Groźna choroba dziesiątkuje banany. Ulubione owoce znikną z półek?

Uwielbiamy banany, w końcu to szybka i smaczna przekąska, która zaspokaja głód na jakiś czas. Owoce te mają wiele do zaoferowania. Niestety najpopularniejsza z odmian, a mianowicie banany typu Cavendish zostały zaatakowane przez rozprzestrzeniającą się chorobę. Już niebawem może zabraknąć ich na sklepowych półkach.

Każdego roku ludzie na całym świecie zjadają ponad 100 mld bananów. Znaczna część owoców to odmiana Cavendish (Musa acuminata). Groźny patogen stanowi poważny problem. Niebawem banany mogą zniknąć z półek już na zawsze, ale naukowcy nie dają za wygraną.

Grzyb zabija banany. Czy da się zatrzymać ten proces?

Z danych opublikowanych przez portal “Science Alert” wynika, że choć istnieje ponad tysiąc odmian bananów, to jednak właśnie Cavendish stanowi 47 procent zjadanych przez nas owoców.

Naukowcy wskazują, że powodów jest wiele jednak głównym czynnikiem była jak dotąd duża odporność odmiany na różne choroby. W dodatku owoce mają długi okres przydatności do spożycia, a rolnicy cieszyli się z bogatych plonów.

Niestety w ostatnim czasie zaobserwowano obecność grzyba, który infekuje roślinę. Choroba panamska określana również jako infekcja TR4 przebiega kilkuetapowo.

Na początku patogen atakuje korzenie bananowca a rozprzestrzeniając się uniemożliwia roślinie wchłanianie wody oraz przeprowadzenie fotosyntezy. Taki proces bezpośrednio prowadzi do obumierania drzew.

Naukowcy nie dają jednak za wygraną. Ich zdaniem patogen rozwija się na tyle powoli, że potrzeba co najmniej 10 lat żeby skutki były drastyczne. 

James Dale, profesor i lider programu biotechnologii bananów na Queensland University of Technology zaznacza, że wraz z innymi specjalistami opracował genetycznie zmodyfikowany Cavendish o nazwie QCAV-4, który jest wysoce odporny na TR4. 

Kolejna grupa badaczy z Uniwersytetu w Cambridge analizuje jak przeszczepianie tkanki z jednej rośliny na inną może zmienić pewne cechy tej rośliny, na przykład uczynić ją bardziej odporną na choroby. 

Natomiast zespół z Taiwan Banana Research Institute próbuje zastosować formę selekcji naturalnej. Specjaliści wystawiają sadzonki Cavendisha na działanie TR4, a następnie ta część, która okaże się być najsilniejsza jest poddawana dodatkowym eksperymentom. Eksperci szukają metody, która ma zapewnić bananom odporność na TR4 bez konieczności stosowania modyfikacji genetycznych.

Powrót choroby panamskiej. Co stało się w XX wieku?

Naukowcy zaznaczają, że choroba panamska była już obserwowana w 1876 roku. Z czasem doszło do tego, że patogen zdziesiątkował wszystkie uprawy, a przyczyną był grzyb TR1. Ostatecznie stało się to w latach 50. XX wieku. Ten moment zmusił producentów do poszukiwania innych, odpornych odmian i tak znaleziono dzisiejszego banana Cavendish odpornego na TR1.

Problem z grzybem TR4 zaobserwowano już w 1997 roku. Naukowcy odkryli go nieopodal Darwin w Australii. Patogen zainfekował Cavendish, a do 2015 roku rozprzestrzenił się na kolejne farmy bananów, tym razem w Queensland, czyli największym australijskim stanie produkującym banany. Z czasem obecność choroby panamskiej zaobserwowano również w Indiach, Chinach, Afryce, Bliskim Wschodzie i Ameryce Południowej.  

Dlaczego warto jeść banany? Owoce pełne właściwości

Banany są przede wszystkim dobrym źródłem potasu, dzięki czemu z powodzeniem mogą sięgać po nie osoby z nadciśnieniem tętniczym. Jednak owoce te skrywają znacznie więcej cennych wartości odżywczych. 

Zawartość pektyn wpływa również korzystnie na poziom cholesterolu, jednak w tym przypadku lepiej sprawdzają się mniej dojrzałe sztuki, lekko zielone. Biorąc pod uwagę fakt, że banany mają wysoki indeks glikemiczny nie powinny ich zjadać osoby z cukrzycą i insulinoopornośnią. Zwłaszcza jeżeli owoce są mocno dojrzałe.

Jeśli jednak nie ma przeciwwskazań do spożycia bananów to sięgając po nie dostarczamy do organizmu takie oto cenne witaminy i minerały:

• Witamina C,
• Witamina E,
• Witamina A,
• WItamina K,
• Tiamina,
• Ryboflawina,
• Witamina B6,
• Niacyna,
• Kwas foliowy,
• Wapń,
• Żelazo,
• Magnez,
• Cynk,
• Fosfor,
• Potas,
• Sód.

Magdalena Siraga