo drogie, a proces wytwarzania kolejnych detektorów o identycznych parametrach były znacznie utrudniony.

Czujnik wykryje pestycydy w ciągu pięciu minut

Szwedzcy naukowcy przeskoczyli tę przeszkodzę i stworzyli tani nanosensor. Jak podkreślił Georgios Sotirios, "narzędzie można produkować w wielu kopiach i używać go do monitorowania śladów pestycydów na owocach, na przykład sprzedawanych w sklepach". Do jego opracowania wykorzystano też technikę termicznego natrysku w celu nałożenia powłoki z nanocząstek srebra na szkło. Tym sposobem badacze uzyskali dużą powierzchnię o takich samych właściwościach w różnych miejscach i dzięki temu będą mogli stworzyć wiele detektorów o stałych parametrach.

Uczeni przeprowadzili szereg testów, z których wynika, że czujnik bazujący na takiej warstwie nanocząstek srebra działa i co więcej, zachowuje swoje właściwości przez co najmniej 2,5 miesiąca. To proste narzędzie okazało się również pomocne w wykrywaniu naniesionego na jabłka, zakazanego w wielu krajach pestycydu tzw. parationu etylowego.

Naukowiec dr Haipieng Li wyjaśnił, że opracowany czujnik potrafi wykryć pozostałości pestycydów na powierzchni jabłka w zaledwie pięciu minut, bez niszczenia owocu. – Choć czujniki muszą być jeszcze sprawdzone w większych badaniach, pokazaliśmy, że można je zastosować w praktyce, do sprawdzania na większą skalę bezpieczeństwa żywności, zanim zostanie skonsumowana – dodaje.

Grupa badaczy z Instytutu Karolinska zamierza teraz opracować czujniki, które będą w stanie wykryć biomarkery różnych chorób. Narzędzia można byłoby wtedy wykorzystać w miejscach bez dostępu do laboratoriów medycznych.

Czujnik do wykrywania pestycydów został szczegółowo opisany na łamach czasopisma "Advanced Science".

Anna Tłustochowicz