Doomscrolling. Jak powstrzymać jego negatywny wpływ na zdrowie psychiczne?

Żyjemy w dość niepewnych czasach. Sytuacja związana choćby z pandemią wciąż się zmienia, pojawiają się nowe dane. Chcemy być na bieżąco - oglądamy wiadomości, śledzimy media społecznościowe, wyszukujemy informacje. To dość naturalny mechanizm. Jednak czy uporczywe poszukiwanie informacji, zwane doomscrollingiem faktycznie jest pomocne?

Doomscrolling jako sposób radzenia sobie w trudnych sytuacjach

Dostrajanie się do negatywnych informacji może być adaptacyjne, ponieważ ostrzega ludzi przed zagrożeniami w ich otoczeniu, przygotowując ich w ten sposób na podobne zagrożenia w przyszłości. 

Pozostając przy przykładzie pandemii - przypomnij sobie początek 2020 roku, gdy zaczynają pojawiać się pierwsze doniesienia o groźnym wirusie z Wuhan. Media społecznościowe stopniowo zapełniają się coraz nowszymi spekulacjami, na ekranie telewizora wyświetlają się nagłówki o rosnącej liczbie zgonów i przeciążeniu miejsc w systemach opieki zdrowotnej. Chcesz być na bieżąco, w przerwie od pracy scrollujesz tablice w mediach społecznościowych, a twój niepokój narasta.

Doomscrolling i jego spływ na zdrowie psychiczne

Badania nad wpływem negatywnych informacji na nastrój sugerują, że narażenie na złe wiadomości dotyczące COVID może być szkodliwe dla samopoczucia emocjonalnego, odzwierciedlały to także wczesne dowody na temat wpływu konsumpcji wiadomości o COVID na zaburzenia psychiczne.

W marcu 2020 r. przeprowadzono w USA badanie, w którym udział wzięło ponad 6000 Amerykanów. Wykazało ono, że im więcej czasu uczestnicy spędzali na oglądaniu wiadomości o COVID w ciągu dnia, tym bardziej czuli się nieszczęśliwi.

Odkrycia te zrodziły pytania - czy doomscrolling unieszczęśliwia ludzi, czy też nieszczęśliwi ludzie są bardziej skłonni do doomscrollowania? Ile czasu spędzonego na doomscrollingu stanowi problem? A co by się stało, gdybyśmy zamiast faszerowania się negatywnymi informacjami zajęli się czytaniem jedynie o pozytywnych reakcjach ludzkości na globalny kryzys?

Aby znaleźć odpowiedzi na te pytania, naukowcy przeprowadzili badanie, w którym przez dwie do czterech minut pokazywano setkom ludzi realne treści ze świata na Twitterze lub YouTube. Zawierały one ogólne wiadomości o COVID lub wiadomości o życzliwości podczas COVID. Uczestnicy badania zostali poproszeni o wypełnienie kwestionariusza, a następnie porównano ich nastroje z uczestnikami, którzy nie angażowali się w żadne treści.

Osoby, którym pokazano ogólne wiadomości związane z COVID, zgłaszały gorsze nastroje niż osoby, którym nie pokazano nic. Tymczasem ludzie, którym pokazano wiadomości o COVID zawierające akty dobroci, nie doświadczyli takiego samego pogorszenia nastroju, ale także nie uzyskali oczekiwanego wzrostu nastroju.

Odkrycia te sugerują, że już zaledwie kilka minut spędzonych na czytaniu negatywnych wiadomości na temat pandemii może mieć szkodliwy wpływ na nastrój. Nie zaobserwowano poprawy nastroju wśród uczestników, którym pokazano pozytywne historie zawierające akty życzliwości, co może wynikać z faktu, że historie te nadal były związane z COVID. W innych badaniach pozytywne historie wiązały się z poprawą nastroju.

Co więc możemy zrobić?

• Jedną z opcji jest całkowite usunięcie kont w mediach społecznościowych. Dane pokazują, że prawie połowa użytkowników Facebooka w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych rozważała opuszczenie platformy w 2020 roku. Są to jednak platformy, które łączą prawie połowę światowej populacji i oferują interakcje społeczne w czasach, gdy realne spotkania są niemożliwe lub ryzykowne.

• Jeśli decydujesz się na pozostanie w mediach społecznościowych, zwróć przede wszystkim uwagę na to, jakie treści konsumujesz. Korzystając z mediów społecznościowych, bądź świadomy i uważny - skup się na czytaniu wiadomości od bliskich oraz na udostępnionych zdjęciach zamiast na najnowszych nagłówkach.

• Zastanów się, jakie treści wywołują w tobie dobre emocje? Obserwuj kanały, które zawierają pozytywne informacje, motywują i rozwijają.

• Spróbuj dzielić się życzliwością i dobrą energią. Dzielenie się dobrymi rzeczami, które dzieją się w Twoim życiu, poprawi twój nastrój i ucieszy także twoich znajomych. Komplementowanie innych w mediach społecznościowych z pewnością zostanie docenione. 

Odkrycia te podkreślają, jak ważne jest, aby być świadomym wpływu negatywnych wiadomości na nasze emocje. Powyższe sposoby pomogą jednak uczynić media społecznościowe nieco przyjemniejszym miejscem. 

Marcelina Dzięciołowska