Jak ubiegać się o odszkodowanie za niepożądane skutki szczepienia? Podpowiadamy

Już od 12 lutego br. będzie można ubiegać się o odszkodowanie za niepożądane skutki po przyjęciu szczepienia przeciwko SARS-CoV-2. Komu i w jakiej kwocie będzie przysługiwać świadczenie pieniężne?

Spis treści

1. Kto może starać się o odszkodowanie?
2. Od kiedy można ubiegać się o odszkodowanie i w jaki sposób?
3. Jak złożyć wniosek o świadczenie kompensacyjne?
4. Wysokość odszkodowania

Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych to instytucja zapewniająca rozszerzenie dotychczasowej odpowiedzialności związanej z zastosowaniem szczepionek. Przez pierwszy rok działania Fundusz obejmie szczepienia przeciwko COVID-19 realizowane od rozpoczęcia akcji szczepień, czyli od grudnia 2020 roku. W kolejnych latach (od 2023 roku) organizacja obejmie także wszystkie szczepienia obowiązkowe.

Świadczenie kompensacyjne za niepożądane skutki szczepienia jest zaliczane na poczet odszkodowania lub zadośćuczynienia w postępowaniu cywilnym związanym z wystąpieniem działań niepożądanych po podanej szczepionce albo podanych szczepionkach.

Kto może starać się o odszkodowanie?

Wystąpienie działania niepożądanego w wyniku szczepienia przeciwko SARS-CoV-2, które zostało wymienione w Charakterystyce Produktu Leczniczego danego preparatu, jest podstawowym warunkiem uzyskania świadczenia kompensacyjnego. Odszkodowanie może zostać przyznane tylko, gdy po podaniu szczepionki wystąpiło jedno z działań niepożądanych poszczególnych szczepionek przeciwko COVID-19: Comirnaty (Pfizer-BioNTech) u osób od 12 lat / dzieci w wieku 5 do 11 lat, Janssen (Johnson & Johnson), Spikevax (Moderna) i Vaxzevria (Astra Zeneca).

O świadczenie kompensacyjne można wnioskować, jeśli dane działanie niepożądane przyczyniło się:

• do konieczności pobytu w szpitalu przez co najmniej 14 dni,
• wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, który spowodował konieczność obserwacji w szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć albo hospitalizacji (o dowolnej długości).

Świadczenie kompensacyjne za niepożądane działanie szczepienia nie będzie przyznawane, w przypadku gdy:

• osoba zaszczepiona nie doznała działania niepożądanego wymienionego w Charakterystyce Produktu Leczniczego danego preparatu,
• pobyt w szpitalu trwał krócej niż 14 dni, a zaszczepiony nie doznał wstrząsu anafilaktycznego,
• hospitalizacja nie była związana z podaniem szczepionki przeciwko COVID-19.

Przypominamy, że lista działań niepożądanych ujętych w Charakterystyce Produktu Leczniczego ulega uzupełnieniom, dlatego należy śledzić doniesienia w tym aspekcie. W przypadku, gdy dane niepożądane zdarzenie zostanie ujęte w Charakterystyce Produktu Leczniczego, wiosek o przyznanie świadczenia można złożyć w ciągu roku od aktualizacji, ale nie później niż po upływie 5 lat od przyjęcia szczepionki.

Aktualne charakterystyki szczepionek przeciwko COVID-19 można znaleźć m.in. na stronie Szczepimy Się.

Od kiedy można ubiegać się o odszkodowanie i w jaki sposób?

Na podstawie przepisów ustawy przewidującej powołanie Funduszu, instytucja przyjmuje wnioski kierowane do Rzecznika Praw Pacjenta (RPP) o przyznanie świadczenia kompensacyjnego. Wniosek podlega opłacie w wysokości 200 zł. W przypadku wszczęcia postępowania przez RPP na podstawie złożonego wniosku opłata zostanie zwrócona, gdy wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie.

