Czy znane leki wyleczą koronawirusa? Polscy naukowcy podsumowali obiecujące badania

Badacze z całego świata wciąż szukają skutecznego leku na koronawirusa - w tej chwili na świecie prowadzonych jest ponad 300 badań klinicznych, które mają przynieść odpowiedź na pytanie: co nam pomoże w walce z COVID-19? Które z nich dają największe nadzieje? Jakie preparaty są najbardziej obiecujące? Najważniejsze wnioski w tym zakresie podsumowali eksperci z Uniwersytetów Medycznych w Białymstoku i Wrocławiu.

Spis treści

1. Jakie leki testuje się w badaniach klinicznych?
2. Czy znane leki przeciwwirusowe wyleczą COVID-19?
3. Leczenie objawowe czy wykorzystanie osocza krwi ozdrowieńców?
4. Jak w Polsce leczy się Covid-19

Temat skutecznego leku na koronawirusa rozpala umysły badaczy z całego świata do tego stopnia, że obecnie prowadzonych jest ponad 300 badań klinicznych, które sprawdzają skuteczność różnych leków stosowanych w walce z Covid-19.

Większość z dotychczas opublikowanych wyników zebrali naukowcy z University of Texas Southwestern Medical Center (można o nich przeczytać w prestiżowym czasopiśmie Amerykańskiego Towarzystwa Medycznego - Journal of the American Medical Association (JAMA). Polscy eksperci posumowali zaś najbardziej obiecujące wnioski płynące z tych badań.

Jakie leki testuje się w badaniach klinicznych?

Naukowcy z całego świata skierowali swoją uwagę w stronę sprawdzonych rozwiązań terapeutycznych stosowanych w walce z innymi koronawirusami. Z uwagi na podobieństwo nowego koronawirusa SARS-CoV-2 do znanych szczepów SARS-CoV (wywołującego ciężki, ostry zespół oddechowy SARS) i MERS-CoV (powodującego bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej MERS), badacze w testach klinicznych wzięli pod uwagę leki, które stosowano w terapii wspomnianych zakażeń oraz leki pomocne w zwalczaniu malarii i przewlekłych chorób zapalnych. Przetestowano metodami in-vitro takie substancje jak chlorchina, hydroksychlorchina, lopinavir, rytonawir, a wyniki przeprowadzonych badań okazały się obiecujące. Ich skuteczność w walce z COVID-19 musi jednak zostać potwierdzona dalszymi wielkoskalowymi ściśle kontrolowanymi badaniami klinicznymi.

Czy znane leki przeciwwirusowe wyleczą COVID-19?

Remdesivir, lek testowany w terapii zakażeń wirusem Ebola, wpływa hamująco na replikację, czyli namnażanie się koronawirusów SARS i MERS. Może więc zostać wykorzystany w leczeniu zakażeń wywoływanych przez SARS-CoV-2. Najnowsze badania kliniczne wykazały skuteczność leku i został on dopuszczony do użycia w stanach nagłych w USA. 

Kolejnym potencjalnym farmaceutykiem przeciwirusowym, który może okazać się skuteczny w leczeniu łagodnych i umiarkowanych przypadków COVID-19 jest Fawipirawir, lek opracowany i zatwierdzony do użycia w Japonii. Skuteczność w zwalczaniu COVID-19 nie jest jeszcze formalnie potwierdzona.

- Do czasu, aż Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) nie stwierdzi oficjalnie, że dany lek jest odpowiedni w leczeniu COVID-19, wszystkie terapie należy traktować jako eksperymentalne. Mimo wszystko warto docenić, że często leczenie nimi daje naprawdę dobre rezultaty. Pozwala to wierzyć, że skuteczna walka z koronawirusem jest możliwa. Warto jednak pamiętać, że opracowanie terapii to dopiero połowa sukcesu. Konieczne są też prace nad szczepionką, która uchroni nas przed zakażeniem i wystąpieniem najbardziej groźnych objawów – podkreśla Mirosław Kwaśniewski, kierownik Centrum Bioinformatyki i Analizy Danych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, prezes IMAGENE.ME, firmy zajmującej się medycyną spersonalizowaną.

Leczenie objawowe czy wykorzystanie osocza krwi ozdrowieńców?

