Dobre wieści dla miłośników kawy: 2-3 filiżanki dziennie mogą przynieść korzyści dla serca

Z badań przedstawionych na 71. dorocznej sesji naukowej American College of Cardiology wynika, że picie kawy obniża ryzyko chorób serca i wydłuża życie. Analizy wykazały, że dotyczy to zarówno osób z chorobami układu krążenia, jak i bez nich. Wystarczą dwie do trzech filiżanek dziennie.

Miłośnicy kawy mogą odetchnąć z ulgą

To jak dotąd największe analizy dotyczące potencjalnej roli kawy w chorobach serca i ewentualnej śmierci. Według naukowców wyniki dają pewność, że kawa nie jest powiązana z ryzykiem rozwoju nowych chorób serca oraz z pogorszeniem się tych istniejących. Okazuje się, że w rzeczywistości kawa może chronić serce.

„Ponieważ kawa może przyspieszyć tętno, niektórzy ludzie martwią się, że jej picie może wywołać lub pogorszyć niektóre problemy z sercem. Stąd mogą pochodzić ogólne porady medyczne dotyczące zaprzestania picia kawy. Ale nasze dane sugerują, że nie należy zniechęcać do codziennego spożywania kawy. Wręcz przeciwnie, należy ją pić i traktować jako element zdrowej diety dla osób z chorobami serca i bez nich” – powiedział dr Peter M. Kistler, profesor i kierownik badań nad arytmią w Alfred Hospital and Baker Heart Institute w Melbourne w Australii oraz główny autor badania. „Odkryliśmy, że picie kawy miało albo neutralny efekt – co oznacza, że ​​nie zaszkodziło – albo wiązało się z korzyściami dla zdrowia serca”.

Członkowie zespołu badawczego wykorzystali dane z brytyjskiego BioBanku na temat zdrowia ponad pół miliona osób, które były obserwowane przez co najmniej 10 lat. Badacze przyjrzeli się różnym poziomom spożycia kawy - od filiżanki do ponad sześciu filiżanek dziennie oraz powiązaniom z:

• arytmią; 
• chorobami sercowo-naczyniowymi, w tym chorobą wieńcową, niewydolnością serca i udarem;
• zgonami całkowitymi i związanymi z sercem wśród osób zarówno z chorobą sercowo-naczyniową, jak i bez niej. 

Pacjentów pogrupowano według dziennej ilości spożywanej kawy, którą oceniano na podstawie kwestionariuszy wypełnianych przy wpisie do rejestru. 

Pierwsze badanie wykazało, że wypijanie od dwóch do trzech filiżanek kawy dziennie wiązało się z największą korzyścią. Odnotowano o 10-15 proc. mniejsze ryzyko rozwoju choroby wieńcowej, niewydolności serca, problemów z rytmem serca lub śmierci z jakiegokolwiek powodu. Ryzyko udaru mózgu lub śmierci związanej z sercem było najniższe wśród osób, które piły jedną filiżankę kawy dziennie. Maksymalne korzyści zaobserwowano wśród osób pijących od dwóch do trzech filiżanek kawy dziennie, a mniejsze wśród osób pijących mniej lub więcej.

Drugie badanie uwzględniało osoby ze stwierdzoną chorobą sercowo-naczyniową na początku badania. Spożywanie dwóch do trzech filiżanek kawy dziennie wiązało się z mniejszym ryzykiem śmierci w porównaniu do osób, które nie piły kawy. Spożywanie jakiejkolwiek ilości kawy nie wiązało się z wyższym ryzykiem problemów z rytmem serca, w tym migotania przedsionków lub trzepotania przedsionków, co, jak powiedział Kistler, jest często przedmiotem obaw klinicystów. Picie kawy wiązało się również z niższym ryzykiem zgonu. Na przykład osoby z migotaniem przedsionków, które piły jedną filiżankę kawy dziennie, były prawie o 20 proc.mniej narażone na śmierć niż osoby niepijące kawy.

„Klinicyści na ogół mają pewne obawy co do osób z rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową lub zaburzeniami rytmu serca, które nadal piją kawę, więc często w ramach ostrożności radzą, aby całkowicie przestali ją pić” – powiedział Kistler. „Nasze badanie pokazuje, że regularne spożywanie kawy jest bezpieczne i może być częścią zdrowej diety dla osób z chorobami serca”.

Choć dwie lub trzy filiżanki kawy dziennie wydawały się ogólnie najbardziej korzystne, badacze podkreślają, że nie należy zwiększać spożycia kawy, zwłaszcza jeśli powoduje to niepokój lub dyskomfort.

„Istnieje cały szereg mechanizmów, dzięki którym kawa może zmniejszyć śmiertelność i mieć korzystny wpływ na choroby układu krążenia. Ludzie pijący kawę powinni mieć pewność, że mogą nadal cieszyć się kawą, nawet jeśli mają chorobę serca. Kawa jest najczęstszym środkiem wzmacniającym funkcje poznawcze — budzi cię, poprawia pracę umysłu i jest bardzo ważnym elementem codziennego życia wielu ludzi”.

Jakie korzyści dla serca przynosi picie kawy? 

Ziarna kawy zawierają ponad 100 biologicznie aktywnych związków. Substancje te mogą pomóc zmniejszyć stres oksydacyjny i złagodzić stany zapalne, poprawić wrażliwość na insulinę, zwiększyć metabolizm, hamować wchłanianie tłuszczu przez jelita i blokować receptory, o których wiadomo, że są związane z nieprawidłowym rytmem serca.

Kawa rozpuszczalna, mielona, z kofeiną czy bezkofeinowa?

W trzecim badaniu naukowcy przyjrzeli się, czy istnieją jakiekolwiek różnice w związku między kawą a chorobami sercowo-naczyniowymi w zależności od tego, czy ktoś pił kawę rozpuszczalną, mieloną, z kofeiną lub bezkofeinową. Po raz kolejny odkryli, że dwie do trzech filiżanek dziennie wiąże się z najniższym ryzykiem arytmii, zablokowania tętnic serca, udaru lub niewydolności serca, niezależnie od tego, czy pili kawę mieloną, czy rozpuszczalną. 

Niższe wskaźniki zgonów zaobserwowano w przypadku spożywania każdego rodzaju kawy. Kawa bezkofeinowa nie miała korzystnego wpływu na incydenty arytmii, ale zmniejszyła choroby sercowo-naczyniowe, z wyjątkiem niewydolności serca. Odkrycia sugerują, że wybór kawy bezkofeinowej zamiast kofeinowej nie przynosi żadnych korzyści sercowo-naczyniowych.

Ograniczenia badań nad kawą

Istnieje kilka ważnych ograniczeń tych badań. Badacze nie byli w stanie kontrolować czynników żywieniowych, które mogły odgrywać rolę w chorobach układu krążenia - chodzi głównie o dodatki do kawy w postaci śmietanek, mleka lub cukru. Dodatkowo, spożycie kawy oparto na wskazaniach uczestników, co należy wziąć pod uwagę przy interpretacji wyników. 

Marcelina Dzięciołowska