Endoluminalne RFA – nowa metoda w paliatywnym leczeniu raka dróg żółciowych

11 kwietnia br. Pracownia Endoskopowa Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM przeprowadziła dwa pierwsze w kraju zabiegi endoskopowej, endoluminalnej ablacji guzów wnęki wątroby falami radiowymi wysokiej częstotliwości (EL-RFA). Zabiegi wykonali dr Sławomir Kozieł i dr Jan Pertkiewicz wraz z zespołem pielęgniarskim i anestezjologicznym.

Obaj operowani chorzy to młodzi ludzie, w wieku 41 i 53 lat, cierpiący na zaawansowane, nieresekcyjne raki spływu dróg żółciowych typu Bismuth IV. Dotychczas stosowane leczenie paliatywne (chemioterapia i protezowanie dróg żółciowych) nie przynosiło zadowalających efektów.

Z uwagi na szybką, miejscową progresję choroby, zaproponowaliśmy pacjentom endoluminalne RFA. Jest to rodzaj termoablacji, wykonywanej przy pomocy elektrody wprowadzanej w miejsce zwężenia nowotworowego, przez którą aplikuje się fale radiowe wysokiej częstotliwości wytwarzane w specjalnym generatorze. W wyniku aplikacji energii dochodzi do podgrzania patologicznej tkanki, co prowadzi do martwicy i jej stopniowego oddzielania. Głębokość martwicy sięga 3-4mm radialnie i zależy od ilości zaaplikowanej energii.

Zabiegi wykonano się w trakcie rutynowych endoskopowych cholangiografii wstecznych. Po usunięciu protez i zakontrastowaniu dróg żółciowych dokonano ich oceny radiologicznej, a następnie przez miejsce zwężenia przeprowadzono dwie prowadnice do prawego i lewego przewodu wątrobowego.

Następnie po prowadnikach, pod kontrolą fluoroskopii, wprowadzono do dróg żółciowych elektrodę średnicy 7Fr z końcówką roboczą długości 18mm. Po prawidłowym ustawieniu elektrody aplikowano  fale radiowe o mocy 7 W, przez 2 minuty, osiągając podgrzanie tkanki nowotworowej do temperatury 80 st.C.

Z uwagi na rozległość zmian pacjenci wymagali 3 aplikacji na każdą stronę dróg żółciowych (łączny czas aplikacji wyniósł po 12 minut). Po zakończeniu termoablacji ponownie skontrolowano radiologicznie drogi żółciowe wykluczając powstanie przetoki żółciowej.

Następnie do prawego i lewego przewodu wątrobowego  wprowadzono dwie samorozprężalne protezy metalowe, ustawiając je w konfiguracji „Y”, stent przez stent. Obaj pacjenci dobrze znieśli zastosowane leczenie i opuścili Klinikę bez dolegliwości.

Termoablacja jest już uznaną metodą paliatywnego leczenia guzów wątroby i trzustki. Dotychczas jednak, w naszej Klinice stosowaliśmy dostęp śródoperacyjny i przezskórny pod kontrolą tomografii komputerowej. Dostępu takiego nie można jednak zastosować w leczeniu zwężeń w obrębie spływu dróg żółciowych lub dystalnego, śródtrzustkowego odcinka przewodu żółciowego wspólnego.

Dostęp endoluminalny umożliwia aplikację energii „od wnętrza” zmiany, co powoduje udrożnienie dróg żółciowych, minimalizuje ryzyko uszkodzenia naczyń wnęki i innych okolicznych tkanek oraz powstania przetoki żółciowej.

Taki rodzaj zabiegu wydłuża żywotność wprowadzonych protez i na dłuższy czas zabezpiecza pacjentów przed rozwojem żółtaczki zaporowej i zapalenia dróg żółciowych. Potwierdzają to liczne doniesienia naukowe w renomowanych czasopismach medycznych.

Wykonane zabiegi są pierwszymi w prospektywnym programie badawczym zaprojektowanym i prowadzonym przez zespół Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby, kierowanej przez prof. Krzysztofa Zieniewicza.

Celem projektu jest ocena skuteczności i bezpieczeństwa opisanej metody u pacjentów z zaawansowanymi, nieresekcyjnymi guzami wnęki wątroby.