Jedz mięso, zmniejszysz ryzyko raka jelita cienkiego? Zaskakujące badanie

Od lat słyszymy, że mięso jest rakotwórcze, a tymczasem japońscy badacze dowodzą czegoś zupełnie przeciwnego. Nie cieszcie się jednak mięsożercy przedwcześnie. Dobre, antynowotworowe białko znaleziono w różnych produktach, a wyniki badań nie przeczą wcześniejszym analizom.

Zespół naukowców z RIKEN Center for Integrative Medical Sciences (IMS, Japonia), którym kierował prof. Hiroshi Ohno, ustalili, że niektóre białka spożywcze, w tym zawarte w mięsie, mogą zapobiegać rozwojowi nowotworów w jelicie cienkim, aktywizując układ odpornościowy.

Ustalenia zaskakują nie tylko dlatego, że od lat mięso jest na oficjalnej czarnej liście WHO jako produkt rakotwórczy. Dobroczynną moc mają mieć białka rozpoznawane przez ludzki organizm jako szczególnie obce i tym samym odpowiedzialne za reakcje alergiczne, nietolerancje pokarmowe etc., jak choćby białka mleka krowiego.

Mięso przeciw rakowi jelita cienkiego?

Światowa Organizacja Zdrowia niemal dekadę temu ogłosiła, że mięso przetworzone (czyli wszelkie wędliny, kiełbasy, pasztety itd.) jest rakotwórcze. Za produkty potencjalnie rakotwórcze uznano generalnie mięso czerwone, szczególnie wtedy, gdy jest spożywane w dużych ilościach i poddawane niewłaściwej obróbce termicznej.

Japońskie ustalenia nie zmienią tych faktów i nie odczarują mięsa, nawet jeśli się potwierdzą. Eksperymenty, które doprowadziły prof. Hiroshi Ohno do zaskakujących wniosków, zostały przeprowadzone na myszach. Tymczasem doświadczenia z przeszłości niejednokrotnie pokazywały, że szukanie analogii w reakcjach naszego organizmu i organizmu gryzoni może być przedwczesne.

Zresztą, badacze wcale nie namawiają do jedzenia mięsa. Białka wspierające jelito cienkie są też zawarte w mleku, owocach morza czy fasoli.

Od odporności do hamowania nowotworów - tak uczeni trafili na trop

Japoński zespół od dawna badał ich zdaniem nie do końca słusznie wyklęte białka. badacze donosili choćby wcześniej, że mają dowody na ich aktywujące działanie na komórki odpornościowe w jelicie cienkim.

Od dość dawna wiadomo, że niektóre komórki odpornościowe, które aktywują pożyteczne bakterie w jelicie grubym, hamują rozwój nowotworów jelit. Naukowcy postanowili sprawdzić, czy podobny proces dzieje się w jelicie cienkim za sprawą białek, a dokładniej ich antygenów (składowe bezpośrednio pobudzające układ odpornościowy).

Badano myszy z mutacją genetyczną odpowiedzialną za rozwój nowotworów jelitowych. Nie tylko dowiedziono, że dieta z białkami zapobiegała tworzeniu się guzów, ale też zahamowała rozwój nowotworów już obecnych w jelitach.

Jakie to ma znaczenie?

Odkrycia te są dość istotne. Może nie dla całej populacji, bo w tym zakresie niewiele zmieniają. Wręcz przeciwnie - dotychczasowe zalecenia żywieniowe nadal obowiązują, a my powinniśmy spożywać dobre białka, pełne antygenów, niekoniecznie zawartych w mięsie, jeśli nie mamy uczulenia na konkretne produkty.

W przypadku ciężkich postaci nietolerancji i innych chorób jelit, w tym w chorobie Leśniowskiego-Crohna czy przy IBS z diety eliminuje się białka. Diety kliniczne, oparte na elementarnych cząstkach białek, zawierają wyłącznie proste aminokwasy, oczyszczone z antygenów. Pozwala to ograniczyć wysiłek układu trawiennego i może pomóc wielu osobom.

Wiele jednak wskazuje, że dla pewnej grupy pacjentów, zagrożonej szczególnie nowotworami jelita cienkiego, to rozwiązanie nie musi być optymalne.

Guzy jelita cienkiego są znacznie rzadsze niż nowotwory jelita grubego, ale ryzyko jest większe w przypadku rodzinnej polipowatości gruczolakowatej. Kliniczne stosowanie diet elementarnych w leczeniu nieswoistego zapalenia jelit lub innych schorzeń żołądkowo-jelitowych u tych pacjentów trzeba rozważać bardzo ostrożnie

-tłumaczy prof. Hiroshi Ohno.

Diety eliminacyjne i elementarne czasem są stosowane przez osoby bez poważnych schorzeń żołądkowo-jelitowych lub alergii. Mają być dobrym sposobem na utratę wagi lub zmniejszenie wzdęć i stanów zapalnych. Nowe odkrycia sugerują, że może to być ryzykowne i nie wolno ich stosować bez wyraźnych zaleceń lekarskich.

Źródło: Takaharu Sasaki et al, Food antigens suppress small intestinal tumorigenesis, "Frontiers in Immunology" (2024). DOI: 10.3389/fimmu.2024.1373766

Eliza Dolecka