Jeśli nie dbasz o zęby, może ci grozić choroba Alzheimera. Eksperci potwierdzają

Zły stan jamy ustnej, brak dostatecznej higieny oraz choroby przyzębia niekorzystnie wpływają na funkcje poznawcze, a osoby, które nie dbają o zęby, częściej zapadają na chorobę Alzheimera. Do takich wniosków doszli naukowcy z Finlandii na podstawie analizy badań z całego świata. Wyniki opublikowano w Journal of the American Geriatrics Society .

Już od jakiegoś czasu pojawiają się doniesienia, że zły stan zębów może osłabiać funkcje poznawcze, takie jak orientacja w przestrzeni, przyswajanie wiedzy czy zapamiętywanie informacji. Nowe dowody wskazują, że osoby, które o swoje zęby nie dbają jak należy, są bardziej narażone na demencję, w tym rozwój choroby Alzheimera.

Zepsute zęby znacznie zwiększają ryzyko demencji

Autorami badania są naukowcy z University of Eastern Finland. Badacze przeszukali pięć ogromnych baz danych, w których zgromadzono wyniki 2132 badań dotyczących spadku funkcji poznawczych i 2023 badań dotyczących demencji. Do swojej analizy wybrali w sumie 47 badań – 24 dotyczyły spadku funkcji poznawczych, zaś 23 demencji.

Dalsza szczegółowa analiza wykazała, że zły stan przyzębia – w tym zapalenie przyzębia, brak zębów, głębokie kieszonki dziąsłowe lub utrata kości wyrostka zębodołowego – miał związek zarówno z pogorszeniem funkcji poznawczych, jak i z demencją.

Badacze obliczyli, że osoby ze złym stanem zdrowia jamy ustnej są o 23 proc. bardziej narażone na pogorszenie funkcji poznawczych i o 21 proc. wyższe jest u nich ryzyko rozwoju choroby Alzheimera.

O krok bliżej do poznania przyczyn choroby

Przyczyny choroby Alzheimera nie zostały jeszcze poznane. To badanie pokazuje kolejny możliwy związek rozwoju tej choroby z procesami zapalnymi, jakie zachodzą w organizmie. Jak zauważają jego autorzy: „Zapalenie przyzębia to zapalenie tkanek podtrzymujących ząb, które w ciężkich przypadkach prowadzi do utraty zębów. Dotyka około 10-15 procent dorosłej populacji świata”.

Autorzy wyjaśniają, że wyniki przeprowadzonej przez nich analizy mogą rzucić nowe światło na przyczyny choroby Alzheimera, wskazują bowiem na istnienie wielu mechanizmów w związku między stanem przyzębia, a funkcjami poznawczymi.

„Z perspektywy klinicznej nasze odkrycia podkreślają znaczenie monitorowania i zarządzania zdrowiem przyzębia w kontekście zapobiegania demencji, chociaż dostępne dowody nie są jeszcze wystarczające, aby wskazać jasne sposoby wczesnej identyfikacji osób zagrożonych demencją, a także najskuteczniejsze środki zapobiegające pogorszeniu funkcji poznawczych” - piszą w podsumowaniu badania. Ich zdaniem konieczne są jednak dalsze badania, gdyż póki co dowody są ograniczone.

Demencja to poważny problem. Daje wczesne objawy

Z powodu demencji, czyli zespołu charakteryzującego się postępującym pogorszeniem funkcji poznawczych, w tym pamięci, a także postępującą niepełnosprawnością, cierpi na całym świecie ponad 50 milionów ludzi. Szacuje się, że liczba ta potroi się do 2050 roku, co ma związek ze starzeniem się populacji.

Demencja ma różne formy, w tym łagodne zaburzenia funkcji poznawczych. Niezależnie od nasilenia objawów stan ten zawsze znacząco obniża jakość życia chorego, jest również dużym wyzwaniem dla systemów ochrony zdrowia. Na demencję i chorobę Alzheimera nie ma póki co lekarstwa.

Mimo, że demencja uznawana jest za chorobę ludzi starszych – bo większość przypadków dotyczy osób powyżej 65. roku życia – to jednak jej wczesne objawy mogą pojawić się na długo przed diagnozą. To przede wszystkim problemy z zapamiętywaniem bieżących kwestii i wydarzeń, kłopoty z czynnościami, które niegdyś wykonywane były niemalże rutynowo (np. pomyłki przy przyjmowaniu leków), czy ze znalezieniem właściwych słów lub określeń, dezorientacja w miejscu i czasie, zapominanie o spotkaniach czy nagłe zmiany nastroju. Stopniowo problemy te nasilają się aż do momentu, kiedy chory nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować.

Katarzyna Hubicz