Dieta nordycka obniża cholesterol i poziom cukru we krwi. A to wszystko za sprawą tłuszczu

O tym, że dieta nordycka jest nie tylko smaczna, ale i zdrowa, wiadomo od ponad dekady. Może zapobiegać otyłości, zmniejszać ryzyko chorób układu krążenia i cukrzycy typu 2, obniżać ciśnienie, poziom cukru i wysoki poziom cholesterolu. Wszystkie te korzyści wiązano przede wszystkim z utratą wagi. Jednak okazuje się, że wynikają one z zupełnie innego powodu.

Jedna z najzdrowszych diet świata

Dieta nordycka to inaczej dieta skandynawska - rekomendacje dla niej przyjęte zostały przez ekspertów już w 2012 roku.

Uznawana jest za jedną z najzdrowszych diet świata. Jej podstawą są warzywa, , takie jak groch, fasola, kapusta, cebula i warzywa korzeniowe, a także owoce, w tym jabłka, gruszki, śliwki i jagody. Polecane są również orzechy, nasiona, produkty pełnoziarniste, oleje roślinne z rzepaku, słonecznika czy siemienia lnianego, a także ryby i owoce morza, które w diecie mieszkańców Skandynawii odkrywają niebagatelną rolę, jako że dostępne są praktycznie bez żadnych ograniczeń. Zalecane są również niskotłuszczowe produkty mleczne.

Skandynawowie stawiają przede wszystkim na spożywanie produktów regionalnych, dostępnych o danej porze roku. W diecie tej znacząco ogranicza się natomiast spożycie mięsa, zwłaszcza czerwonego, a także wędlin. Zarówno owoce i warzywa, jak i mięso spożywane w diecie nordyckiej powinno pochodzić z upraw i hodowli ekologicznych.

Jakie są korzyści wynikające ze stosowania diety nordyckiej? To przede wszystkim lepsze zdrowie: jest ona znakomita dla osób, które mają podwyższony poziom cholesterolu lub glukozy we krwi, borykają się z otyłością, chcą zmniejszyć ryzyko chorób metabolicznych, w tym cukrzycy typu 2, narzekają na wątrobę, czy chore serce. Dieta ta bardzo korzystnie wpływa bowiem zarówno na układ krwionośny, jak i na poziom cukru we krwi. Co ważne, wspomaga także pracę mózgu.

Zaskakujące wnioski z badań

Wszystkie te zalety diety nordyckiej są dobrze znane już od jakiegoś czasu. Do tej pory jednak badacze wiązali je przede wszystkim z korzyściami, jakie wynikają z utraty wagi. Nowa analiza, w której uczestniczyli m.in. badacze z Uniwersytetu w Kopenhadze pokazała jednak, że korzyści ze stosowania diety nordyckiej nie mają bynajmniej związku z tym, czy stosując ją chudniemy, czy też nie.

„To zaskakujące, ponieważ większość ludzi wierzy, że pozytywny wpływ na poziom cukru i cholesterolu we krwi wynika wyłącznie z utraty wagi. Tutaj stwierdziliśmy, że tak nie jest. W grę wchodzą również inne mechanizmy”, wyjaśnia Lars Ove Dragsted, jeden z naukowców, kierownik Wydziału Żywienia, Ćwiczeń i Sportu Uniwersytetu Kopenhaskiego.

Wraz z naukowcami z Finlandii, Norwegii, Szwecji i Islandii Dragsted pobrał i zbadał próbki krwi i moczu od 200 osób w wieku powyżej 50 lat (wszyscy z podwyższonym BMI i zwiększonym ryzykiem cukrzycy i chorób układu krążenia). 

Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy – jedna jadła zgodnie z nordyckimi zaleceniami dietetycznymi, druga - grupa kontrolna - stosowała zwykłą dietę. Uczestników ponownie przebadano po sześciu miesiącach.

„Wyniki badań osób, które przez sześć miesięcy były na diecie nordyckiej, okazały się znacznie lepsze - osoby te miały niższy poziom cholesterolu, niższy ogólny poziom tłuszczów nasyconych i nienasyconych we krwi oraz lepszą regulację poziomu glukozy w porównaniu z grupą kontrolną. Utrzymaliśmy stabilną wagę grupy na diecie nordyckiej, co oznacza, że ​​poprosiliśmy te osoby, aby jadły więcej, jeśli zaczynały tracić na wadze. Nawet bez utraty wagi mogliśmy zaobserwować poprawę stanu ich zdrowia” – wyjaśnia Lars Ove Dragsted.

To tłuszcz sprawia, że stajemy się zdrowsi

Zdaniem badaczy korzyści zdrowotne w przypadku tej diety przynosi nie utrata wagi, ale unikalny skład obecnych w niej  tłuszczów. "Analizując krew uczestników, mogliśmy zobaczyć, że ci, którzy najbardziej skorzystali na zmianie diety, mieli we krwi inne substancje rozpuszczalne w tłuszczach, niż grupa kontrolna. Są to substancje, które wydają się być powiązane z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi z olejów obecnych w diecie nordyckiej. To znak, że to właśnie tłuszcze odgrywają prawdopodobnie najważniejszą rolę w widocznych tutaj efektach zdrowotnych, czego się nie spodziewałem” – mówi Lars Ove Dragsted.

Obecne w diecie nordyckiej tłuszcze pochodzą m.in. z ryb i owoców morza, a także z oleju rzepakowego, pestek słonecznika, orzechów i siemienia lnianego. W całości stanowią dla organizmu bardzo korzystną mieszankę, chociaż konieczne jest wyjaśnienie, dlaczego tłuszcze te są w stanie obniżyć we krwi zarówno poziom cukru, jak i cholesterolu.

 „Obecnie możemy tylko spekulować, dlaczego zmiana składu tłuszczu tak bardzo korzystnie wpływa na nasze zdrowie. Możemy już jednak z pewnością potwierdzić, że brak wysoko przetworzonej żywności i mniej odzwierzęcych tłuszczów nasyconych ma na nas bardzo pozytywny wpływ. Prawdopodobnie ogromne znaczenie ma tutaj wyższy poziom kwasów nienasyconych omega-3 i omega-6, których działanie odczuwamy nawet, jeśli waga pozostaje bez zmian” – podsumowuje Lars Ove Dragsted.

Katarzyna Hubicz