Dziś szczepionka, jutro mniejsze ryzyko demencji. Zaskakujące odkrycie badaczy

Szczepienie przeciw półpaścowi nowoczesną, rekombinowaną szczepionką, zmniejsza ryzyko wystąpienia demencji o 17 proc. przez co najmniej 6 lat - twierdzą naukowcy z University of Oxford. Wciąż pozostaje niejasny mechanizm takiego działania, ale sama teza jest potwierdzona w wiarygodny sposób.

Półpasiec jest chorobą zakaźną, którą wywołuje herpeswirus VZV (HHV-3), znany przede wszystkim jako wirus ospy wietrznej. Tymczasem to jeden wirus powoduje dwie choroby.

Przechorowanie samej ospy wietrznej nie jest powszechnie traktowane jako poważne zagrożenie dla zdrowia. Problem w tym, że wirus zostaje z nami już na zawsze, przyczajony, nieaktywny, w układzie nerwowym.

Do przebudzenia dochodzi w przypadku spadku odporności lub stanach wyczerpania organizmu. Wówczas dopada nas półpasiec.

Naukowcy stworzyli szczepionki (najpierw "żywą", potem "zabitą", zawierającą tylko fragmenty DNA wirusa), które przed tym półpaścem chronią. Są przeznaczone dla seniorów i innych osób narażonych na przebudzenie wirusa.

 Szczepienia seniorów a mniejsze ryzyko demencji

Nie pierwszy to raz, gdy badacze wskazują, że możliwy jest związek między szczepieniami u seniorów, mniejszym ryzykiem wystąpienia chorób demencyjnych.

O takiej zależności mówiono już w kontekście "żywej" szczepionki przeciw półpaścowi, szczepienia przeciw grypie i przeciwko grypie i szczepionki przeciwko tężcowi/błonicy/krztuścowi.

Wiązano to z możliwością wpływu pobudzenia samego układu immunologicznego w wyniku szczepienia, jak i mniejszego ryzyka ataku przez same drobnoustroje chorobotwórcze, które mogą przyspieszać proces destrukcji układu nerwowego.

Dowody jednak nigdy nie były na tyle silne, by wykluczać koincydencję (występowanie dwóch zjawisk w tym samym czasie, bez wzajemnego związku).

W przypadku rekombinowanej szczepionki przeciw półpaścowi w opinii badaczy ten związek jest zdecydowanie bardziej prawdopodobny.

Zobacz galerię 7 zdjęć

Dowód? 200 tysięcy badanych

Związek między przyjęciem rekombinowanej szczepionki przeciw półpaścowi (Shingrix) zaobserwowano na podstawie badania ponad 200 tys. osób.

- Wykazaliśmy, że rekombinowana szczepionka wiąże się ze znacznie niższym ryzykiem wystąpienia demencji w ciągu 6 lat po szczepieniu. Otrzymanie szczepionki wiązało się z 17 proc. wzrostem okresu bez diagnozy demencji, co przekłada się na 164 dodatkowe dni bez tej choroby u osób dotkniętych nią później - piszą naukowcy w podsumowaniu badań.

Pozytywne efekty szczepienia zaobserwowano u obu płci, nieznacznie lepsze u kobiet.

Czy rekombinowana szczepionka przeciw półpaścowi jest dostępna w Polsce?

Szczepienie przeciw półpaścowi jest w Polsce dostępne, a od stycznia tego roku częściowo refundowane dla pacjentów 65+.

Szczepionka Shingrix jest wskazana do profilaktyki półpaśca oraz neuralgii półpaścowej (długotrwały ból nerwu występujący po przebytym półpaścu) u osób w wieku 50 lat i starszych oraz dorosłych o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec (np. z powodu niedoborów odporności, spowodowanych chorobą nowotworową, przewlekłą chorobą wirusową).

Z badań wynika, że szczepionka Shingrix z wysoką skutecznością zapobiega półpaścowi i neuralgii półpaścowej u osób powyżej 50 lat do 10 lat po szczepieniu. Ponadto szczepionka skutecznie chroni osoby dorosłe od 18 roku życia, u których występuje zwiększone ryzyko pojawienia się półpaśca.

Eliza Dolecka