Kofeina nie tylko na pobudzenie. Odkryto jej nowe właściwości

Kofeina stymuluje środkowy układ nerwowy na różne sposoby. Dzięki temu czujemy się pobudzeni, bardziej zrelaksowani i skoncentrowani. Najnowsze badania rzucają nowe światło na jej działanie. Może okazać się cennym sprzymierzeńcem w walce z otyłością i nie tylko.

Kawa to jeden z najczęściej spożywanych napojów na świecie, który ceniony jest ze względu na zawartość kofeiny oraz wyjątkowy smak i aromat. Według Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) przeciętna filiżanka kawy parzonej zawiera 96 mg kofeiny. Jej zawartość różni się od wielu czynników, m.in. temperatury wody, sposobu przygotowania czy gatunku kawy.

Nowe, potencjalne właściwości kofeiny

Większość osób sięga po kawę, ponieważ dostarcza ona zastrzyku energii w ciągu dnia. Choć ten czarny napój słynie z dużej zawartości kofeiny, ma też wiele właściwości prozdrowotnych, m.in. obniża stres, wzmacnia koncentrację czy poprawia krążenie krwi. Według najnowszych badań opublikowanych na łamach czasopisma "BMJ Medicine" wysoki poziom kofeiny we krwi może zmniejszyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, a także może wpłynąć na redukcję tkanki tłuszczowej.

To odkrycie może prowadzić do stosowania bezkalorycznych napojów zawierających kofeinę w celu zmniejszenia otyłości i cukrzycy typu 2. To są jednak na razie wstępne ustalenia, które wymagają pogłębionej weryfikacji – zaznaczyli szwedzcy naukowcy z Instytutu Karolinska.

W tej analizie naukowcy wykorzystali metodę randomizacji Mendla w celu identyfikacji przyczynowo-skutkowej. Chcieli w ten sposób ustalić, czy istnieje związek między poziomem kofeiny w organizmie a masą ciała (BMI), ryzykiem wystąpienia cukrzycy i chorób układu krążenia. Wybrali zatem dwa warianty genów, które są odpowiedzialne za metabolizm kofeiny – CYP1A2 kodujący białka z rodziny cytochromu p450 oraz receptor węglowodorów arylowych (AhR).

Następnie badacze wykorzystali je do ustalenia genetycznie przewidywanych poziomów kofeiny we krwi. Ich rolę zbadali w grupie składającej się z 10 000 uczestników, głównie pochodzących z krajów europejskich. 

Wysoki poziom kofeiny a ryzyko cukrzycy i otyłości

Jak pokazują wyniki badań, osoby z "powolnym wariantem genu CYP1A2", które piły mniej kawy, miały wyższy poziom kofeiny we krwi niż uczestnicy z wariantami genetycznymi związanymi z szybszym metabolizmem kofeiny. Co więcej, u uczestników, u których zidentyfikowano wyższy poziom kofeiny w krwiobiegu, mieli niższy poziom tkanki tłuszczowej oraz byli mniej narażeni na ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.

Ta analiza sugeruje, że wysoki poziom kofeiny we krwi może mieć wpływ na redukcję tkanki tłuszczowej i zmniejszenie ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2. Potrzebne są jednak dalsze analizy. Autorzy publikacji napisali, że "randomizowane badania są uzasadnione i miały ocenić, czy bezkaloryczne napoje zawierające kofeinę, mogą odgrywać rolę w zmniejszeniu ryzyka otyłości i cukrzycy typu 2".

Najnowsze doniesienia naukowe skomentowała specjalistka w dziedzinie otyłości i cukrzycy dr Katarina Kos z University of Exeter. Według niej badania te wykazały potencjalne korzyści zdrowotne dla osób z wysokim poziomem kofeiny we krwi. Jak dodała, "nie zaleca się jednak spożywania większej ilości kawy, to nie było celem tej analizy". 

Anna Tłustochowicz