Przy braku sprawdzonej terapii podstawą opieki nad pacjentami z COVID-19 jest objawowe leczenie ambulatoryjne z pełnym wsparciem intensywnej opieki medycznej. Badacze wyróżnili kilka rodzajów terapii wspomagających, które mogą być stosowane w leczeniu COVID-19.

Pierwszą z nich jest terapia kortykosteroidami, stosowana w celu zmniejszenia nasilenia odpowiedzi zapalnej, która może prowadzić do ostrego uszkodzenia płuc i zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ARDS). Eksperci analizujący wyniki zaznaczają, że taka terapia może mieć poważne skutki uboczne.

- Korzyści z systemowego przyjmowania kortykosteroidów mogą być niwelowane przez działania niepożądane. Leki te zmniejszają aktywność układu immunologicznego, przez co naturalny proces zwalczania choroby zakaźnej może zostać wydłużony. Może się to wiązać z pogorszeniem stanu pacjenta. W badaniach obserwacyjnych u chorych na SARS i MERS nie potwierdzono ich skuteczności, wykazano natomiast, że ich przyjmowanie ma związek z opóźnionym usuwaniem wirusa z dróg oddechowych i krwi oraz wysokim odsetkiem powikłań – tłumaczy dr Paweł Gajdanowicz z Katedry Immunologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

Innymi rozwiązaniami są: leki immunosupresyjne oraz terapia immunoglobulinami. U niektórych osób, po zakażeniu koronawirusem SARS-CoV-2, dochodzi do powstania zjawiska nazywanego burzą cytokin. Jest to ogólnoustrojowa reakcja zapalna wywoływana przez nienaturalnie pobudzone komórki układu odpornościowego, w czasie której następuje niekontrolowane wydzielanie dużej ilości prozapalnych białek zwanych cytokinami.

Białka te wpływają na wzrost, namnażanie się i niekontrolowane pobudzenie kolejnych komórek biorących udział w odpowiedzi immunologicznej organizmu. Burza cytokin jest stanem bardzo niebezpiecznym, który może prowadzić do śmierci. W celu jej wyciszenia, lekarze testują immunosupresant znany jako tocilizumab, stosowany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. Lek testowano na pacjentach z ciężkim przebiegiem COVID-19, obserwując znaczącą poprawę. Jednak, by móc mówić o jego skuteczności wymagane jest przeprowadzenie dalszych rygorystycznych badań.

Z ostatnich doniesień naukowców wynika, że w leczeniu COVID-19 skuteczne może okazać się osocze krwi osób, które pokonały zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 i wytworzyły swoiste przeciwciała-immunoglobuliny. Zdaniem ekspertów, przeciwciała znajdujące się w osoczu takich osób mogą potencjalnie uruchomić odpowiedź immunologiczną skierowaną przeciw SARS-CoV-2, co prawdopodobnie przyczyni się do skutecznego zwalczenia infekcji. Także i w tym przypadku konieczne są dalsze badania.

Jak w Polsce leczy się Covid-19

W Polsce do leczenia COVID-19 dopuszczone są określone leki. Warto nadmienić, że dodatkowo stosuje się leczenie wspomagające, które obejmuje leczenie objawowe, antybiotykoterapię, tlenoterapię, glikokortykosteroidy w przypadku pogorszenia funkcji oddechowych, wentylację mechaniczną oraz leki o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym jak np. wspomniany fawipirawir.

Naukowcy zaznaczają, że nadal narzędziem w walce z koronawirusem powinna być prewencja w postaci izolacji i dodatkowych środków ostrożności.

Polecamy także:

• Bieganie w maseczce obciąża płuca i serce
• Wraca rehabilitacja! Które zabiegi będą możliwe?
• Zasiłek opiekuńczy będzie przedłużony? Sprawdź, co planuje rząd
• Chcesz schudnąć? Nadal możesz jeść, co lubisz. Wypróbuj nasz program dietetyczny
• Koronawirusem zarażamy się w trakcie rozmowy? Nowe badania
• Jak bezpiecznie mierzyć ubrania w przymierzalniach?
• Ile osób naprawdę umarło z powodu epidemii?
  
• Zobacz, jakie korzyści dadzą ci 4 sekundy treningu

Katarzyna Hubicz