Flawanole kakaowe mogą poprawiać pamięć. Naukowcy jednak nie zachęcają do czekolady

Flawanole, podgrupa flawonoidów, to cenne przeciwutleniacze. Ich źródłem jest odpowiednia dieta, bogata m.in. w zieloną herbatę, kakao, owoce takie jak jabłka czy jagody. Zauważono, że już 500 miligramów flawanoli może spowolnić spadek zdolności umysłowych związany z wiekiem. Jednak to nie powód, by sięgać po czekoladę, stwierdzili naukowcy.

Flawanole - nadzieja na spowolnienie starzenia umysłu

Osłabienie zdolności umysłowych, związane z wiekiem, postępuje powoli. Stan ten wpływa m.in. na szybkość myślenia, zdolność koncentrowania uwagi, powoduje problemy ze znajdowaniem słów. Nie należy go mylić z chorobą Alzheimera i innymi demencjami starczymi, gdyż należy do naturalnych procesów starzenia.

Zauważono, że optymalne dzienne spożycie flawanoli może spowalniać procesy starzenia umysłu i poprawiać pamięć. Prawdopodobnie flawanole mogą również poprawić potencjał myślowy. Udowodniono to, przeprowadzając testy pamięci – przed suplementacją flawonolami kakaowymi i po takiej suplementacji. Wyniki badania opublikowano na łamach PNAS Neuroscience. Naukowcy jednak są ostrożni w formułowaniu wniosków i sugerują, żeby w trosce o pamięć, nie sięgać po większe ilości czekolady. Dlaczego?

Badanie nad wpływem flawanoli kakaowych na umysł

Nowe badanie jest częścią znacznie większego, prowadzonego od 2022 r., badania, w którym wzięło udział ponad 21 000 dorosłych w wieku powyżej 60 lat. Badanie nazwano COSMOS - Cocoa Supplement and Multivitamin Outcomes Study. W nowym badaniu 3562 dorosłych podzielono na dwie grupy.

Przez trzy lata jedna grupa przyjmowała codziennie placebo. W tym samym czasie uczestnicy z drugiej grupy codziennie przyjmowali 500-miligramową pigułkę wypełnioną flawonolami wyekstrahowanymi z kakao, w tym 80 miligramami epikatechiny, flawonoidu od dawna badanego pod kątem pozytywnego wpływu na siłę mięśni i przepływ krwi w mózgu.

Ponad 1300 uczestników badania przeszło badania moczu na początku badania w celu określenia poziomu flawanoli w ich organizmie. Wszyscy uczestnicy przeszli podstawową ocenę poznawczą, w której zostali poproszeni o nauczenie się 20 słów w programie komputerowym.

Uczestnicy badania mieli trzy sekundy na przestudiowanie każdego słowa, zanim pojawiło się następne. Zaraz po tym uczestnicy zostali poproszeni o wpisanie wszystkich słów, które pamiętali. Test powtarzano co roku przez okres trzech lat badania.

Flawanole sprzyjają poprawie pamięci

Pod koniec pierwszego roku, osoby biorące udział w badaniu, które codziennie przyjmowały 500-miligramową pigułkę i które testowały najniższy poziom flawanoli, „znormalizowały” swój poziom flawanoli, jak powiedział współautor badania, dr Scott Small, profesor neurologii i dyrektor Centrum Badań nad Chorobą Alzheimera na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku.

Powiedział, że u tych osób flawanole „przywróciły” związany z wiekiem spadek zdolności umysłowych do poziomów podobnych do tych u osób, które miały wysoki poziom flawanoli na początku badania. Niektórzy eksperci interpretowali jednak wyniki badania inaczej. 

Dane z badania wykazały, że po roku osoby, które miały najniższy poziom flawanoli na początku badania, a następnie przyjmowały dodatek kakao, pamiętały 7,94 słów na 20, w porównaniu z 7,63 w grupie placebo, co stanowi różnicę około jednej czwartej słowo. Ta niewielka różnica nie była znacząca, jak zauważył dr Jeffrey Linder, szef ogólnej medycyny wewnętrznej w Feinberg School of Medicine w Northwestern University w Chicago.

Badania nad flawonolami - wpływ na zdolności umysłowe

Small, neurolog z Columbia University, od lat bada flawanole i jest współautorem badania, w którym analizowano skany mózgów 37 zdrowych ochotników, którzy przyjmowali 900 miligramów flawanoli kakaowych przez trzy miesiące. On i jego współpracownicy stwierdzili zwiększony przepływ krwi w części kompleksu hipokampa w mózgu, a także znaczną poprawę pamięci.

Inni badacze również odkryli, że flawanole mają, choć niewielkie, korzyści poznawcze. Badanie wykazało, że wyniki poznawcze ludzi, którzy jedli najwięcej flawanoli, spadały wolniej niż tych, którzy jedli najmniej – ale różnica była bardzo mała.

Zauważono jednak, że u osób, których dieta była bogatsza we flawanole już przed badaniem, ich dodatkowe podanie nie poprawiało pamięci ani zdolności umysłowych. Efekt osiągano tylko w przypadku osób, które wcześniej spożywały flawanoli mało albo wcale. Co gorsza, wbrew nadziejom badaczy, nie był to efekt spektakularny.

Flawanole - źródła

Zaleca się, aby dziennie spożycie flawanoli wynosiło między 400 a 600 miligramów. Choć nie są niezbędne do przeżycia, jednak mają istotny wpływ na prawidłową pracę organizmu. Uważa się, że mogą m.in. zmniejszać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy.

Pamiętajmy, że choć w badaniu wykorzystywano 500 miligramów flawanoli kakowych, to, paradoksalnie, czekolada nie jest ich dobrym źródłem. Flawanole podawane osobom uczestniczącym w badaniu, zostały przygotowane w laboratorium, aby w małej porcji dostarczyć ich optymalną ilość. Doskonałe i zdrowe źródła flawanoli to owoce: jabłka, jagody, gruszki, nektarynki, winogrona. Z napojów warto zwrócić uwagę na zieloną herbatę.

Jak opóźnić starzenie umysłu

Wyniki badań pozostają niejednoznaczne. Wskazuje się równocześnie na szereg innych czynników, które mogą sprzyjać utrzymaniu prawidłowej pamięci i zdrowia. Są to m.in. utrzymywanie kontaktów społecznych, zoptymalizowana aktywność fizyczna, dbanie o zdrowie serca i układu krążenia, odpowiednie bodźce podtrzymujące sprawność umysłową, jak poszerzanie wiedzy czy czytanie książek.

Katarzyna Głuszak