Flebotomista - nowy zawód wchodzi do polskiej ochrony zdrowia. Kto dostanie uprawnienia?

Zawód flebotomisty funkcjonuje jako odrębne stanowisko w wielu krajach europejskich. Pozytywne przyjęcie tego zawodu zaobserwowano zwłaszcza wśród brytyjskich pacjentów. Czym zajmuje się flebotomista? Które grupy medyczne dostaną uprawnienia z zakresu flebotomii w Polsce?

Zawód flebotomisty jest już od dawna znany w krajach europejskich. W Wielkiej Brytanii flebotomiści pracują już od około trzydziestu lat. W Polsce dotychczas nie uznano flebotomisty jako odrębnego zawodu. 

Kto otrzyma uprawnienia z zakresu flebotomii?

Flebotomia to dziedzina wiedzy medycznej związana z pobieraniem krwi żylnej lub włośniczkowej w celu wykonania badań laboratoryjnych.

W naszym kraju uprawnienia z zakresu flebotomii mają lekarze, położne, pielęgniarki, a także ratownicy medyczni, diagności laboratoryjni oraz technicy analityki medycznej. Formalnie w Polsce nie ma zawodu flebotomisty.

"Wkrótce uprawnienia flebotomistów otrzymają też opiekunowie medyczni. Wiosną 2023 r. pojawi się na rynku pracy pierwszy rocznik absolwentów szkół policealnych kończących kierunek opiekun medyczny, którzy będą mieli takie umiejętności. W tym samym czasie zakończą się też pierwsze kursy kwalifikacyjne dla już pracujących opiekunów medycznych (w założeniu mają ruszyć jesienią 2022 r.)" - mówi dr Tomasz Anyszk.

Jak czytamy w uzasadnieniu odnoszącym się do rozporządzenia Ministra Edukacji Nauki z dn. 8.03.2021 r., "Wprowadzenie do systemu opieki zdrowotnej w Polsce nowych osób wykonujących czynności okołomedyczne, jakimi jest pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej oraz innych materiałów do medycznych badań laboratoryjnych (flebotomia), jest odpowiedzią na narastające problemy kadrowe do wykonywania tej najczęstszej procedury medycznej."

 Idea jest taka, że opiekunowe medyczni z uprawnieniami flebotomistów będą mogli wspierać pielęgniarki oraz ratowników medycznych, którzy mają i tak już mnóstwo pracy.

Zawód opiekuna medycznego poszerzony o uprawnienia z zakresu flebotomii ma również na celu zastąpić techników analityki medycznej, gdyż tych grup zawodowych jest coraz mniej na rynku pracy. Wszystko ze względu na to, że zlikwidowano szkoły pomaturalne kształcące w zawodzie technika analityki medycznej.

Przygotowanie do zawodu

Aby uzyskać uprawnienia do wykonywania zawodu flebotomisty, opiekunowie medyczni są zobowiązani ukończyć szkolenia prowadzone zgodnie z nową podstawą programową, zgodną z Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 28 maja 2021 roku.

- Czas szkoleń przygotowujących do wykonywania zawodu flebotomisty jest bardzo różny i może wynosić od 3 do 18 miesięcy. Uzależnione jest to od poziomu, na którym pracuje dany flebotomista. A to z kolei uwarunkowane jest wiedzą i umiejętnościami a także zakresem odpowiedzialności przypisanym do danego stanowiska. Wymagany poziom kompetencji zależy od wielkości ośrodka a także zakresu obowiązków, na przykład zakładania wkłuć dożylnych, pobierania krwi na posiew - mówi dr Tomasz Anyszek.

Zakres obowiązków

Opiekunowie medyczni z uprawnieniami zawodu flebotomisty mogli będą poszerzyć swój zakres obowiązków o:

• testy diagnostyczne dla oznaczenia ciał ketonowych i oznaczenia glukozy we krwi włośniczkowej i w moczu oraz cholesterolu we krwi włośniczkowej,
• inne testy paskowe w miejscu opieki nad pacjentem,
• pobieranie krwi żylnej, włośniczkowej,
• pobieranie materiału do badań laboratoryjnych z górnych dróg odechowych w celu wykonania testu,
• czynności z zakresu pobierania materiału do wykonania testów mikrobiologicznych mykologicznych z wyłączeniem wymazów z dróg rodnych.

Weronika Rumińska