Decyzja Rzecznika Praw Pacjenta zostanie wydana w ciągu dwóch miesięcy od daty otrzymania kompletnego wniosku. RRP podejmując decyzję, będzie opierać się na opinii medycznej działającego przy nim Zespołu ds. świadczeń, złożonego z doświadczonych lekarzy specjalistów, posiadających wiedzę w zakresie szczepień ochronnych.

Każdej osobie, która będzie niezadowolona z rozstrzygnięcia swojej sprawy, przysługuje prawo do wniesienia skargi do sądu administracyjnego. W przypadku, kiedy pobyt w szpitalu bądź obserwacja na SOR, izbie przyjęć lub leczenie poszpitalne w wyniku przyjęcia szczepionki przeciwko COVID-19 miały miejsce przed wejściem w życie ustawy (27 stycznia 2022 r.), termin złożenia wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego upływa z dniem 31 grudnia 2022 roku.

Nabór wniosków rusza 12 lutego br.

Zwolnienie z opłaty za złożenie wniosku

Rzecznik może zwolnić od uiszczenia opłaty osobę, która składa wniosek. W tym celu należy wraz z wniesieniem wniosku zwrócić się o zwolnienie z opłaty, wskazując na trudną sytuację finansową. Wymaga to jednak wskazania okoliczności z tym związanych, czyli np. dołączenie zaświadczenia o wysokości emerytury bądź renty lub świadczeń z pomocy społecznej. Zwolnienie z opłaty następuje na podstawie analizy przesłanej dokumentacji.

Jak złożyć wniosek o świadczenie kompensacyjne?

Rzecznik Praw Pacjenta udostępnia wzór wniosku o przyznanie świadczenia, który można znaleźć w serwisie RP i złożyć go w postaci papierowej bądź elektronicznej. Na portalu znajdziemy także instrukcję wypełniania wniosku, a także przykład poprawnie uzupełnionego dokumentu. Bardzo ważne jest, by do wniosku dołączyć wymagane dokumenty, które znajdują się w treści formularza wniosku np. potwierdzenie dokonania opłaty za jego złożenie.

W przypadku, gdy wniosek będzie niekompletny, Rzecznik wezwie osobę składającą dokument do uzupełnienia braków w ciągu 30 dni.

Wysokość odszkodowania

Kwota odszkodowania za niepożądane skutki szczepienia jest zależna od stopnia dolegliwości działania niepożądanego i obejmuje przede wszystkim długość hospitalizacji oraz zwrot poniesionych kosztów związanych z rehabilitacją i leczeniem. Maksymalna kwota przyznanego świadczenia wynosi 100 tys. zł.

W przypadku, gdy dana osoba doznała wstrząsu anafilaktycznego, może liczyć na odszkodowanie w wysokości:

• 3 000 zł, gdy udzielono jej pomocy w szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć,
• 10 000 zł, gdy wymagała hospitalizacji trwającej do 14 dni.

W innych przypadkach świadczenie kompensacyjne za niepożądane skutki szczepienia może zostać przyznane tylko i wyłącznie, gdy pobyt w szpitalu trwał co najmniej 14 dni, jednak hospitalizacja musi być związana z działaniem niepożądanym preparatu wymienionym w Charakterystyce Produktu Leczniczego. Proporcjonalnie od okresu hospitalizacji wysokość świadczenia będzie wynosić:

W przypadku gdy hospitalizacja wynosiła powyżej 120 dni, ustawa przewiduję kwotę w wysokości 100 tys. zł. Świadczenie oraz zwrot opłaty za złożenie wniosku zostanie wypłacone w ciągu 14 dni od dnia upływu terminu zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego.

Wysokość świadczenia może zostać dodatkowo podwyższona w przypadku, gdy pacjent:

• wymagał zabiegu operacyjnego w znieczuleniu ogólnym – o 15 tys. zł lub innego zabiegu operacyjnego albo metody leczenia, lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko – o 5 tys. zł;
• pobytu na oddziale intensywnej terapii lub intensywnej opieki medycznej trwającej co najmniej 7 dni – o 10 tys. zł, a w przypadku dłużej niż 30 dni hospitalizacji – 20 tys. zł.

Patrycja Pupiec