Czy witamina D pomaga uniknąć cukrzycy? Rozwiano część wątpliwości

Przez lata sugerowano, że systematyczne przyjmowanie suplementów witaminy D przez osoby z wysokim ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2 pozwoli uniknąć tej choroby. Prawdopodobnie wcale tak jednak nie jest, na co wskazują wyniki najnowszego badania, opublikowanego w The British Medical Journal.

Na całym świecie na cukrzycę typu 2 choruje około 480 milionów osób, a przewidywana liczba chorych w 2045 r to aż 700 milionów. Kolejne 500 milionów ma upośledzoną tolerancję glukozy lub stan przedcukrzycowy - kiedy we krwi utrzymuje się wyższe niż normalnie stężenie glukozy (nieleczony może rozwinąć się w cukrzycę typu 2).

Ruch i dieta skuteczniejsze niż suplement

U osób ze stanem przedcukrzycowym ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 można zmniejszyć za pomocą utraty masy ciała, niekiedy również leków regulujących poziom cukru. Pewne badania wykazały również, że z rozwojem cukrzycy u takich osób wiąże się niedobór witaminy D.

Jednak ich wyniki były niespójne. Japońscy badacze postanowili zatem sprawdzić, czy suplementacja aktywną formą witaminy D, stosowaną m.in. w leczeniu osteoporozy, może zmniejszyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 u osób, u których tolerancja glukozy jest zaburzona.

W badaniu uczestniczyło 1256 dorosłych Japończyków z upośledzoną tolerancją glukozy, w wieku 30-78 lat. 59 proc. uczestników miało rodzinne obciążenie cukrzycą typu 2. Badacze losowo przydzielili ich do dwóch grup - jedna otrzymywała standardową dzienną dawkę witaminy D, druga natomiast placebo.

Stan zdrowia tych osób (pod kątem rozwoju cukrzycy typu 2)  oceniany był przez trzy kolejne lata.  Naukowcy nie stwierdzili znaczących różnic między osobami, u których w tym czasie rozwinęła się cukrzyca (12,5 proc. w grupie przyjmującej suplement i 14 proc. w grupie placebo), lub u których poziom cukru we krwi unormował się (23 proc. w grupie suplementującej i 20 proc. w grupie placebo).

Konieczne będą dalsze badania

Po uwzględnieniu 11 czynników, które mogą potencjalnie wpływać na rozwój cukrzycy (w tym BMI), wyniki badania wstępnie sugerują, że suplementacja witaminą D może zmniejszać ryzyko cukrzycy u pacjentów z niewystarczającym wydzielaniem insuliny. Wyniki są tu jednak niejasne, dlatego naukowcy są zdania, że konieczne są dalsze badania, nim można będzie wyciągnąć wnioski.

Zwłaszcza, że sami mają wątpliwości co do swojego badania, przede wszystkim do zastosowanej dawki suplementu, a także czasu leczenia. Nie ma również pewności, czy wyniki można odnieść do wszystkich grup etnicznych. Niemniej jednak było to duże badanie obserwacyjne o wysokim standardzie przestrzegania zaleceń, co sugeruje, że jego wyniki są solidne.

Z pewnością suplement witaminy D przynosi jednak inne korzyści: badacze stwierdzili znaczny wzrost gęstości mineralnej kości dolnej części pleców i kości biodrowej wśród osób przyjmujących witaminę D w porównaniu z placebo.

Katarzyna Hubicz