Jedna na 11 osób w tym wieku ma chorobę Alzheimera. Zwróć uwagę na 5 nietypowych objawów
Choroba Alzheimera coraz częściej jest przedmiotem wielu badań naukowych. Powodem jest choćby fakt, że schorzenie to diagnozuje się często u osób po 65. roku życia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że ponad 55 mln ludzi na świecie zmaga się z demencją. Wciąż nie można jej wyleczyć, ale można spowolnić jej rozwój. Kluczem jest wczesne rozpoznanie, dlatego zwracamy uwagę także na nietypowe objawy.
Głównym i najczęściej kojarzonym objawem demencji jest zapominanie. To prawda, że u takich pacjentów dochodzi do zaburzeń o tym podłożu. Niemniej trzeba podkreślić, że zaburzenia funkcji poznawczych nie ograniczają się wyłącznie do pamięci. A to oznacza, że u osób z chorobą Alzheimera często występują objawy, których nie łączymy z pogorszeniem stanu zdrowia, a ze starością. Warto zwrócić na nie uwagę po 65. roku życia.
Jakie są nietypowe objawy choroby Alzheimera?
O chorobie Alzheimera mówimy wówczas kiedy dochodzi do rozwoju deficytów poznawczych. Oznacza to, że pacjent przejawia nie tylko problemy z pamięcią, ale także z ustaleniem bieżącego roku, dnia tygodnia, czy gubi się, wychodząc w znane mu dotąd miejsca.
To jednak nie wszystko. Neurolog, dr Baibing Chen wskazuje, że istnieje pięć nietypowych sygnałów, że u bliskiej osoby rozwija się choroba Alzheimera. Kiedy zaobserwujemy je u siebie lub kogoś z rodziny, albo bliskiego otoczenia, powinniśmy zgłosić się do neurologa w celu poszerzeni diagnostyki. Pomocna będzie również konsultacja z neuropsychologiem, który posługując się profesjonalnymi narzędziami w formie testów, jest w stanie ocenić poziom zaburzeń funkcji poznawczych u danej osoby.
Pierwszym nietypowym objawem choroby Alzheimera mogą być problemy z zarządzaniem pieniędzmi. Osoba ta zapomina o płaceniu rachunków, ale nie tylko. Zdarza się, że pacjent nie umie gospodarować tym, co ma, czasem rozdaje duże sumy, albo łatwo pada ofiarą oszustw finansowych np. metoda na wnuczka. Za taki stan odpowiedzialne są zmiany w korze czołowej, której zadaniem jest myślenie, planowanie czy kontrola emocji.
Drugie na liście są zaburzenia snu. To często bagatelizowany objaw także przez samych pacjentów. Osoby po 65. roku życia, a zwłaszcza kobiety uznają, że problemy ze snem to naturalna kolej rzeczy i wiąże się z procesami starzenia. Owszem w okresie menopauzy i tuż po niej często obserwuje się tego rodzaju problemy, jednak kiedy stają się przewlekłe, należy zgłosić to lekarzowi.
Jeśli występują drastyczne zmiany w czyichś nawykach związanych ze snem, gdy ktoś zaczyna swój poranek, powiedzmy o 2 w nocy lub nie jest w stanie utrzymać się w stanie czuwania w ciągu dnia, może to być oznaką demencji
- podkreśla dr Chen.
Jako trzeci nietypowy objaw choroby Alzheimera wskazuje się zmiany osobowości. Neurolog wyjaśnia, że demencja jest w stanie wpływać na nastrój i zachowanie. A zatem kiedy spokojna i opanowana dotąd osoba często wpada w złość, staje się podejrzliwa, oskarża o różne rzeczy, do tego bywa agresywna - to znak, że koniecznie trzeba udać się do lekarza.
Czwarty objaw choroby Alzheimera, który łatwo przeoczyć, to problemy zachowaniem uwagi na odpowiednim poziomie. Oczywiście każdemu może się zdarzyć, że będzie rozkojarzony, niemniej kiedy np. problemy z prowadzeniem auta stają się codziennością (przejeżdżanie na czerwonym świetle, niezastosowanie się do zasad ruchu drogowego, pomijanie właściwych zjazdów etc.), to konieczna jest konsultacja z neurologiem w celu wykluczenia, lub potwierdzenia rozwoju demencji.
Piątym sygnałem, który powinien wzbudzić czujność, jest utrata węchu. Choć to dość zaskakująca informacja, to okazuje się, że zmiany neurodegeneracyjne mogą obejmować np. płat skroniowy. Wówczas pacjent doświadcza zaburzeń powonienia.
Wiele osób, u których ostatecznie rozwinie się demencja, zaczyna tracić węch na lata, a nawet dekady przed pojawieniem się innych objawów
- dodaje dr Chen.
Podsumowując nietypowe objawy choroby Alzheimera to:
- Problemy z zarządzaniem pieniędzmi (np. podatność na oszustwa finansowe).
- Zaburzenia snu
- Zmiany osobowości (agresja, impulsywność, podejrzliwość)
- Zaburzenia uwagi
- Utrata węchu.
Jak rozpoznać chorobę Alzheimera?
Samodzielne stawianie diagnozy to zawsze bardzo zły pomysł. Nawet jeżeli uznasz, że zauważyłeś u siebie wymienione objawy, to przede wszystkim mogłeś paść ofiarą siły sugestii.
Poza tym zaburzenia snu, czy zmiany w zachowaniu mogą być także objawem depresji, kryzysu psychicznego, przemęczenia i wielu innych stanów i schorzeń. Utrata węchu może być objawem problemów laryngologicznych, a nie demencji.
Diagnozą choroby Alzheimera zajmuje się neuropsycholog, wykonując odpowiednie testy psychologiczne (oceniające poziom zaburzeń funkcji poznawczych). Przykładem może być Międzynarodowa Wykonaniowa Skala Leitera (LEITER-3). To test przeznaczony do oceny inteligencji niewerbalnej, pamięci niewerbalnej oraz uwagi. Umożliwia posługiwanie się skalą Wyników Rozwojowych oraz zawiera Skalę Obserwacyjną, wykrywającą nietypowe cechy zachowania. Badanie przeprowadzane jest indywidualnie, a w przypadku seniorów trwa ok. 80 minut.
Przydatny jest także test rysowania zegara. Badanie polega na tym, że neuropsycholog prosi pacjenta, by ten zaznaczył samodzielnie na tarczy podaną godzinę. Dzięki temu narzędziu specjalista jest w stanie ocenić funkcje wzrokowo-przestrzenne zależne od płata czołowego i kory skroniowo-ciemieniowej.
Kolejnym narzędziem w rękach psychologa jest Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego (MINI-MENTAL), MMSE. To kliniczna skala, która służy do zbadania poziomu zaburzeń funkcji poznawczych. Stosuje się ją w badaniach przesiewowych i w celu monitorowania przebiegu demencji.
Z kolei neurolog po przeprowadzeniu wywiadu zleca wykonanie badań obrazowych. Zazwyczaj wystarcza tomografia komputerowa głowy. Dzięki temu jest w stanie ocenić poziom zmian neurodegeneracyjnych.
Podcasty
Playlisty tematyczne
