Czy można zaszczepić się na alzheimera? Obiecujące wyniki badań

Choroba Alzheimera i inne problemy neurodegeneracyjne są coraz częściej diagnozowane. Wciąż nie ma na nie lekarstwa. Dostępne leczenie pozwala jedynie łagodzić niektóre objawy i spowalniać postęp choroby. Trwają prace nad szczepionką, która mogłaby zmniejszać ryzyko zachorowania. Wstępne wyniki są obiecujące.

Obiecujące wyniki badań nad szczepionką przeciwko chorobie Alzheimera

Eksperymentalna szczepionka, której celem jest spowolnienie lub zapobieganie postępowi choroby Alzheimera, jest już po fazie testów na zwierzętach. Badania na myszach dają bardzo obiecujące wyniki. W badaniu wykorzystano myszy genetycznie zmodyfikowane, bardziej podatne na ryzyko schorzenia podobnego do alzheimera.

Po zastosowaniu szczepionek zauważono zmniejszenie objawów choroby, redukcję stanów zapalnych w mózgu, poprawę zachowań i reakcji, świadczących o poprawie w zakresie świadomości. Badanie przeprowadził zespół z Juntendo University Graduate School of Medicine z Japonii.

Jak działa szczepionka przeciwko chorobie Alzheimera

Wyniki badań zostały przedstawione podczas Basic Cardiovascular Sciences Scientific Sessions 2023 w Bostonie. Są to cykliczne konferencje organizowane przez American Heart Association's.Okrycie będzie wymagać dalszych badań i testów. W przyszłości niezbędne będzie zweryfikowanie uzyskanych rezultatów podczas badań na ludziach.

„Nasz nowy test szczepionki na myszach wskazuje na potencjalny sposób zapobiegania lub modyfikowania choroby” – podkreślił jeden z głównych badaczy, biolog sercowo-naczyniowy, Chieh-Lun Hsiao. „Gdyby szczepionka okazała się skuteczna u ludzi, byłby to duży krok naprzód w kierunku opóźnienia postępu choroby, a nawet zapobiegania tej chorobie”.

Potencjalna nowa szczepionka działa poprzez celowanie w białko, które pojawia się w starzejących się komórkach, które przestały się dzielić. Komórki te w zdrowej sytuacji powinny być usunięte przez organizm. Jednak czasem się tak nie dzieje, a zamiast tego zauważa się w nich m.in. stany zapalne.

Jednym z białek wytwarzanych przez starzejące się komórki jest SAGP, czyli glikoproteina związana ze starzeniem się. Naukowcy stwierdzili, że SAGP jest również obecny w tkankach podporowych neuronów (zwanych komórkami glejowymi) u osób z chorobą Alzheimera.

Szczepionka na alzheimera - wyniki testów na zwierzętach

Myszom tym podano placebo lub szczepionkę SAGP. Następnie naukowcy przetestowali ich zachowanie w urządzeniu przypominającym labirynt. Później myszy uśmiercono, aby można było zbadać ich mózgi i ciała.

Zaszczepione myszy wykazały znaczną poprawę w testach behawioralnych. Wykazały większą świadomość otoczenia i zachowywały się jak zdrowe myszy. Ponadto w ich mózgach zmniejszyło się kilka biomarkerów stanu zapalnego.

Zaszczepione myszy miały również znacznie zmniejszone gromadzenie się blaszek amyloidowych w korze mózgowej – regionie mózgu związanym z przetwarzaniem języka i rozwiązywaniem problemów.

Naukowcy odkryli, że białka SAGP ulegały silnej ekspresji w pobliżu wyspecjalizowanych komórek mózgowych zwanych mikroglejem. To główna część obrony immunologicznej ośrodkowego układu nerwowego, ale może również wywoływać stany zapalne, które najprawdopodobniej odgrywają rolę w chorobie Alzheimera.

„Usuwając mikroglej, który jest w stanie aktywacji, można również kontrolować stan zapalny w mózgu” – przekazał biolog Chieh-Lun Hsiao. „Szczepionka mogłaby celować w aktywowany mikroglej i usuwać te toksyczne komórki, ostatecznie naprawiając deficyty w zachowaniu cierpiące na chorobę Alzheimera”.

Równolegle trwają badania nad kilkoma innymi lekami, które mogą zapobiegać lub spowalniać rozwój choroby Alzheimera. „Jednak to, co wyróżnia nasze badanie, to fakt, że nasza szczepionka SAGP zmieniła również zachowanie tych myszy na lepsze” - zauważył autor badania.

Katarzyna Głuszak