Herbata może pomóc z walce z cukrzycą typu 2. Ale jest haczyk

Herbata jest dobra na wszystko - przekonują Chińczycy już od wieków. Do szerokiej listy jej właściwości naukowcy z uniwersytetu w Wuhan właśnie dołożyli kolejną: regularne picie tego napoju jest związane z niższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2. Co ciekawe, znaczenie ma jednak nie rodzaj herbaty, lecz jej ilość.

Herbata to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie, a o jej prozdrowotnych właściwościach wiele mówi się od wieków. Zwiększa koncentrację, dodaje energii, reguluje poziom cholesterolu, korzystnie wpływa na naczynia krwionośne i może zapobiegać chorobom układu krążenia, co zawdzięcza składnikom takim jak m.in. tanina czy flawonoidy.

Okazuje się, że picie dużych ilości herbaty może również obniżyć ryzyko cukrzycy typu 2, a dowiodła tego analiza badań przeprowadzonych na ponad milionie osób dorosłych. 

Efekt prozdrowotny ma związek z ilością wypijanej herbaty 

Autorami badania są naukowcy z Wuhan University of Science and Technology w Chinach. Przeprowadzili oni własne badania, a następnie w metaanalizie przeanalizowali 19 innych badań kohortowych, w których uczestniczyli ochotnicy z ośmiu krajów - w sumie ponad 1 mln osób, pijący herbatę czarną, zieloną lub oolong. 

By lepiej określić związek między piciem herbaty a przyszłym ryzykiem cukrzycy typu 2 w pierwszej kolejności naukowcy przebadali 5199 osób dorosłych - 2583 mężczyzn, 2616 kobiet, bez historii cukrzycy typu 2. Byli to uczestnicy dużego badania prospektywnego China Health and Nutrition Survey (CHNS), dotyczącego zdrowia, ekonomii i zagadnień socjologicznych, zrekrutowani w 1997 roku i obserwowani do 2009 roku.

Ich średnia wieku wynosiła 42 lata. Najpierw wypełnili oni kwestionariusz dotyczący częstotliwości spożywania posiłków i napojów oraz czynników związanych ze stylem życia, takich jak regularne ćwiczenia, palenie i spożywanie alkoholu. Ogółem 2379 (46 proc) uczestników podało, że pije herbatę. Pod koniec badania u 10 proc. badanych - 522 osób - rozwinęła się cukrzyca typu 2.

Po uwzględnieniu czynników, o których wiadomo, że mają związek z wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2, takich jak wiek czy brak aktywności fizycznej, badacze odkryli, że osoby pijące herbatę miały podobne ryzyko zachorowania na cukrzycę w porównaniu do osób, które jej nie piły. Wyniki te nie zmieniły się znacząco, gdy analizowano je według wieku i płci, lub gdy wykluczono uczestników, u których rozwinęła się cukrzyca w ciągu pierwszych 3 lat obserwacji.

W dalszej kolejności dokonano metaanalizy, czyli przeglądu wszystkich badań kohortowych dotyczących picia herbaty i ryzyka cukrzycy typu 2 u dorosłych, jakie powstały do września 2021. W sumie było to 19 badań kohortowych z udziałem 1 076 311 uczestników z ośmiu krajów. Naukowcy zbadali potencjalny wpływ różnych rodzajów herbaty (zielona herbata, herbata oolong i czarna herbata), częstotliwość jej picia (mniej niż 1 filiżanka dziennie, 1-3 filiżanki dziennie i 4 lub więcej filiżanek dziennie), płeć oraz miejsce zamieszkania (Europa i Ameryka lub Azja) na ryzyko cukrzycy typu 2. 

Wyniki metaanalizy wykazały, że każda wypijana dziennie filiżanka herbaty zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 o ok. 1 proc.

W porównaniu z osobami, które herbaty nie piją:

• osoby, które wypijały 1-3 filiżanki dziennie zmniejszyły ryzyko cukrzycy o 4 proc.
• osoby, które piją co najmniej 4 filiżanki dziennie, zmniejszyły ryzyko aż o 17 proc.

Co ciekawe, taki związek zaobserwowano niezależnie od rodzaju herbaty, płci, czy miejsca zamieszkania, co sugeruje, że największe znaczenie ma ilość spożywanej herbaty.  

Dodatek mleka może zwiększać efekt ochronny

Jak stwierdziła główny autorka badań Xiaying Li z Wuhan University of Science and Technology w Chinach, wyniki tego badania  sugerują, że metody zmniejszania ryzyka cukrzycy typu 2 są łatwiejsze, niż do tej pory sądzono. Zapytana, czemu herbata może chronić przed cukrzycą odparła: „Możliwe, że poszczególne składniki herbaty, takie jak polifenole, mogą obniżać poziom glukozy we krwi, ale do ich działania może być potrzebna wystarczająca ilość tych bioaktywnych związków."

To, jej zdaniem, może również wyjaśniać, czemu w ich badaniu kohortowym nie znaleziono związku między piciem herbaty a cukrzycą typu 2 - nie brano w nim pod uwagę ilości wypijanej herbaty. Jak dodała badaczka, efekt ochronny może być jeszcze lepszy po dodaniu do herbaty mleka - naukowcy co prawda nie badali jego wpływu w ramach tej pracy, jednak wcześniejsze badania wykazały, że produkty mleczne mogą mieć działanie przeciwcukrzycowe.

Wyniki badania przedstawione będą na tegorocznym dorocznym spotkaniu Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Cukrzycą (EASD) w Sztokholmie w Szwecji.

Katarzyna Hubicz